Een verhaal dat Islamitische Staat een moeder haar eigen zoon deed opeten gaat als een lopend vuurtje de wereld rond. Het werd ook bij ons gepost door verschillende kranten en nieuwssites. Alleen: het klopt langs geen kanten. En da’s niet de eerste keer.
We willen de wreedheid van Islamitische Staat niet minimaliseren, maar, met de verhalen die wél kloppen zal het al wel meer dan erg genoeg zijn, niet?
Gisteren publiceerde The Sun een bericht over hoe een Koerdische moeder door Islamitische Staat haar eigen zoon was geserveerd, met rijst nota bene. De bron van het verhaal was een zekere Addulla uit Keighley in West-Yorkshire.
Yasin Abdullah is een Koerd. Hij vertelt hoe hij hoorde dat een Koerdische moeder wiens zoon was gekidnapt door IS naar Mosul reisde om daar voor zijn vrijlating te smeken.
Vlees, rijst en soep
“Ze ging naar het hoofdkwartier van IS en eiste haar zoon te zien. De mannen daar behandelden haar heel vriendelijk, ze zeiden haar te gaan zitten en wat te rusten omdat ze zo ver gereisd had en ze gaven haar eten: vlees, rijst en soep. Toen ze dat op had, vertelden ze haar dat ze net haar zoon had opgegeten.”
Het is een gruwelijk verhaal, maar het is ook een verzonnen verhaal. Het duikt met de regelmaat van de klok op op fora van de meest extreme tegenstanders van IS, zoals de Koerden in Irak. Er is een versie waarin de van Koerdische moeder een Sjiïetische moeder is. En er is er eentje waarin het een christelijke vrouw uit Syrië is.
Het is een urban myth, middle eastern style, zoals dat van die kinderen die om de zoveel tijd ontvoerd worden in Disneyland Parijs. Desalniettemin namen immens veel media in de wereld het bericht over. Misschien hebt u het wel gezien.
Basil, niet zo moedig after all
Niet zolang geleden trapten we allemaal in het verhaal van Ahmed Basil Ramadan, een Iraakse vader die zijn eigen leven gaf om de moord door IS op zijn zoon te wreken, en hij doodde daarbij zeven strijders van Islamitische Staat. Waarna IS hem alsnog executeerde en dat videobewijs postte in de hun gekende stijl.
Probleem: IS heeft wel degelijk de heer Ramadan geëxecuteerd, maar het verhaal van de woedende vader die wraak pleegde en zeven strijders uitschakelde, blijkt erop gesponnen te zijn door het Iraakse leger. De waarheid is dat papa Ramadan er geen zeven meenam, maar door IS geëxecuteerd werd omdat hij bij zijn gevangenneming in Tikrit zichzelf had voorgedaan als een soenniet terwijl hij een sjiiet bleek te zijn.
Het is op zich alweer erg genoeg, maar het toont wel hoe alle partijen ter plaatse in het conflict er niet voor terugdeinzen om de waarheid een draai te geven zodat die in hun kraam past.
Koelbloedige koks prepareren broodje aap
Nog zo’n broodje aap is het verhaal van de koelbloedige koks. Ook eentje dat door heel veel media in de wereld als voor waar werd gepubliceerd. In dat verhaal infiltreren leden van het Free Syrian Army (van wie de meesten by the way ondertussen zijn overgelopen naar al-Qaida of IS) een basis van Islamitische Staat in Irak. Door zich voor te doen als koks. En ze draaiden vergif in het eten, waardoor – afhankelijk van de verteller aan het kampvuur – tussen 12 en 30 IS-strijders stierven. De helden konden, zoals het hoort, ontsnappen naar hun families in Deir al-Zour, waar ze ongetwijfeld nog lang en gelukkig leefden.
Zoals vaak zijn zo’n verhalen gebaseerd op echte feiten. In dit geval: een serieus geval van groepsdiarree in het Fath El-Sahelkamp, waardoor een stuk of 15 IS-strijders (van de 1.200) wel degelijk een poosje in de ziekenboeg belandden.
Bijzonder was dat de nieuwssites en Westerse kranten die dit bericht overnamen, dat deden van een krant die niet eens bestaat (The Times of Iraq). Het bericht blijkt zijn oorsprong te vinden op de website van Free Syrian Army.
De foute kaart
Misinformatie komt niet alleen uit het Midden-Oosten. Op de Amerikaanse tv werd onomwonden verklaard onlangs dat een studie uitwees dat 69 procent van de Franse moslims achter Islmaitische Staat stonden. In de rest van Europa was dat ook al snel 40 procent. De studie in kwestie blijkt niet te bestaan. Ze werd gewoon verzonnen door één van de deelnemers van een debat op FOX en een pak andere zenders namen dat over.
Nog zo eentje is een fameuze kaart van het plan van IS. Er werd wel degelijk door IS een kaart de wereld ingestuurd van hoe zij over vijf jaar de wereld zien. Dat was deze:
Maar het was niet deze:Die kaart, waarop ook Spanje ten prooi valt aan IS en een groot ander stuk van Europa, tot Oostenrijk toe, die kaart is van de hand van Third Position, die ze tweetgewijs de wereld instuurde. Third Position is een website waar neo-fascisten elkaar vinden. Leden van het American Front, de KKK en de White Aryan Resistance bijvoorbeeld.
Zelfs VN zit er naast
Een ander verhaal, namelijk dat IS de vrouwen in Mosul, dat ze toen net bezet hadden, zouden verplichten om besnijdenis te ondergaan, bleek ook niet te kloppen. Een verhaal dat via de Verenigde Naties door de BBC de wereld in kwam. Iedereen, van Reuters tot Time, bracht het.
Jacqueline Badcock van de VN baseerde het op een tweet van een fatwa, maar die tweet was fake. Hij bleekt vanuit Koerdische hoek bestuurd te zijn.
Ook het bericht dat IS een 1.800 jaar oude kerk in Mosul in juli had platgebrand, wereldwijd gebracht door zowat alle media, inclusief beelden van de fikkende kerk, bleken achteraf fout. De beelden toonden een koptische kerk in Minya in Egypte die in 2013 in brand werd gestoken. Het waren geschiedkundigen en archeologen die dat zagen. De beelden bleken valselijk te zijn verspreid door koptische christenen.
Geprankt door emo-kid
En dan was er “Who is Britain’s white jihadi youth?”, een verhaal dat rond Kerstmis door de Daily Mail de wereld werd ingestuurd en voor behoorlijk wat heisa zorgde. Zowat alle Britse media namen het over. Het leidde tot ontelbare analysestukken over waarom de brave Britse jeugd ten prooi viel van IS. Maar het bleek om een grap te gaan, een tiener die zichzelf in een foto had gemonteerd. En zo kunnen we nog wel even doorgaan.
Maar daarbij mogen we uiteraard nooit uit het oog verliezen dat IS zelf uiteraard meesters van propaganda zijn. We weten ondertussen bijvoorbeeld dat de video waarin 21 koptische christenen op het strand onthoofd worden fake is. De 21 zijn wel terechtgesteld, maar voor een blue screen en niet op het strand. Er waren ook “maar” zes IS-beulen, special effects-mensen uit Hollywood hebben het ding bekeken en zeggen dat de andere IS-strijders er in gemonteerd zijn.