De betaalbaarheid van wonen staat onder druk in Vlaanderen. Uit recent onderzoek van Embuild Vlaanderen blijkt dat steeds meer mensen moeite hebben om de woonlasten te dragen, vooral alleenstaanden en jonge gezinnen. Terwijl huur- en woningprijzen blijven stijgen, slorpen huur, hypotheek en energiekosten een steeds groter deel van het inkomen op.
Vlamingen geven een aanzienlijk deel van hun maandbudget uit aan hun woning. Vooral alleenstaande huurders hebben het financieel moeilijk. Zij spenderen meer dan de helft van hun inkomen aan huur en energiekosten, blijkt uit de Vlaamse Woonbalans van Embuild Vlaanderen.
Voor tweeverdieners die een woning kopen, ligt dat aandeel lager, maar nog steeds hoog. In 2024 ging 35 procent van hun inkomen naar woon- en energiekosten. In 2023 was dat nog 40 procent. De lichte daling is te danken aan hogere inkomens en een afname van de rente- en energieprijzen, ondanks blijvend stijgende huur- en woningprijzen.
Bij alleenstaande huurders daalde het aandeel van 57 naar 53 procent. Toch blijft Embuild Vlaanderen waarschuwen: “Zodra meer dan 30 procent van het inkomen naar wonen gaat, dreigen betaalbaarheidsproblemen.”
Regionale verschillen
De woonlasten verschillen sterk per regio. In Knokke-Heist spenderen tweeverdieners gemiddeld 77 procent van hun inkomen aan wonen. Ook in en rond Gent, Leuven, Antwerpen en de Brusselse randgemeenten ligt dat aandeel vaak boven de 40 procent. In landelijke gemeenten, vooral in West- en Oost-Vlaanderen en Limburg, blijven de woonlasten meestal onder de 30 procent.
Voor alleenstaande huurders is Vlaams-Brabant de duurste provincie, met een woonlast van gemiddeld 61 procent. In West-Vlaanderen is dat 51 procent.
Grote bezorgdheid over woningmarkt
Uit onderzoek blijkt dat 8 op de 10 Vlamingen verwachten dat wonen in de toekomst nog duurder wordt. Zij vinden dat betaalbaar wonen een prioriteit moet zijn voor de overheid.
Meer dan 70 procent wil snellere en eenvoudigere vergunningsprocedures, zodat woningbouw niet wordt afgeremd.
Volgens een studie van ING zijn er tegen 2030 zo’n 475.000 extra woningen nodig. Vooral kleinere en betaalbare woningen zijn schaars. Ook Embuild Vlaanderen benadrukt dat het aanbod achterblijft, terwijl het aantal huishoudens tegen 2040 stijgt tot 3,3 miljoen.
Bovendien daalt het aantal bouwvergunningen. Bijna 30 procent minder dan drie jaar geleden. Vertragingen en strengere regels hinderen bouwprojecten.
Samen met ruim 60 organisaties, waaronder de Gezinsbond en Initia, schreef Embuild Vlaanderen daarom een open brief om het probleem onder de aandacht te brengen.