De Vlaamse regeringsformatie krijgt vorm. Bart De Wever (N-VA) besprak onder vier ogen zijn formateursnota met de voorzitters van CD&V, Open Vld en sp.a. Die kregen ze niet mee. Vandaag op het partijbureau van N-VA bespreekt De Wever de zaak.

“Net op tijd in Antwerpen geraakt om naar de cinema te gaan met/voor Godzilla. De dag was anders al griezelig genoeg”, zo postte De Wever gisterenavond op Instagram, bij een foto met hem en z’n dochter. Het was het streepje ontspanning in een intens weekend, waarbij De Wever de Vlaamse partijen rond hem steeds verder duwt in onderhandelingen over de vorming van een Vlaamse regering.

Het is exact dezelfde aanpak die De Wever hanteerde voor de vorming van zijn Antwerpse stadscoalitie: eerst uitgebreid praten en vervolgens steeds dieper afdalen in wat uiteindelijk één tekst oplevert. Maar vertrouwen komt te voet en gaat te paard: die ene tekst gooit De Wever niet zomaar op de straatstenen. Per partij laat hij de tekst bekijken, maar niemand mag hem voorlopig meenemen, of doorsturen naar zijn of haar partij.

“Het is serieus nu, zoveel is wel duidelijk”, zo is het commentaar dat bij een toponderhandelaar te horen is. Het is erg onwaarschijnlijk dat Groen of Vlaams Belang nog opduiken, in deze fase van de onderhandelingen. Dat de sp.a er wel nog bij is, mag dan weer niet verbazen. De contacten tussen De Wever en John Crombez (sp.a) zijn goed. Die laatste heeft als voorzitter niets meer te verliezen, en heeft een meer dan respectvolle band met de N-VA-voorzitter.

De mogelijke coalities

Volgende coalities kunnen mogelijks uit de gesprekken komen:

• De Zweedse coalitie: N-VA, CD&V en Open Vld. Dit is dezelfde als de huidige ploeg. Hoewel de sfeer bij momenten zeer slecht was, en alle partijen in deze coalitie verloren, is het ideologisch de meest coherente opstelling. Een nieuwe aanpak en meer schwung zou Zweeds een tweede adem moeten geven, mogelijks met Jan Jambon als minister-president.
• De Bourgondische coalitie: N-VA, Open Vld en sp.a. Dit is de coalitie van Antwerpen. Mogelijks met een paar linksere, sociale accenten om sp.a over de streep te trekken. Op vlak van migratie is de partij van John Crombez behoorlijk ferm, en hoewel de socialisten in hun partijbureau al aangaven niet te willen meeregeren met N-VA, is er ferme druk van de vakbonden om dat wél te doen. “Oppositie heeft ons niets opgeleverd”, zo is bij een partijtopper te horen.
• Een brede coalitie: N-VA, CD&V, Open Vld, sp.a. Dit lijkt een partij te veel te zijn, deze combinatie ligt niet meteen voor de hand. Maar zo’n brede combinatie opent één mogelijkheid federaal: een regering zonder de PS. Totaal niet evident, maar het kan wel: een combinatie van N-VA, MR, CD&V, Open Vld, sp.a en cdH heeft net één zetel op overschot. Mogelijks moeten de gesprekken van dit weekend die optie open laten.
• Een travaillistische coalitie: N-VA met CD&V en sp.a. Deze combinatie kan, maar is erg onwaarschijnlijk. De Wever zou dan met de twee vakbondspartijen in één regering gaan. N-VA heeft hier niets bij te winnen, tenzij in deze fase Open Vld wat onder druk zetten.

Deur niet helemaal dicht voor Belang en Groen

Opvallend is dat zowel Groen als Vlaams Belang niet uitgenodigd waren om de tekst van De Wever te komen bekijken. Maar voor geen van beiden mag dat betekenen dat het 100 procent zeker afgelopen is. Bij de N-VA let men erop dat alle bruggen voorlopig open blijven.

Maar voor Vlaams Belang is het duidelijk dat alle andere partijen een ‘veto’ hebben gesteld, ook al hebben ze zelf de lat behoorlijk laag gelegd. Alleen is niemand, behalve N-VA, bereid het cordon sanitaire te doorbreken: dan eindigt de rit normaal gezien voor het Belang. Dat doet zelf de deur niet dicht, en verwacht nog een gesprek.

En ook Groen heeft de deur nog niet helemaal dicht gedaan. Groen-voorzitter Meyrem Almaci was niet uitgenodigd om de tekst te bekijken, maar dat ligt misschien aan haar operatie, die ze afgelopen weekend moest ondergaan, zo weet Het Laatste Nieuws. De redenering bij Groen blijft overeind dat ze moeten opletten wel in de federale en niet in de Vlaamse regering te zitten. Zolang De Wever niets uitsluit, doet Groen dat ook niet. Maar erg waarschijnlijk is het dus allerminst.

Vandaag geeft De Wever ook een stand van zaken aan z’n eigen partijbureau. Daar zal wat meer duidelijkheid komen over met wie de N-VA zelf in zee wil gaan, en wat er inhoudelijk precies in de nota staat. Vandaag kunnen knopen doorgehakt worden over wie naar de onderhandelingsfase gaat.