Ze zijn tot elkaar veroordeeld, zowel in Wallonië als federaal. Maar voorlopig lijkt de PS er alles aan te doen om te bewijzen dat ze de MR niet nodig hebben. En toch: niets is wat het lijkt in Franstalig België, zeker in Brussel niet.

Een klaproosregering: het was het nieuwste ideetje in een reeks van mogelijke coalities die de revue al passeerden. Ecolo kwam ermee aandraven : een ‘coquelicot’ of klaproosregering, het zou een minderheidskabinet moeten zijn, van PS en Ecolo, aangevuld met mensen uit het middenveld die het tot minister mochten schoppen. De vier zetels die zo’n PS-Ecolo-coalitie te kort zou komen, die konden dan ‘per dossier’ gevonden worden bij PTB, cdH of “zelfs enkele MR-parlementsleden”.

Vooral die laatste uitspraak duidde op het gebrek aan politieke geloofwaardigheid in het plan van Ecolo-voorzitter Jean-Marc Nollet. Het leek eerder een wanhoopspoging van Ecolo om toch maar iets te proberen.

De harde waarheid voor de ecologisten is dat ze straks mathematisch overbodig zijn in een Waalse regering. Want MR en PS hebben natuurlijk al gepraat, en dat gaat heus niet over over koetjes en kalfjes. Sinds het afhaken van het cdH zijn liberalen en socialisten tot mekaar veroordeeld. Net zoals ze federaal tot elkaar veroordeeld zijn. Alleen kan dat nog niet meteen luidop gezegd worden.

Theater in Namen: deel van het politieke spel

Maar verschillende bronnen bevestigen ondertussen dat er al over cijfers gepraat is, dat de ruwe bedding van een regeerakkoord tussen MR en PS in Wallonië besproken is. De herhaalde lokroep van Elio Di Rupo en Paul Magnette naar de PTB, en nu ook de noodkreet van Nollet, het zijn allemaal stukjes theater die moeten afleiden van de onvermijdelijke coalitie in Wallonië: PS met de MR. Mogelijks sluit Ecolo daar dan bij aan, maar een coalitie waarin je mathematisch niet nodig bent, comfortabel is dat nooit.

Net zo min is het een toeval dat er nu een rood-blauw informateursduo is uitgestuurd. De twee meest voor de hand liggende federale formules, Bourgondisch (N-VA, PS, MR, Open Vld, sp.a) of Paars-groen (Ecolo-groen, PS, MR, Open Vld, sp.a en DéFI) zijn allebei opgebouwd rond die twee politieke families: liberalen en socialisten.

Dé grote vraag die Johan Vande Lanotte (sp.a) en Didier Reynders (MR) schijnen op te willen lossen, is of het eerder die eerste formule is, mét N-VA, of toch maar die tweede. De eerste formule is het spoor waarop ze in eerste instantie zitten, maar tegelijk dichten ze het zelf 10 procent kans toe.

Een rondje poker met Johan

En zowat elke actor bevestigt het: het duo staat nergens. Heel de persconferentie van maandag, waarbij Vande Lanotte zelfs een begroting beloofde, wordt op bijzonder veel scepsis onthaald bij een paar van de relevante spelers in de Wetstraat. Want veel verder dan vrijblijvende vragen zoals “los van met welke partners, welke zijn uw twee beleidsprioriteiten”, is het allemaal nog niet gegaan. En dus deed de rode Oostendenaar wat hij wel vaker in z’n carrière deed: blufpoker spelen, druk zetten en stevige uitspraken doen, zoals een timing van een regering tegen oktober.

Maar opnieuw geldt de vaststelling federaal, die ook voor Wallonië geldt: PS en MR lijken tot elkaar veroordeeld. Vreemd wordt het dus in Brussel, waar de MR uit de onderhandelingen gehouden wordt. Dat kan wel één en ander te maken hebben met de figuur van Laurette Onkelinx (PS) die gewoon een linkse coalitie wil, en dus gesprekken is begonnen met Ecolo en DéFI aan Franstalige kant in Brussel.

Maar de MR heeft toch iets te veel hefbomen in handen, ten opzichte van de PS, om niet te zien dat er andere zaken spelen. De ‘noodkreet’ van de Franstalige liberalen aan de blauwe familie, Open Vld in Brussel, is dus een beetje vreemd. De Vlaamse liberalen zitten in Brussel al vastgeklonken met sp.a en Groen, en vormen de Brusselse regering aan Vlaamse kant. Maar zij moeten nu, op vraag van MR, de boel rekken, en ‘samen uit, samen thuis’ eisen in Brussel. Terwijl de MR zelf in Wallonië en federaal dus wél zelf greep heeft op de PS.

De waarheid schuilt een stukje in de morfologie van de MR zelf: een partij die bij momenten bijzonder verdeeld opereert. In Brussel is geen echte ‘baas’ meer: Reynders lijkt slechts om één zaak bekommerd, zijn topjob bij de Raad van Europa, die deze maand moet beslist worden. En zolang Reynders niet weg is, naar die topjob, lijkt Charles Michel (MR) z’n nek niet te gaan uitsteken in Wallonië of op het federale niveau. Dat hoeft ook nog niet: de zittende premier weet dat de socialisten vroeg of laat naar hem moeten komen, waarom dan nu al de forcing voeren?

Voor de PS is het pokerspel volop bezig. Voor hen is het wel duidelijk dat die combinatie van PS-MR in Wallonië en PS-Ecolo-DéFI in Brussel een paar interessante voordelen geniet. In beide gevallen zijn het coalities waar geen ‘aanhangsel’ aan hangt, dat mathematisch nodig is. Maar tegelijk bindt de partij zo drie partijen aan zich: MR, Ecolo én DeFI. En laat dat nu net de combinatie zijn, die nodig is om paars-groen federaal te gaan doen, aan Franstalige kant alvast.

Ook sp.a, Groen en vooral Open Vld in dergelijk scenario meekrijgen federaal is andere koek. Daarvoor moet er eerst nog omstandig aangetoond worden dat het met de N-VA echt niet ging. Maar sinds maandag hebben Vande Lanotte en Reynders alvast nog tot begin juli.