De Zweedse coalitie ruikt de eindmeet: de tweede lezing van de teksten is volop bezig. Energie, Wetenschap, Klimaat en Mobiliteit liggen nu op tafel. Maar om de hoek schuilt de begroting, waar Open Vld openlijk tegengas geeft over de vermogenswinstbelasting, die Koen Geens (CD&V) maandag live op de radio tafel legde.
Het was Kris Peeters (CD&V) die na wat lastige pers de afgelopen dagen nog even de puntjes op de i zette, bij het begin van de onderhandelingen: he’s here to stay for now. “De twee voorzitters van de liberale partijen hebben uitdrukkelijk aangeboden dat ik formateur blijf. Ik zelf heb aangeboden om dat niet meer te doen, maar ze wilden me absoluut verder laten doen”, zo gaf Peeters mee bij het binnengaan.
Tweede lezing volop bezig
Zelf gaf Peeters een veelgelezen interview in Het Nieuwsblad dit weekend, dat bij de liberalen wat in een verkeerd keelgat schoot. Vandaag kwam Humo met een stevige reconstructie van de onderhandelingen vorige week, die in de entourage van Peeters tot wat irritatie leidde.
Maar de Zweedse partners gaan door, en blijven op kruissnelheid. Na de wat ongemakkelijke momenten afgelopen week, wil iedereen naar de eindmeet. De hoofdstukken rond Energie, Klimaat, Wetenschap en Mobiliteit zijn aan een fameuze “tweede lezing” toe. De hete politieke hangijzers zijn daarbij bekend: de kernenergie enerzijds en de nachtvluchten anderzijds.
Opbod over de vermogenswinstbelasting
Echte knopen worden er niet doorgehakt, daarvoor is het wachten op de budgetbesprekingen. Pas dan kent elk departement ook de budgetten waarmee het gaat werken de komende jaren, waardoor men nergens al definitieve akkoorden kan maken.
Ondertussen blijft het dossier van de financiering van het beleid toch borrelen. Koen Geens (CD&V) legde gisteren op Radio 1 voor het eerst officieel de vermogenswinstbelasting op tafel. Dat is een taks op inkomsten uit aandelen en eventueel ander vermogen. De filosofie achter die taks in een shift, van inkomsten uit arbeid naar inkomsten op vermogen. Maar de liberalen staan daar echt niet om te springen. En dus zag Open Vld-voorzitter Gwendolyn Rutten zich toch genoodzaakt ook officieel te reageren, bij de camera’s van de VRT.
En zo hebben we natuurlijk wel een formeel opbod aan de poorten van de onderhandelingen. Dit is wat Rutten zei: “Ik heb dat ook gehoord, dat ze dat op tafel leggen. Da’s een beetje vreemd, want dat stond niet in hun programma. Ik vind vooral dat deze regering, deze centrumrechtse regering de economie op gang moet helpen. En dan heb je een mix nodig heeft van koopkracht maatregen, concurrentie en hervormingen. En dan gaan we niet te snel naar nieuwe belastingen kijken. Dat zou de wereld op zijn kop zijn. En dat laat je ook een unieke kans liggen om het anders te doen.”
Tactische onderhandelaars
Opmerkelijk ook: bij Open Vld dook Willem-Frederik Schiltz op als derde onderhandelaar, naast Gwendolyn Rutten en Alexander De Croo. Los van het feit dat die in jeans aanschoof (een precedent zowaar, tussen alle pakken en dassen), is het meteen ook de eerste keer dan het trio van Rutten, De Croo en Maggie De Block niet afkomt, maar een “technicus”. Schiltz is immers de energie- en mobiliteitspecialist van Open Vld.
Wie lid is van de delegaties, ligt bijzonder gevoelig bij de Zweedse partners. Bij CD&V zijn het net zoals bij Open Vld telkens dezelfde namen die aanschuiven: Wouter Beke, Pieter De Crem en Koen Geens. Iedereen gaat ervan uit dat zij de ‘ministeriabelen’ zijn: diegenen die minister gaan worden.
Bij N-VA is er een andere strategie: enkel Bart De Wever en Jan Jambon zijn de “vaste onderhandelaars” en telkens komt er per dossier een meer gespecialiseerd partijlid aanschuiven. Dat nam bij de N-VA de spanning over “wie wordt minister” wat weg, maar er speelt meer. “Die derde persoon, de specialist, voert dan voor ons telkens het woord op zijn of haar specifieke dossier. En omdat men bij de anderen halsstarrig vasthoudt aan telkens dezelfde delegaties, hebben wij dan vaak tegenover ons onderhandelaar met een pak minder dossierkennis. Dat heeft ons al meer dan eens een voordeel gegeven aan tafel”, zegt een N-VA-topper. Open Vld lijkt nu dus alvast de aanpak in de richting van meer “technici” te sturen.