Een kat die je constant volgt, je altijd en overal wil ‘helpen’ en vooral voortdurend op jou probeert te liggen: het lijkt een droom voor de eigenaars van een angstige of onafhankelijke kat. Maar voor wie met een ‘plakkat’ te maken heeft, kan het leven thuis een uitdaging worden. Hoe leef je met een veeleisende kat?

Op het eerste gezicht lijkt deze kat een droom: ze ligt op je schoot, komt harde kopjes geven (helaas ook als je warme koffie in je handen hebt), volgt je overal, zit je op te wachten als je thuiskomt en begroet je elke dag met groot enthousiasme. Maar het gedrag heeft een donker kantje: ze ligt niet zomaar op je schoot, ze ligt áltijd op je schoot en komt quasi onmiddellijk terug als je bent weggeweest (meestal volgde ze je zelfs op de voet), je bent al herhaaldelijk over haar gevallen of op haar getrapt omdat ze je letterlijk voor de voeten loopt en ze kan het niet uitstaan ’s nachts niet bij jou te zijn. 

Verschillende types

1. Het ‘Ik wil iets, NU’-type

Deze kat is veeleisend als ze iets wil (eten, drinken, een aai of geprezen worden). Krijgt ze wat ze wil, dan gaat ze weer verder met haar leven. Met hun zelfvertrouwen en vasthoudend karakter, is dit een heel ‘in your face’-kat, die je met geduld en volhouden trucjes kan leren. De kat kan ook heel ‘stout’ en koppig uit de hoek komen en moet wel goed aangepakt worden. Lees hier meer over dit type kat en hoe je ze kan herkennen.

2. Het ‘Ik zie je graag’-type

Deze kat wil echt graag bij jou zijn en volgt elke stap. Vaak (of na een tijdje) heeft deze kat voldoende zelfvertrouwen om ook aandacht te vragen van anderen en je bezoek opeist of ongevraagd ‘mee’ wil doen op tafel bij een dinner party. Ze houden over het algemeen van aandacht, ook van brave honden en kinderen. Lees hier meer over dit type kat en hoe je ze kan herkennen.

3. Het ‘help, ik kan echt niet zonder jou’-type

Deze kat klampt zich echt vast aan jou, ze panikeert als je er niet bent, en kan soms zelfs niet eten of slapen als je niet in de buurt bent. Veranderingen stresseren deze kat, net als eenzaamheid of te strenge straffen. Ze zijn heel angstig en hebben weinig zelfvertrouwen, al is dat niet altijd duidelijk omdat ze je volgen als een schaduw en niet goed duidelijk kunnen maken wat ze nodig hebben. De onmogelijkheid om zonder jou te leven maakt hen veeleisend op een heel andere manier dan bovenstaande katten. 

Oorzaken van dit gedrag

1. Een praktische nood

De kat heeft honger, dorst, wil een aai of heeft een muis gevangen en jij moet dat NU oplossen. Veeleisend, maar op zich nog redelijk gemakkelijk om mee te leven: je geeft de kat wat ze wil en ze gaat weer lekker door met haar leven. 

2. Dankbaarheid

Het gedrag wordt ook vaak gezien bij katten gered van een hongerdood op straat of een asiel. Meestal wordt dit gedrag minder intens met de tijd, al zal de kat wellicht altijd erg aan je gehecht zijn. 

3. Onzekerheid

De kat voelt zich niet zeker in haar omgeving: door haar verleden (mishandeld of in de steek gelaten), haar karakter (angstig), omdat ze nieuw zijn in huis en hun plek in de hiërarchie nog niet hebben gevonden of omdat ze te kampen heeft met mentale of fysieke uitdagingen. Daarom blijft ze bij haar baasje in de buurt, een soort overlevingstactiek zeg maar. 

4. Gezondheidsproblemen

Een abrupte gedragsverandering in jouw kat kan ook wijzen op gezondheidsproblemen. Blijft het gedrag aanhouden, dan is een bezoek aan de dierenarts een goed plan. 

5. Verlatingsangst

Katten die te snel van hun moeder zijn gescheiden, zien hun nieuwe baasje soms als een surrogaatmoeder – met bijhorend gedrag. Verlatingsangst kan ook optreden bij een grote verandering: bijvoorbeeld van heel vaak thuis zijn tot bijna niet thuis zijn. Vaak hebben deze katten ook problemen om anderen te vertrouwen en straffen ze jou als je een tijdje bent weggeweest. Meestal is veeleisend gedrag niet de enige uiting van verlatingsangst, lees er hier meer over.

