Uit een rapport van de International Atomic Energy Agency, de atoominspectiegroep van de Verenigde Naties, valt af te leiden dat Teheran het vermogen heeft gekregen om de benodigde brandstof te produceren voor een enkele kernkop binnen een maand. Het vervaardigen van een echte kernkop – een die bovenop een Iraanse raket zou kunnen passen en de terugkeer in de atmosfeer zou overleven, een technologie die de Iraniërs 20 jaar geleden actief bestudeerden – zou langer duren. Iran blijft trouwens volhouden dat het geen behoefte heeft aan een nucleair arsenaal.

Desalniettemin is Iran niet zo dicht bij een nucleaire wapencapaciteit geweest sinds president Obama instemde met het nucleaire akkoord van 2015. Die overeenkomst dwong de Iraniërs om meer dan 97 procent van hun nucleaire brandstof het land uit te verschepen. Nu, meer dan drie jaar nadat president Donald J. Trump zich terugtrok uit het verdrag, is Iran in geslaagd om uranium te verrijken met een zuiverheid van 60 procent – ​​net onder de bomgraad. Dat heeft Iran in een positie gebracht om de brandstof voor een enkele bom te produceren in slechts één maand tijd. De brandstof van een tweede wapen zou in minder dan drie maanden kunnen worden geproduceerd, en een derde in minder dan vijf.

De komende weken worden als kritiek beschouwd

De acties van Iran zouden een signaal kunnen zijn van een poging van de nieuwe regering van president Ebrahim Raisi om nieuwe voorwaarden te zoeken, gunstiger voor Iran, in onderhandelingen over het herstellen van de 2015-deal die Trump verwierp. Er zijn geen formele onderhandelingen meer geweest sinds juni, een maand voordat Raisi, een conservatieve Iraanse jurist, de presidentsverkiezingen won. Amerikaanse functionarissen zeggen te verwachten dat hij zal proberen de onderhandelingen opnieuw te beginnen en verlichting van de sancties voor Iran zal eisen.

Ambtenaren van de regering van Biden hebben geen commentaar gegeven op de rapporten van het atoomagentschap. Op vrijdag, toen hij tijdens een reis naar Duitsland naar Iran werd gevraagd, erkende minister van Buitenlandse Zaken Antony J. Blinken dat de vooruitgang van Iran zo snel was gegaan dat het herstellen van de oude deal binnenkort misschien geen zin zou hebben.

De komende weken worden als kritiek beschouwd. De opening van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties is traditioneel een moment voor achterkamerdiplomatie, vooral over Iran, hoogtij viert. Functionarissen van de nieuwe Iraanse regering, onder wie de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken, Hossein Amir Abdollahian, zullen naar verwachting hun debuut maken. De 56-jarige Abdollahian wordt beschouwd als een hardliner en heeft aangegeven bereid te zijn de overeenkomst te vernieuwen, maar op voorwaarden die volgens de nieuwe regering enorm zijn verbeterd.

Waar de beslissing van Trump heeft toe geleid

Experts zeggen dat zowel Iran als Noord-Korea, dat zondag een nieuwe kruisraket afvuurde die aantoonde in staat te zijn raketafweer te vermijden, de regering-Biden willen testen.

Zondag bereikten Iraanse functionarissen een tijdelijke overeenkomst met de directeur-generaal van het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie, Rafael M. Grossi, om het agentschap de controleapparatuur te laten resetten die helpt bij het meten van de voortgang van het nucleaire programma van het land. In de afgelopen maanden zijn inspecteurs van de dienst blind geworden in hun pogingen om sommige faciliteiten te controleren.

Het akkoord voorkomt een onmiddellijke inspectiecrisis, ervan uitgaande dat de inspecteurs toegang krijgen en ze weer aan het werk kunnen krijgen. Maar het gaat niet in op de drang van het land om zijn uraniumproductie te herstellen – en te verrijken op niveaus die veel hoger liggen, en dus veel dichter bij materiaal van bommenkwaliteit, dan vóór 2015.

Het akkoord dat werd getorpedeerd door Trump beperkte de totale hoeveelheid uranium die de Iraniërs konden aanleggen sterk. En terwijl Teheran het akkoord het eerste jaar of zo respecteerde nadat Trump zich had teruggetrokken, zei het uiteindelijk dat als Washington zich niet aan de overeenkomst zou houden, het dat ook niet zou doen.

De vorige overeenkomst beperkte Iran tot brandstof verrijkt tot 3,7 procent zuiverheid, een niveau dat kan worden gebruikt in kerncentrales, maar niet voor een wapen. Aanvankelijk dreven de Iraniërs een deel van de productie op tot 20 procent zuiverheid, omdat ze brandstof nodig hadden die tot dat niveau was verrijkt om een ​​onderzoeksreactor te kunnen gebruiken die de Verenigde Staten vóór de Iraanse revolutie van 1979 aan Iran hadden geleverd voor de productie van medische isotopen.

Gaan de Israëli’s reageren?

Maar toen ging Iran verder. In april begon het zijn uraniumvoorraad te verrijken tot 60 procent nadat zijn belangrijkste nucleaire site was gesaboteerd – vrijwel zeker door Israël. Vanwege de fysica van nucleaire verrijking duurt het veel langer om van laagverrijkt uranium tot 60 procent zuiverheid te komen dan om de laatste sprong naar 90 procent te maken, het niveau dat gewoonlijk wordt gebruikt in kernwapens. Dat maakt het niveau van 60 procent bijzonder bedreigend.

Irans hoeveelheid van tot 60 procent verrijkt uranium is nog niet voldoende voor een wapen. Maar het heeft deze zomer nieuwere, krachtige centrifuges geïnstalleerd die zijn voorraad snel zouden kunnen versterken. Zelfs dan is het in voorraad hebben van een grote hoeveelheid hoogverrijkt uranium niet voldoende om een ​​bom te produceren. Dat zou nog maanden en misschien jaren duren, afhankelijk van de technische vaardigheden. Maar de Iraniërs zijn er al wel mee aan experimenteren, meldt het internationale atoomagentschap.

De Israëli’s hebben gezworen elke stap in het proces te verstoren; vorig jaar doodden ze nog de nucleaire topwetenschapper van Iran in een hinderlaag. Tien jaar geleden hebben de Verenigde Staten en Israël gezamenlijk een geavanceerde cyberaanval opgezet om de productiecapaciteit van Iran uit te schakelen. Maar terwijl die aanval succesvol was, herstelden de Iraniërs er sneller van dan verwacht.

Lees ook: Iran heeft een nieuwe president en het is geen doetje. Zijn belangrijkste taak? Een tweede islamitische revolutie helpen realiseren