Dé film van de week is alweer op Netflix te vinden deze week. Het is er dan nog eentje met Adam Sandler in de hoofdrol ook. Sandler bewijst in Uncut Gems opnieuw dat hij écht wel kan acteren, maar het meestal gewoon niet wil. Daartegenover staat Bombshell, een film gedragen door klasbakken van actrices die echter geen van allen echt weten te imponeren.
Uncut Gems: een intense en vermoeiende kijkervaring en toch wil je meteen nog een keer
Er is al veel gezegd en geschreven over Uncut Gems, de nieuwe film van de broers Safdie, vooral over hoe ze een acteur als Adam Sandler naar grote hoogten hebben weten te brengen. De film kwam bij ons niet in de zalen, maar vond gelukkig wel nog een thuis op Netflix.
Eerst een beetje achtergrond: waarom is het zo bijzonder dat Adam Sandler in deze film meespeelt?
Adam Sandler is één van de door filmliefhebbers meest gehate mensen uit de industrie. De reden is de hoeveelheid filmbagger die hij al over de wereld heeft uitgestort. Hij heeft ondervonden dat er veel geld te verdienen valt met “hersenen-op-nul”-komedies, films die hij meestal zelf ook mee schrijft en produceert en waar kennelijk ook nog steeds een publiek voor te vinden is. Het leverde hem doorheen de jaren 20 nominaties voor de Razzie Awards op, waarmee de slechtste films van het jaar ‘bekroond’ worden. Voor Jack And Jill (2011) kreeg hij zelfs de prijs van Slechtste Acteur én die van Slechtste Actrice voor zijn wanstaltige dubbelprestatie in de hoofdrol.
Toch is het niet zo dat Adam Sandler niet kan acteren. In zijn vroege carrière maakte hij toch één genietbare komedie, The Wedding Singer uit 1998. Het was regisseur Paul Thomas Anderson die met Punch-Drunk Love (2002) echt iets naar boven haalde dat niemand tot dan toe in Sandler gezien had. Daarin speelde hij Barry Egan, een ondernemer in toiletartikelen die last had van woede-aanvallen. Het leverde Sandler zowaar een Golden Globe op.
Voor zijn volgende noemenswaardige rol moeten we naar The Meyerowitz Stories (New and Selected), de film die Noah Baumbach (die nu scoort met Marriage Story) voor Netflix maakte. En dan is er nu Uncut Gems, de nieuwe van de broers Safdie. Het lijkt wel of Sandler gewoon het pad van de juiste regisseur moet kruisen om te laten zien tot wat hij nu echt in staat is.
Toch hebben de broers lang moeten aandringen vooraleer Adam Sandler met hen wilde werken. De eerste versie van het script schreven de broers in 2009. Het kwam tot bij Sandler, maar die wees het af, nadat de rol van de Joodse juwelier Howard achtereenvolgens naar Harvey Keitel, Sacha Baron Cohen en Jonah Hill ging, alvorens weer bij Sandler te landen. Het was pas nadat Paul Thomas Anderson Good Time (2017) met Robert Pattinson had gezien – de vorige film van de regisserende broers – en die aanraadde aan Sandler dat die geïnteresseerd raakte in Uncut Gems.
Het is dus niet dat Sandler geen goeie films wil maken. Hij doet het gewoon niet vaak. Dan spreken we niet van onkunde, maar van onwil en dat maakt ons best kwaad, omdat het dan gaat om een verspilling van talent. Want acteren doet hij hier op een indrukwekkend hoog niveau. Sandler speelt Howard Ratner, een schimmige Joodse juwelier die een winkeltje uitbaat in het Manhattan Diamond District. Hij leeft in overdrive, is altijd opgejaagd en wordt geplaagd door geldzorgen. De ene financiële put probeert hij te vullen door een nieuwe te maken, altijd wel een excuus verzinnend waarom het deze ene keer wél goed zou gaan lopen en al zijn problemen opgelost zouden zijn.
De nieuwste oplossing ziet Howard in een zeer waardevolle opaal die hij illegaal heeft laten importeren vanuit Ethiopië. Wanneer hij merkt dat NBA-ster Kevin Garnett (die zichzelf speelt) meteen grote waarde hecht aan de opaal en begint te geloven dat ook zijn sportieve prestaties van het bezit van de steen afhangen, ziet Howard een kans om zijn geldzorgen allemaal in één klap op te lossen.