Probleemgedrag

Zoals alle levende wezens, hebben ook katten verschillende karakters en verschilt de intensiteit van het gedrag. Soms is het leefbaar, soms niet meer. Algemeen geldt dit gedrag als probleemgedrag:

– komen liggen op je klavier, krant of gezicht zodat het totaal onmogelijk wordt te doen waarmee je bezig was

– het eten van onder je neus stelen (of van borden van gasten)

– nachtenlang miauwen

– agressief reageren als je knuffelt met je partner of kinderen

Wat kan je doen?

Twee luiken hier: het aandachtvragende gedrag en het problematische, asociale gedrag aanpakken zijn twee heel verschillende dingen. 

Asociaal gedrag aanpakken

– Als de kat te veel aandacht vraagt: geen aandacht geven (strelen, aankijken, reageren) bij te intens gedrag of op ongewenste momenten (als je aan het werk bent) en extra aandacht geven op andere momenten. Voor de zelfzekere veeleisende kat, zorg je best voor speeltjes die haar zoet houden: bollen met snoepjes in, een snoepjesparcours door het huis of andere creatieve spelletjes.

– Voor de stelende kat: geef haar voldoende eten voor je zelf (of je gasten) beginnen te eten, sluit haar op in een andere kamer tijdens het eten en/of straf haar met een waterspuit telkens ze in de buurt van eten komt. Dit gedrag is een gevolg van te weinig grenzen en de kat die zich de baas waant. Lees er hier meer over.

– Voor de ‘middernachtmiauwer’: speel vermoeiende avondspelletjes met de kat en weersta aan de verleiding om te ‘antwoorden’ op het gemiauw. Niet terug miauwen, niet roepen, niet praten: dat is een beloning voor de kat. Lees er hier meer over.

– Voor de kat die jou niet wil ‘delen‘: laat ook de andere huisgenoten regelmatig (zo niet altijd) de basisnoden van de kat verzorgen, zoals eten, drinken, binnen- en buiten laten of de vacht verzorgen. Zo leert de kat dat ook anderen voor haar zorgen, en dat ze hen kan vertrouwen. Een ander punt is de kat laten wennen aan hun gezelschap: dat betekent dat ze in dezelfde ruimte moeten zijn, eerst vanop een afstandje en de kat negerend, dan steeds dichterbij komend. In een volgende fase wordt de kat aangeraakt als ze op jouw schoot zit, en knuffel jij je partner of kinderen. Belangrijk is dat dit geleidelijk aan gebeurt, zodat de kat kan wennen aan het idee van meerdere verzorgers en leert dat jou delen niet hetzelfde is als jou verliezen. 

Aandachtvragend gedrag aanpakken

– Tijd: aandachtvragend gedrag kan vaak verzacht worden met tijd en geduld. Dit is in het bijzonder zo voor geredde katten, die hun dankbaarheid zo tonen, en katten met lichte verlatingsangst, eens ze geleerd hebben om jou te vertrouwen en dat je altijd terugkomt. 

– Training: de katten kunnen getraind worden om hun nood aan aandacht te kanaliseren naar de geschikte momenten (’s avonds in de zetel) en voor de rest op een eigen plek te slapen in plaats van altijd op jouw schoot. Dit kan door ze een keer te strelen als ze langskomen, de kat weg te zetten en gewoon voort te doen waarmee je bezig bent. Als ze op je schoot springen, kan je ze een luchtpufje geven, voldoende om te verschieten maar niet zodanig hard dat ze zich afgewezen voelen. Vervolgens leid je haar naar haar slaapplek waar ze veel aandacht krijgt. 

– Bezigheidstherapie: vraagt je kat vooral aandacht omdat hij zich gedurende de dag verveelt of zijn energie niet kwijt kan, zorg dan voor creatieve speeltjes die hem een tijdje zoet houden. Je kan ook regelmatig de meubels verzetten, zodat hij opnieuw op ontdekking kan, of een uitkijkpost aan het raam voorzien zodat de kat naar de vogels kan kijken. Voor de katten die het interesseert kan ook een kattendvd hen een tijdje zoet houden (en jou een tijdje met rust laten).

– Kattenopvang: Kan je kat echt niet alleen zijn en kan jij echt niet van thuis werken, overweeg dan een kattenopvang voor je kat of breng je kat overdag naar iemand die veel thuis is.