Hoeft het nog gezegd te worden: wie de laatste twee afleveringen van het vierde seizoen van Stranger Things nog niet heeft gezien, stopt best hier met lezen. De anderen hebben er een vier uur durende televisiemarathon opzitten, verdeeld over twee afleveringen, en kunnen nu weer beginnen met het geduldig wachten op een vervolg.

Stranger Things blijft onverminderd populair, ook al werd de reeks in 2016 gedropt met eerder lage verwachtingen en zonder al te veel promotie. We zijn intussen zes jaar en vier seizoenen verder en nu is de reeks wereldwijd aan het hart gedrukt. Na de release van de twee laatste afleveringen van dit seizoen crashte Netflix in verschillende landen en nu Stranger Things de 1 miljard streaminguren (!) heeft overschreden, is ze de meest populaire Engelstalige reeks op Netflix en moet ze alleen nog Squid Game laten voorgaan. Het hoeft niet te verbazen dat Netflix graag nog spin-offs wil na de afloop van het vijfde, laatste, seizoen.

Wij hebben ook gekeken naar het slotstuk van het vierde seizoen en er wringt iets: voor het eerst zijn we teleurgesteld. De opzet was groots: twee finale afleveringen, waarvan eentje bijna anderhalf uur duurt en de tweede zelfs bijna tweeënhalf uur. Een budget van 30 miljoen euro per aflevering én het opzet van een film. Kijk, dan beginnen we iets te verwachten. En het zijn die verwachtingen die deze keer niet helemaal ingelost zijn.

Genoeg Vecna

We bewegen ons nog steeds op dezelfde fronten: Joyce en Murray zitten met Hopper, Dmitri en piloot Yuri in de Sovjet-Unie, El zit in de ondergrondse bunker bij Papa, Mike en zijn groep zijn naar haar op zoek terwijl Max, Lucas, Erica, Robin, Nancy, Steve, Dustin en Eddie de strijd aan gaan met Vecna.

Iedereen was het erover eens: het vierde seizoen van Stranger Things was het donkerste tot nu toe. Dat ging enerzijds ten koste van de nostalgie en ook de interacties tussen de tieners waren beperkter dan anders. In het algemeen bleef de nostalgie – het rondfietsen in de straten, communiceren met walkie-talkies, rondhangen in de arcadehal en consorten – te beperkt. De serie wordt volwassen samen met zijn protagonisten, maar verliest daardoor ook iets van zijn identiteit. Er was die knappe aflevering rond Max die van Running Up That Hill opnieuw een hit maakte. Hier zat die nostalgie in het op de walkman luisteren naar steeds opnieuw datzelfde nummer waardoor de muziek je leek te gaan beschermen tegen de buitenwereld.

De impact die het binnenbrengen van Kate Bush op de internationale hitparades heeft gehad, was meteen weer een mooi bewijs van de impact die Stranger Things als reeks nog steeds heeft. Misschien is het net daardoor dat de broers Duffer nooit écht ver lijken te durven gaan. Vecna is zonder twijfel een erg sterke vijand, maar het aantal slachtoffers blijkt nog steeds zeer beperkt. Aan het einde van dit seizoen is er weer weinig bewogen: Vecna is nog niet verslagen en de echte strijd wacht nog. Dat zal dan iets zijn voor het vijfde seizoen. Terwijl wij intussen zo ongeveer genoeg strijd met Vecna gezien hebben.

Kleine momentjes

De tweeënhalf uur durende aflevering was vooral te lang en had weinig extra te bieden op wat er al aan vooraf gegaan was. Het eerste uur was aanloop en de epiloog van ruim twintig minuten was ook te ver uitgerekt.

De momenten waarop Stranger Things wél nog tot in ons hart weet te komen, zijn de kleine momenten. Joyce die Hopper angstvallig aankijkt omdat ze doodsbang is om nog eens een grote liefde te verliezen. Lucas die Max mee naar de film vraagt, ook al weet hij dat haar leven op het spel staat. En de manier waarop Max antwoordt. Steve en Nancy die naar elkaar toe groeien terwijl Steve luidop droomt van een grote kroost en gezinsvakanties met Nancy aan zijn zijde. Jonathan die tot de vaststelling komt dat hij er niet was het voorbije jaar, zowel niet voor Nancy als voor zijn broer Will. Mike die eindelijk zijn liefde voor El van de daken durft te spreken, ook al is hij bang dat hij niet goed genoeg is voor haar. Dustin die Eddie als zijn grote voorbeeld begint te zien, met de dialoog met Wayne Munson als emotioneel orgelpunt.

Het zijn stuk voor stuk momentjes – soms erg kort, soms langer – die de juiste snaar weten te raken omdat daar wordt aangeraakt waar het in het leven om draait: durven houden van een ander, ook al maakt dat je kwetsbaar. Er wordt ook meer en meer verwezen naar de geschiedenis tussen de tieners: wanneer Max Lucas antwoordt met “That’s presumptuous of you” is dat een referentie aan het tweede seizoen.

Zorgvuldig opgebouwde personages

Het vinden van nieuwe verhaallijnen voor El verloopt steeds moeizamer en de grote strijd om het voortbestaan van Hawkins (en bij uitbreiding de wereld) lijkt ons weer wat minder te boeien, net omdat je op voorhand weet: onze vrienden zullen het wel weer overleven. En dat is een gevolg van het feit dat de Duffer Brothers hun zorgvuldig opgebouwde personages niet willen verliezen voor het einde. Begrijpelijk, maar het maakt ook dat er meteen een stuk minder op het spel komt te staan.

Het vierde seizoen van Stranger Things was opnieuw uitstekend, maar de finale wat onbevredigend. En we voelen nu bij onszelf: het wordt tijd om naar het einde toe te werken en aan iets anders te beginnen, ook voor de broers.