Mensen associëren huidskleur vaak met de afkomst van een persoon. Als je denkt aan Afrikanen, dan denk je automatisch aan mensen met een donkere huid. Eigenlijk klopt dat helemaal niet want in Afrika heb je heel veel variaties in huidskleuren. Maar hoe komt dat eigenlijk?

Een huidskleur is voor sommige mensen erg belangrijk en het ligt vaak aan de basis van racisme. Niet oké en eigenlijk ook niet logisch. Biologisch gezien bestaat een mensenras totaal niet en hadden wij vroeger allemaal dezelfde huidskleur. Onderzoekers hebben voor het eerst een grootschalig DNA-onderzoek uitgevoerd naar pigmentatiegenen met 2.100 Afrikaanse deelnemers.

In Afrika heb je heel veel variaties in huidskleuren. De nieuwe studie bewijst dat genetische variaties zorgen voor verschillende huidskleuren. Sarah Tishkoff, een geneticus, heeft samen met haar team aangetoond dat de ene variatie zorgt voor een lichter huid terwijl andere het weer donkerder maken, ongeacht waar je woont en vanwaar je komt. Sommige genetische varianten zijn overal ter wereld aanwezig. Het is zelfs zo dat deze varianten werden gedragen door de voorouders van de mens.

Eerst hadden we een lichte huid

Het genetisch onderzoek bewijst dat de zwarte huid niet ouder is dan lichtere. Een eerder onderzoek heeft uitgewezen dat een blanke Europese huid slechts 8.000 jaar oud is. Onderzoekers zijn het eens dat de voorouder van een mens een lichte huid had onder zijn vacht. “Als je een chimpansee zou scheren, heeft die een lichte pigmentatie”, zegt Sarah Tishkoff in Science. “Het is ook zo dat de huidskleur van onze voorouders relatief licht was.” De geneticus verklaart dat de verandering gebeurde toen we naar de open savanne trokken. “Toen we onze haren verloren, moesten we een donkere huid krijgen voor bescherming.”

Volgens de geneticus hebben wij een lichte of donkere huid door mutaties. Mutaties op genen kunnen zowel lichte als donkere huid beïnvloeden omdat ze zich blijven ontwikkelen bij de mens. Sommige mutaties zijn ook verantwoordelijk voor de lichtere huid die wij, de Europeanen met een Afrikaanse oorsprong, hebben.

Licht of donker?

Maar dan trok de mens naar het noorden en had hij minder bescherming nodig omdat de zon daar minder fel scheen. Een bepaald depigmentatiegen (SLC24A5) verspreidde zich heel snel door de Europese populaties. Het onderzoeksteam maakte dan toch een opmerkelijke bevinding: dit depigmentatiegen komt in het algemeen ook voor in Oost-Afrika, waar hier en daar mensen leven die het donkerste huid hebben. Volgens Tishkoff is deze variant zo’n 30.000 jaar geleden ontstaan. Het onderzoeksteam gelooft dat mensen die vanuit het Midden-Oosten naar Oost-Afrika zijn gemigreerd deze variant hebben meegenomen.Toch hebben Oost-Afrikanen geen witte huid omdat het gen maar één van de vele is die de huidskleur bepalen.

Daarnaast vond het team ook varianten van twee andere genen, HERC2 en OCA2. Die genen worden dan weer geassocieerd met de lichte kenmerken van Europeanen (huid, ogen en haar). Deze varianten komen niet alleen voor in Europa, maar ook bij bepaalde groepen in het zuiden van Afrika, zoals het San-volk. “Veel van de genetische varianten die een lichte huid veroorzaken in Europa, hebben hun oorsprong in Afrika.”

Het onderzoeksteam heeft nog wat gevonden. Het gen MFSD12 dat door mutaties wordt verzwakt, komt voor bij mensen met de donkerste huid. Hierdoor concluderen de wetenschappers dat onze voorouders geen te donkere huid hebben gehad, maar de diepzwarte tint wordt veroorzaakt door mutaties in de genen.