Heel wat Vlamingen maken zich zorgen over de gezondheidszorg in ons land en over de aanhoudende politieke crisis. Dat blijkt uit De Stemming, een onderzoek van de VUB, de Universiteit Antwerpen, VRT NWS en De Standaard. Sinds de coronacrisis lijken Vlamingen minder wakker te liggen van thema’s zoals de communautaire problematiek, migratie, het milieu en het klimaat. Het onderzoek werd dan ook uitgevoerd tussen 9 en 28 april. Ook worden N-VA en Vlaams Belang nu veel minder met centrale politieke thema’s geassocieerd. Toch zou Vlaams Belang de grootste partij zijn als er nu verkiezingen zouden georganiseerd worden met N-VA op de tweede plaats.

• Als er nu verkiezingen zouden gehouden worden, zou Vlaams Belang de grootste partij van Vlaanderen worden met 24,5 procent van de stemmen. Dat is een stijging met 6 procent. Daarmee zou de partij weer op het topniveau van 2004 staan.
• N-VA zou verder zakken tot 20,3 procent. Dat zou een verlies met 4,5 procent betekenen. Samen zouden de partijen 44,8 procent van de Vlamingen vertegenwoordigen, wat goed is voor een krappe meerderheid op het Vlaamse niveau.
• Opvallend: 69 procent van de Vlamingen die niet meer voor N-VA willen stemmen, stappen over naar Vlaams Belang. Als belangrijkste reden daarvoor geven ze aan dat “N-VA een partij is die haar beloftes niet houdt, die niet hard genoeg is over migratie, die te weinig gedaan heeft en er alleen is voor de rijken”.
• Ook zijn veel voormalige N-VA-kiezers boos over het cordon sanitaire. N-VA-voorzitter Bart De Wever sprak bij de vorming van de Vlaamse regering maandenlang met Vlaams Belang, iets wat voordien nooit eerder gebeurde.
• Na de Vlaams-nationalistische partijen volgen de klassieke partijen en Groen: CD&V met 11,9 procent (daling met 3.6 procent), Open Vld met 11,6 procent (daling met 1,5 procent), Groen met 11,1 procent (stijging met 1 procent) en sp.a met 11 procent (stijging met 0,6 procentpunt).

Politieke vertegenwoordiging en communautaire problemen

• Zo’n 24 procent van de Vlamingen voelt zich slecht vertegenwoordigd door de politiek. Dat komt wellicht doordat er ongeveer een jaar na de verkiezingen nog geen nieuwe federale regering gevormd is. Ook werd Vlaams Belang, de grote winnaar bij de verkiezingen, bijna meteen aan de kant geschoven.
• Nog 11 procent van de Vlamingen ligt wakker van communautaire problemen. Ook dat heeft te maken met de politieke crisis. Zo stemde Vlaanderen bij de laatste verkiezingen overwegend (extreem)rechts en Franstalig België overwegend (extreem)links. Ook legde de coronacrisis opnieuw die communautaire warboel bloot. Denk maar aan het feit dat ons land in totaal negen ministers van volksgezondheid heeft.

Migratie, economie en klimaat

• Zo’n 10 procent van de Vlamingen beschouwt migratie momenteel nog als een probleem. Dat thema stond vorig jaar nog centraal bij de verkiezingen.
• Verder maakt 6 procent van de Vlamingen zich zorgen over de economie en ligt 3 procent wakker van de begroting en de staatsschuld. Het staat zo goed als vast dat deze attitude zal veranderen door de economische crisis die op de coronacrisis zal volgen.
• Bovendien ervaart amper 1 procent van de Vlamingen de huidige toestand rond milieu en klimaat als problematisch. Amper 0,3 procent schoof pensioen naar voren als belangrijkste probleem.

Socialisten claimen thema’s

Wanneer een bepaald politiek thema geassocieerd wordt met een politieke partij, betekent dat meestal succes bij de verkiezingen.

• Vlamingen associëren het thema gezondheidszorg het meeste met de partijen CD&V (18 procent) en sp.a (16 procent). Opvallend is dat 19 procent dit thema niet koppelt aan een politieke partij.
• 34 procent van de ondervraagden koppelen het thema economie aan Open Vld. N-VA komt op de tweede plaats met 21 procent.
• Het thema pensioen wordt in de eerste plaats geassocieerd met sp.a (22 procent), gevolgd door PVDA (13 procent). Ook koppelt 19 procent van de ondervraagden dit thema aan geen enkele politieke partij.
• Bij het thema mobiliteit wordt het meeste gedacht aan Groen en N-VA. Wellicht hebben de groene voorstellen van Ben Weyts (N-VA) als Vlaams minister van Mobiliteit tijdens de vorige legislatuur daar mee te maken.
• 45 procent van de ondervraagden blijft het thema migratie koppelen aan Vlaams Belang, gevolgd door N-VA met 15 procent. Een zware opdoffer dus voor de partij van Bart De Wever.
• Daarnaast beschouwt 68 procent van de ondervraagden Groen als dé klimaatpartij bij uitstek.
• Bovendien wordt sp.a het meest geassocieerd met de sociale zekerheid (29 procent). Dat is veel lager dan het percentage van Groen voor het klimaatthema en dat van Vlaams Belang voor het migratiethema.