Zoals eerder gezegd staat Adam Sandler als Howard meer dan twee uur in overdrive. Hij is altijd wel ergens naartoe aan het hollen, lijkt nooit tijd te hebben, voelt altijd de hete adem van weer een nieuwe schuldeiser in zijn nek. En als hij toch eens twee minuten de tijd neemt om stil te staan, staat hij wel te roepen en te tieren. Uncut Gems is dan ook één van de films met de vierdemeeste fucks uit de filmgeschiedenis. Iemand heeft geturfd en het totaal blijkt op 408 keer te staan. Een logisch gevolg van de stress waaronder het hoofdpersonage gebukt gaat.
We beseffen dan ook meteen: het is niet leuk om Howard te zijn. In feite is hij heel erg verwant met het personage dat Robert Pattinson in Good Time speelde: zichzelf meer en meer verstrikken in een spinnenweb, op zoek naar een oplossing die niet lijkt te bestaan. Het verschil is dat Howard wel de indruk wekt dat hij over geld beschikt. Hij is hoogst intelligent en schelmachtig en vindt altijd wel weer een verklaring waarom iets niet helemaal gelopen is zoals hij het in gedachten had. Ondertussen huisvest hij ook zijn twintig jaar jongere vriendin Julia (indrukwekkende nieuwkomer Julia Fox op de foto hierboven) en loopt hij nog ruzie te maken met zijn vrouw (Idina Menzel), die bijna zijn ex-vrouw is.
Dat het leven van Howard zo intens is, maakt Uncut Gems ook tot een intense kijkervaring. De film duurt twee uur en tien minuten. In die tijd wordt de kijker amper een seconde ademrust gegund. Doordat de broers Safdie het gaspedaal altijd ingeduwd laten, nemen we als kijker zelfs een deel van de stress van Howard over, wat natuurlijk precies hun bedoeling is omdat Uncut Gems op die manier een bijzonder intense filmervaring wordt. Dat het hem nooit zal lukken om al zijn problemen tot een happy end te brengen, is voor iedereen van in het begin duidelijk.
Gedragen door een waterdicht script bewegen de broers Safdie ons naar een finale die nagelbijtend spannend is, zelfs als je niets van basketbal kent. En oh ja, onderweg hebben we nog moeten lachen met een gastrol van The Weeknd, ook al was die weer tragisch. Bij een eerste kijkervaring vonden we Uncut Gems intens en vermoeiend, maar ook fascinerend. Toch wilde we meteen een tweede keer kijken.
Score: 8/10
Bombshell: verdienstelijk en belangrijk, maar wij gaan nog eens naar The Loudest Voice kijken
Vorig jaar pakte Showtime uit met de mini-reeks The Loudest Voice. In die reeks (beschikbaar op Play van Telenet) zagen we Russel Crowe als Roger Ailes, de oprichter van FOX News die de zender, door middel van een grondig uitgedachte politieke agenda, de populairste nieuwszender van Amerika wist te maken. Uiteraard was The Loudest Voice geen lofzang. Ja, Ailes was intelligent en had inzicht in het medium televisie, maar een aardig mens was hij niet.
Op het einde van zijn leven, ongeveer een jaar voor zijn dood, werd de baas van Fox News beschuldigd van seksueel overschrijdend gedrag. In Bombshell zien we het verhaal van drie vrouwen: het zijn de verhalen van Gretchen Carlson (Nicole Kidman), de presentatrice die als eerste openlijk ten strijde trok tegen Ailes, Megyn Kelly (Charlize Theron) die een tiental jaar daarvoor al avances kreeg van Ailes en een innerlijke strijd voert met zichzelf of ze de aantijgingen van Carlson moet steunen of niet en tot slot ook nog Kayla Pospisil (Margot Robbie), de ambitieuze jonge redactrice die het graag tot op het scherm wil schoppen. In tegenstelling tot Gretchen en Megyn is Kayla een fictief personage dat vermoedelijk de ervaringen van enkele andere echt bestaande personen gestalte moet geven.
