In het kort
- De totale transportkosten van Belgische huishoudens blijven onder het niveau van voor de pandemie.
- Huishoudens in stedelijke gebieden geven aanzienlijk minder uit aan transport dan huishoudens op het platteland.
- Huishoudens met een lager inkomen besteden een groter deel van hun budget aan essentiële transportkosten.
Belgische huishoudens geven minder uit aan transport dan voor de Covid-19-pandemie. Dit wijst op een blijvende verandering in mobiliteitsgedrag, volgens een analyse van het Federaal Planbureau en het Ministerie van Mobiliteit en Vervoer.
Vóór de pandemie stegen de transportkosten sneller dan andere huishoudelijke uitgaven en bedroegen ze ongeveer 12 procent van het totale budget in 2019. Tijdens de pandemie daalden deze uitgaven sterk, vooral voor openbaar vervoer. Hoewel de transportuitgaven in 2023 zijn gestegen, hebben ze het niveau van vóór de pandemie nog niet bereikt.
Factoren achter de dalende uitgaven
Verschillende factoren dragen bij aan de lagere transportuitgaven. Telewerken, online winkelen en de toename van fietsen spelen een belangrijke rol. Ook de energiecrisis, die tot hogere brandstofprijzen leidde, heeft invloed gehad.
De uitgaven voor privévoertuigen, zoals brandstof, onderhoud en reparaties, zijn grotendeels gestabiliseerd na een lichte stijging tijdens de pandemie. Bovendien neemt het aantal voertuigaankopen, vooral auto’s, sinds de gezondheidscrisis af. In sommige steden, zoals Brussel, verklaart één op de vier inwoners bereid te zijn zonder eigen auto te leven.
Geografische verschillen in transportkosten
De locatie van huishoudens heeft een grote invloed op de transportuitgaven. Stedelijke huishoudens gaven in 2023 gemiddeld 4.159 euro per jaar uit aan transport, terwijl huishoudens op het platteland 5.450 euro betaalden, bijna een derde meer.
De toegankelijkheid van het openbaar vervoer speelt hierbij een cruciale rol. Huishoudens in gebieden met goede openbaar vervoersmogelijkheden geven gemiddeld 3.679 euro per jaar uit, tegenover 7.240 euro in gebieden met slechte verbindingen.
Inkomensverschillen en transportuitgaven
Inkomensniveaus bepalen ook hoe huishoudens hun transportbudget besteden. Huishoudens met een lager inkomen besteden een groter deel van hun budget aan essentiële vervoerskosten, zoals woon-werkverkeer. Huishoudens met een hoger inkomen geven relatief meer uit aan vrijetijdsreizen.
