De filmzomer is nu echt aangebroken en er staan heel wat blockbusters op het programma. De dino’s staan te trappelen aan de ingang, maar voorlopig is het Top Gun: Maverick die de box office-cijfers aan flarden vliegt. Die film overtreft alle verwachtingen. Niet alleen ziet het er resultaat er fantastisch uit, ook in het productieproces ging Tom Cruise voor maximale authenticiteit. Meer en meer werpt de blockbusterster zich op als dé verdediger van de echte cinema-ervaringen.

Op papier leek het een heel slecht idee, een sequel maken op een film uit 1986. Een film ook die eigenlijk niet zo bijster bijzonder was, maar doordat er doorheen de jaren veel nostalgie aan was komen te hangen een iconische status had gekregen.

In Top Gun: Maverick blijkt al snel dat Maverick in al die jaren nog geen haar veranderd en nog steeds allergisch is aan gezag. Na alle dienstjaren is hij nog steeds niet hoger geklommen dan de rang van Kapitein en is zijn favoriete plek nog altijd in de straaljager. Hij wordt op het bevel van Iceman (Val Kilmer) teruggehaald naar TOPGUN en moet daar een team van 12 van de beste piloten opleiden voor een speciale missie: de vernietiging van een ondergrondse bunker waarin uranium wordt verrijkt. Wie de vijand is, is vaag, maar het doelwit is alleszins duidelijk. Er is maar één probleem: de bunker bevindt zich tussen twee bergwanden in en wordt streng bewaakt door radars en raketten. Op papier lijkt de missie onmogelijk.

Lange adem

Ook dit project is er weer eentje van lange adem geweest. De eerste plannen voor een sequel waren er al in 2010. Tony Scott, die ook het origineel regisseerde, was toen nog regisseur van dienst. Maar toen die kwam te overlijden in 2012 in tragische omstandigheden, kwam het project in de frigo terecht. In 2017 werd het dan toch weer opgepikt en was het vooral Tom Cruise zelf die z’n schouders eronder zette.

Oorspronkelijk zou de film al in 2019 in de zalen komen. Die eerste releasedatum werd uitgesteld om enkele actiescènes opnieuw te kunnen opnemen. Tegen de tijd dat de film klaar was voor release zat de wereld in een pandemie. Het filmlandschap veranderde in sneltempo en streamingreuzen als Netflix, AppleTV+ en HBO Max hebben naar verluidt allemaal geprobeerd om Top Gun: Maverick in huis te halen. Maar zowel producer Jerry Bruckheimer als Tom Cruise zelf hielden het been stijf: dit is een film voor de cinemazalen, punt aan de lijn. Uiteindelijk zal de film nu in de Verenigde Staten op Paramount+ verschijnen, maar wel pas na een langere periode dan de gebruikelijke periode van 45 dagen na cinemarelease.

Cursus en training

Top Gun: Maverick overtreft het origineel. De film is quasi helemaal voorspelbaar en serveert precies wat de fans verwachten, maar doet dat tegelijkertijd zo goed dat je je alleen maar kan laten meeslepen. Tom Cruise – bijna 60 toch intussen – lijkt geen spatje verouderd en is door de jaren heen meer en meer voor grote maar oprechte actiespektakels gaan staan.

In de Mission: Impossible-films doet hij al zijn stunts zelf en ook hier stond hij erop dat alles er zo echt mogelijk zou uitzien met zo weinig mogelijk special effects. Er werd geen green screen gebruikt en geen CGI-luchtshots. De shots in de cockpits zijn gemaakt tijdens echte in-flight scenes, wat wil zeggen dat het grootste gedeelte van de cast uitgebreide trainingen heeft moeten volgen om aan de druk van de G-krachten te leren weerstaan. Ook werden ze onderworpen aan een drie maanden durende cursus om de F-18 helemaal te begrijpen en te kunnen besturen. Een cursus ontworpen en samengesteld door … Tom Cruise, jawel.

En dat is niet het enige wat de acteurs zelf moesten doen. Tijdens de luchtscènes moesten ze hun eigen make-up bijwerken en hun eigen licht en geluid regelen van de camera die op hen gericht stond. Daarna pas gingen de beelden naar regisseur Joseph Kasinski. Daar is niets van te merken, overigens: de actiescènes zien er schitterend uit en zijn gefilmd in IMAX waardoor ze pas echt tot zijn recht komen op het grootst mogelijke scherm.

Mentale worstelingen

Maar ook als er uit de straaljagers gestapt wordt, blijft het interessant. De laatste akte van de film – na afloop van de training – is zowaar nog de meest interessante. En hoewel we bezwaarlijk kunnen zeggen dat Top Gun: Maverick psychologisch écht diep gaat, zitten er toch wat psychologische laagjes in. Want, zo maakt de film duidelijk: de straaljagers worden bevolkt door menselijke piloten, met hun eigen karaktertrekken en mentale worstelingen.

Dat wordt het meest duidelijk in het personage van Bradley “Rooster” Bradshaw (Miles Teller), de zoon van Goose. Door de dood van zijn vader (een gebeurtenis uit de originele film) heeft hij niet enkel een aversie tegenover Maverick, maar is hij ook behoedzaam en voorzichtig als piloot. Hij denkt te veel, zegt Maverick. Het is mooi weergegeven in de film hoe de twee mannen aan twee uitersten van een spectrum lijken te staan, maar uiteindelijk elkaar ook wel vinden.

Ook bij het personage van Maverick zelf wordt aan psychologische ontwikkeling gedaan, zij het nog zeer beperkt. Maverick is immers op zijn leeftijd nog steeds vrijgezel: geen vrouw, geen kinderen en geen relatie die verder gaat dan een occasionele scharrel. Misschien is het net datgene dat Maverick nodig heeft om de piloot te kunnen zijn die hij is? Niet moeten denken aan wie er thuis op hem wacht? Het wordt niet uitgesproken, eerder gesuggereerd, maar voor ons zat ook dat aspect ook in de film verwerkt.

Het grootst mogelijke publiek

Met Top Gun: Maverick toont Tom Cruise opnieuw dat hij één van de grootste vertegenwoordigers is van de betere popcornfilm én van de bioscoop. Hij mikt op het grootst mogelijke publiek, maar houdt daarbij kwaliteit als hoogste goed voor ogen en weigert koppig aan authenticiteit in te boeten.

Met Top Gun: Maverick levert hij een uiterst voorspelbare, maar ook een énorm genietbare en uitzonderlijk goed gemaakte blockbuster af. Niets meer dan dat, maar zeker ook niets minder.

Score: 8/10