Bombshell is onmiskenbaar een gevolg van de #MeToo-beweging van enkele jaren geleden. Die beweging werd ontketend toen mediamogol Harvey Weinstein van seksuele intimidatie en seksueel misbruik werd beschuldigd. Actrices kregen avances en zouden meer carrièrekansen krijgen als ze daarop zouden ingaan. Alleen werd dat niet zo letterlijk gezegd. Ook bij Ailes was het een publiek geheim dat hij ambitieuze jonge vrouwen die gewillig waren (of “loyaal” zoals hij het noemde) een duwtje gaf richting het scherm. Degene die niet op de avances ingingen waren een ander lot beschoren en werden gedegradeerd of ontslagen met een drogreden.
Of Weinstein schuldig of onschuldig zal worden verklaard moet de tijd nog uitwijzen, maar Hollywood lijkt sindsdien onmiskenbaar veranderd. Bombshell is daar een resultaat van en dus sowieso een belangrijke film. Alleen is het wel jammer dat het geen betere film geworden is. Vooral in het eerste deel van de film worden enkele vreemde keuzes gemaakt. Zo richt Charlize Theron zich rechtstreeks tot de kijker en kunnen we ook de gedachten van Rudi Bakhtiar (Nazanin Boniadi) horen tijdens een etentje. Het is een ingreep die maar zelden goed werkt in een film en al helemaal niet als de aanpak zich beperkt tot een aantal scènes waardoor het nog meer duidelijk wordt dat het hier om een trucje gaat dat ontstaan is uit wanhoop.
Daarbij komt nog dat we ons niet van de indruk kunnen ontdoen dat alle drie de actrices meer in hun mars hebben dan wat ze hier laten zien. Dat ze – op enkele momenten na – op automatische piloot staan te spelen. De stevige make-upsessies die voor de film werden uitgevoerd maken ook dat we bijna nooit kunnen vergeten dat we naar Charlize Theron, Nicole Kidman en Margot Robbie zit te kijken. Het is dan ook ironisch en zelfs een beetje wrang dat één van de drie Oscarnominaties die de film op zak heeft er eentje is voor Makeup And Hairstyling en dat vijf op de tien prijzen die de film dit awardseizoen al gewonnen heeft precies te vinden is in die makeup en haar-categorieën.
Wat Bombshell dan weer wel treffend doet, is het vieze sfeertje overbrengen dat op de FOX News-redactie gehangen moet hebben. Het vijandige gevoel. Duidelijk maken dat seksuele intimidatie niet noodzakelijk om seks gaat, maar wel om macht. Vrouwen aanmanen om kortere rokken te dragen zodat hun benen zichtbaar worden op televisie (“televisie is een visueel medium”) of om toch een knopje meer open te laten staan is ook seksueel wangedrag.
Hier en daar wordt ook gesuggereerd dat Roger Ailes nog verder ging op een ander vlak. Wanneer Megyn Kelly op zoek gaat naar getuigenissen van eerdere slachtoffers wordt de suggestie gewekt dat het wel eens zou kunnen dat ze al lang gevolgd wordt door mannetjes van Ailes.
Roger Ailes (in de film vertolkt door John Lithgow) was dan ook duidelijk de tiran op de tweede verdieping die alles in de hand wilde houden en daartoe een angstcultuur installeerde op de redactie. Hij was de man die je te vriend moest houden. Wie twijfelde aan Roger Ailes hoorde niet bij Fox News thuis en dus werden meningen en overtuigingen angstvallig stilgehouden. Het meest akelig wordt dat in de film weergegeven in de vorm van het personage Jess Carr (Kate McKinnon, rechts op bovenstaande foto), een redactrice die haar lesbische geaardheid angstvallig geheim houdt voor al wie het zou kunnen horen.
Er zitten dus wel een aantal aardige momenten in Bombshell. Alleen zijn we ervan overtuigd dat er een betere film dan deze in dit verhaal schuilt. We gaan nog eens naar The Loudest Voice kijken, want om ervan overtuigd te raken dat Roger Ailes een verwerpelijk en vies ventje was dat zijn macht misbruikte bij elke gelegenheid die hij maar kreeg, zijn er meer invalshoeken mogelijk dan die waarvoor in Bombshell gekozen werd.
Score: 6/10