In het kort

• Het lopen van een marathon kan tot wel 3.500 calorieën verbranden, waarbij het lichaam voornamelijk koolhydraten gebruikt voor snelle energie. Na de race ervaren veel lopers een verminderde eetlust en kunnen zij last hebben van slaapstoornissen.
• Daarnaast treedt er vaak een tijdelijke afname in lichaamslengte op, veroorzaakt door compressie van de tussenwervelschijven in de ruggengraat.

Het marathonseizoen staat voor de deur, en hardlopers in heel Europa en daarbuiten bereiden zich voor op de 42,2 kilometer lange uitdaging. Of ze nu persoonlijke records nastreven of simpelweg voldoening willen halen uit het volbrengen van de afstand, marathonlopers drijven hun lichaam tot het uiterste. Maar wat gebeurt er precies tijdens deze intense fysieke inspanning?

Effecten van vochtverlies

Er gebeuren heel wat fysiologische dingen, meldt Euronews. Een opvallend effect is een tijdelijke afname in lichaamslengte, mogelijk tot wel een halve centimeter. Deze inkrimping van de wervelkolom wordt veroorzaakt door spierspanning en vochtverlies in de tussenwervelschijven.

Uitdroging is een andere cruciale factor tijdens het marathonlopen. Lopers kunnen – opnieuw – tot wel 5 kilogram aan vocht verliezen door zweten, wat onderstreept hoe belangrijk het is om goed gehydrateerd te blijven. Regelmatig drinken bij hulpposten helpt om misselijkheid en duizeligheid te voorkomen en ondersteunt het spierherstel.

Daarnaast wordt tijdens een marathon een aanzienlijke hoeveelheid calorieën verbrand – tot wel 3.500, afhankelijk van factoren zoals lichaamsgewicht, tempo en duur. Dit hoge energieverbruik verklaart waarom het gebruikelijk is om in de dagen voor de wedstrijd koolhydraten te laden. Tijdens het hardlopen gebruikt het lichaam vooral koolhydraten voor snelle energie. Energy gels zijn daarom een populair supplement halverwege de race om de uitgeputte glycogeenvoorraden aan te vullen.

Ongemakken post-marathon

Verrassend genoeg ervaren veel hardlopers, ondanks de enorme fysieke inspanning, een verminderde eetlust direct na het voltooien van een marathon. Dit fenomeen wordt toegeschreven aan het feit dat het lichaam tijdens intensieve inspanning de bloedtoevoer prioriteert naar vitale organen zoals het hart en de beenspieren. Hierdoor worden minder essentiële functies, waaronder de aanmaak van hongerhormonen, tijdelijk onderdrukt.

Ook slaapstoornissen komen vaak voor na een marathon. De adrenalinestoot bij het bereiken van de finish leidt tot een verhoogde hartslag, een verhoogde endorfinespiegel en een algeheel gevoel van energie, waardoor het lastig kan zijn om tot rust te komen. Daarnaast veroorzaakt de enorme fysieke belasting een toename van het stresshormoon cortisol, wat de slaapkwaliteit verder kan verstoren.

Andere ongemakken

Naast deze fysiologische effecten kunnen hardlopers ook fysieke ongemakken ervaren, zoals bloedende tepels, schaafwonden en het verliezen van teennagels. Dit zijn veelvoorkomende bijwerkingen van langdurige, intensieve inspanning.

Tot slot kan in de dagen na de wedstrijd een fenomeen optreden dat bekendstaat als de “marathonblues”. Dit tijdelijke emotionele dieptepunt wordt vaak toegeschreven aan de abrupte beëindiging van een lange periode van intensieve training en het gevoel van leegte dat daarop volgt. Ook de comedown na een grote prestatie speelt een rol bij deze dip in de stemming.