Aan de overkant van het Kanaal, echt niet ver van bij ons dus, haalt een meeuwenplaag al weken de krantenkoppen. De meeuwen aan de Zuid-Engelse kust zijn bijzonder agressief en zijn tegenwoordig zo groot dat ze honden kunnen doodpikken. Het gaat om een geëvolueerd type meeuwen. Vogels die niet langer leven van eten op zee, maar zich hebben aangepast aan de bewoonde wereld, en dus gewoon aan de kust blijven.

We kunnen niet ontkennen dat ook aan onze kust zo’n evolutie bezig is. Ligt het aan ons of zijn die meeuwen de laatste tijd veel groter dan pakweg tien of twintig jaar geleden? Deze week ondervonden we het zelf nog tijdens een uitstapje naar Oostende. Genietend van een lunch in het zonnetje duikt plots een meeuw naar beneden om me een klap te verkopen en een koffiekoek uit m’n hand te graaien. Voor je beseft wat je overkomen is, lijkt het dier al met de noorderzon verdwenen. En met m’n lunch…

In Engeland lijkt het allemaal nog wat erger te zijn. Je mag blij zijn als je er zonder kleerscheuren van af komt. In mei heeft een zeemeeuw een chihuahua gedood in Devon, terwijl een Yorkshire Terrier door een groep meeuwen de dood vond in Cornwall. In Liskeard is een schildpad opgegeten alsof het een krab was. Zelfs in Londen zijn deze nieuwe moordenaars uit de lucht al een plaag geworden. In Hyde Park is vastgesteld hoe ze stadsduiven kopje onder houden met de bedoeling hen nadien op te eten.

Wat noorderlijker, in Ierland, kan het nog straffer. Daar doden meeuwen zelfs schapen, en ze verwonden bejaarden op straat. Ze hebben daar zelfs al advocaten die zich specialiseren in het behandelen van verwondingen die door meeuwen zijn aangebracht.

‘Killermeeuwen’

Waar komen deze agressieve meeuwen vandaan? Eigenlijk is deze evolutie al enkele tientallen jaren bezig. Meeuwen leefden voornamelijk op zee, waar ze vis aten. Maar een grote populatie heeft zich aangepast aan het leven in steden, waar ze eten vinden in afval, ons voedsel stelen en dus ook af en toe op een ander levend wezen jagen. Eigenlijk zijn meeuwen omnivoren, zoals wij, wat dus betekent dat ze naast vis ook vlees eten. Sommige meeuwen hebben een spanwijdte van ongeveer anderhalve meter, en dus zijn zelfs vrij grote dieren niet meer veilig.

In Engeland zijn ze het intussen grondig beu. In Brighton, een van de populairse badplaatsen over het Kanaal, is het onmogelijk geworden om buiten te eten. En ze stelen niet alleen voedsel, hun uitwerpselen beschadigen grote delen van de stad. Premier David Cameron heeft opgeroepen om het probleem te bespreken en aan te pakken. In het voorjaar was nog geld vrijgemaakt voor een onderzoek naar de ‘killermeeuwen’, maar dat is door een lage prioriteit geschrapt. Cameron heeft daar nu al spijt van.

Beschermde vogel

Wat misschien verrassend is: sinds de jaren 70 is het aantal meeuwen in Engeland gehalveerd. Dat komt omdat ze aan zee, onder andere door de visvangst, steeds minder voedsel vinden. Maar de populatie die landinwaarts trok is gezonder dan ooit. Soms vind je hen al op een behoorlijke afstand van de kust. Ze houden van hoge gebouwen in grote steden, omdat ze daar kunnen broeden zonder dat andere roofdieren erbij kunnen. Op veel plaatsen zijn ze de traditionele duiven aan het vervangen. En ze zijn nog minder geliefd dan onze gevederde stadsgenoten, in Engeland worden ze “vliegende ratten” genoemd.

Wat kan je er dan tegen doen? Zeemeeuwen zijn sinds 1981 een beschermde diersoort, dus je kan niet zomaar ingrijpen. Voorstellen om eieren uit nesten weg te halen, om de populatie onder controle te houden, zijn hierdoor afgewezen.

De frustratie bij bewoners en toeristen neemt toe. Na mijn verloren lunch koop ik een bakje met garnalen aan een Oostends kraampje. Boven mijn hoofd cirkelt een groep meeuwen als gieren boven een stervend dier. Uit pure ellende ga je dan maar ergens overdekt, in de auto bijvoorbeeld, eten. Sommige Britse politici willen dat de zeemeeuwen hun beschermde status verliezen, maar voor het zover is lijken ze vrij spel te hebben.