Bart Eeckhaut beklaagt zich terecht in DM van 04/05/2015 over het gebrek aan aandacht en herdenkingswil voor de ravages van het nationaalsocialisme. Behoudens de Dossinkazerne, Vlaamse herdenkingsplaats voor de jodenvernietiging, is er in feite niets dat Vlaams of federaal de herinnering structureel vastlegt of vorm geeft, ook al zijn er evenveel niet-joodse gedeporteerden, weerstanders, dwangarbeiders en krijgsgevangenen omgekomen en vermoord door de nationaalsocialisten en hun handlangers. Geen Herinneringscentrum, geen database van de slachtoffers, geen centrale plaats van onderzoek en getuigenverzameling, niets.
“Het is een schande dat hier zo weinig weinig mensen aanwezig zijn” fulmineerde de pastoor van Turnhout op 02/05/2015 van achter z’n altaar bij de opening va de herdenkingsdienst voor oorlogsslachtoffers in de Sint-Pieterskerk in Turnhout. De gebroeders Wauters waren aanwezig die later in de academische zitting voor een handvol aanwezigen het verhaal van hun vader deden. Het voor de familie Wauters een eerste verzoenend met hun geboorteplaats waar hun vader op 8 februari 1944 verdween en een familie van 8 kinderen achterliet. Wij welen eer brengen Gustaaf Wauters en al degenen die slachtoffer waren van het nationaalsocialisme zo sprak de burgemeester van Turnhout, Eric vos, de familie Wauters toe. Vooral voor wie geen spoor achterliet en verdween, in een gevangenis omkwam, werd geëxecuteerd of onthoofd zoals voor tientallen Belgen het geval was in Wolfenbüttel, Brandenburg-Görden, Lingen, Halle ad Saale en tientallen andere plaatsen bleef na jaren ongerustheid over het lot van hun dierbaren, dikwijls alleen maar de stilte en soms ook schuldgevoel over, zo hadden wij al in vele getuigenissen en dossiers kunnen vaststellen.
Gustaaf Wauters was hoofd van de Belgische Nationale Beweging in de provincie Antwerpen, verspreider van de Stem der Belgen, ondermeer langs z’n werk als bibliothecaris in Turnhout waar het blaadje gericht in boeken werd gestoken en meegegeven. Hij was ook actief in de inlichtingendienst en de Intelligence en medewerker van de Komeet, organisatie die instond voor het ontvluchten van neergeschoten piloten. Gustaaf Wauters werd in Brussel op 8/02/1944 opgepakt. Ik zal je wellicht niet meer zien waren z’n laatste woorden aan Jozef, z’n toen 11 jarige zoon die nu als 82 jarige een hommage uitsprak voor z’n vader in de stadsfeestzaal. Voor de tekst en de toespraak op youtube, zie Voordracht Jozef Wauters. Na deportatie als NN-gevangene naar de gevangenissen van Bruchsal, Schwabische Hall, Brandenburg Görden werd Jozef Wauters op 3 januari 1945 naar Sonnenburg, het huidige Slonsk getransporteerd waar hij een van de 819 gevangenen was, waaronder 26 Belgen, die in de nacht van 30-31/01/1945 werden geëxecuteerd in groepen van 10 door een SS-kommando van Frankfurt ad Oder, 2 dagen voor het Rode Leger Sonnenburg bevrijdde, zie filmbeelden van het Russische Leger bij het binnentreden van het kamp.
Voor meer info over Belgen in Sonnenburg, zie www.sonnenburg.be, met ondermeer een lijst van alle Belgen die er gevangen zaten, en het Mnichowski-register, Poolse Openbare Aanklager tegen de misdaden van het nationaalsocialisme, met van 129 gevangenen een korte levensbeschrijving, waaronder 57 Belgen en ook Carl von Ossietzky die in 1933 naar Sonnenburg werd afgevoerd, en zoals vele anderen ook naar Dachau. Ossietzky kreeg in 1936 de Nobelprijs kreeg maar overleed aan de gevolgen van de behandeling en foltering in wat toen nog het kamp Sonnenburg was. Voor andere getuigenissen van gedeporteerden en gevangenen, ondermeer ook van Julien Lahaut, zie www.getuigen.be.
Nog aandacht voor 2 evenementen van de tientallen herdenkingen op 8 mei in België: – Inhuldiging gedenkplaat voor de verzetsstrijders in Sint-Joost-ten-Node op uitnodiging van burgemeester Kir en met Rik Vanmolkot als spreker. Rik, een studiegenoot, ontdekte pas door de aanwezigheid van weerstandsverenigingen op de begrafenis van z’n vader datde vader, een gerespecteerd geneesheer in Kortenaken, gevangene was geweest in Breendonk en Buchenwald, zie Georges Despaux.
– En de inhuldiging van een Struikelsteen voor Cerla U Bukowska en Balcia Branika die in Rodenbachtstraat in Vorst woonden voor ze in 1944 werden opgepakt en op 4/4/1944 vanuit Mechelen naar Auschwitz vervoerd waar ze beiden vermoord werden.
En op 9 mei in Berlijn, gaat zoals elk jaar de herdenking door in het erepark voor het Rode Leger om daar inde van de oorlog te vieren, onder de slogan Wie niet viert heeft verloren, en dat is meteen een aanklacht tegen de mondjesmaat waarmee Duitsland de ‘bevrijding’ herdenkt.
“Dat de Merkelregering weigert de Russische President Putin uit te nodigen naar Duitsland voor de dag der bevrijding is een politiek schandaal zonder weerga” zegt Evim Dagdelem van Die Linke in Unsere Zeit van 1 mei 2015.
Wanneer nodigt de Belgische regering eens een officiële Russische delegatie uit om op 8 of 9 mei de bevrijding en de essentiële bijdrage van het Rode Leger daarin te vieren?
Jan Hertogen, www.getuigen.be