Vlamingen besteden steeds meer van hun inkomen aan hun woonst. De betaalbaarheid van wonen gaat er fors op achteruit, blijkt uit de nieuwe Vlaamse Woonbalans van bouwfederatie Embuild. “Er zijn meer huishoudens dan beschikbare woningen. Er loert een wooncrisis om de hoek”, waarschuwt de federatie.
De Woonbalans toont aan dat alleenstaande huurders in Vlaanderen al 52 procent van hun inkomen kwijt zijn aan hun huurhuis. Dat was in 2021 nog 48 procent. In de dure centrumsteden en randgemeenten rond Brussel en Leuven loopt dat cijfer zelfs op tot 60 procent.
Ook tweeverdieners die een woning gekocht hebben zien hun woonlasten fors stijgen. Wie in 2023 een huis kocht, besteedt er 37 procent van zijn inkomen aan, tegenover 30 procent in 2021. In Sint-Martens-Latem is het zelfs nog erger: daar bedragen de woonlasten voor recente kopers 65 procent van het inkomen.
De betaalbaarheid is het best in de landelijke gemeenten, waar gezinnen minder dan 30 procent van hun inkomen uitgeven aan wonen. Dat komt onder meer doordat er in die gemeenten meer aanbod is en de huizenprijzen lager liggen.
Nood aan extra woningen
De oorzaak van de knellende woonlasten is een groot tekort aan woningen, stelt Embuild vast. Er zijn vandaag in Vlaanderen weliswaar 3,4 miljoen woningen voor 2,93 miljoen huishoudens, maar 14 procent van die woningen staat leeg of is om een andere reden niet beschikbaar voor bewoning.
Bovendien verwacht Embuild dat het aantal huishoudens de komende jaren fors zal toenemen, door de vergrijzing en de toename van het aantal alleenstaanden. Tegen 2035 zullen er 239.000 extra huishoudens zijn, en tegen 2040 zelfs 327.000 meer dan vandaag.
Om die groei op te vangen, zijn er tussen nu en 2035 239.000 extra woningen nodig, becijfert Embuild. Dat zijn er 54.000 meer dan de federatie een paar jaar geleden nog dacht. Naast nieuwbouw, is er volgens Embuild ook nood aan renovatie van het verouderde woningpatrimonium. Tot 2035 moeten 240.000 slechte woningen gesloopt en heropgebouwd worden.
“We staan voor een enorme uitdaging”, besluit Embuild. “De politiek moet dringend werk maken van meer betaalbare woningen, anders dreigt er een echte wooncrisis.”