Er is een hoop te doen rond het zopas afgelaste optreden van de Jamaicaan Sizzla op Reggae Geel begin augustus. Cavaria, de belangenvereniging van holebi’s en transgenders, pikte het niet dat de artiest geprogrammeerd stond omdat hij in het verleden homohaat heeft gepredikt op het podium. Daar valt wat voor te zeggen, maar, weet dit: Jamaica is zo ongeveer het meest homo-onvriendelijke land ter wereld en dat weerspiegelt zich in de dancehall en de reggae-scene.

Voor de meeste mensen is reggae Bob Marley, en die predikte tolerantie (“One love”), toch? Maar zo simpel is het allemaal niet. Marley bijvoorbeeld – en we willen hier niks afdoen aan de artiest, hij was in onze ogen één van de grootsten – hield er bijvoorbeeld ideeën op na naar zijn vrouwen toe (hij versleet er wel wat) die we vandaag de dag als fundamenteel fout zouden bestempelen.

Hij was een fel aanhanger van de Ethiopisch-orthodoxe traditie en rituelen van de Rastafari. En die dicteert onder meer dat vrouwen geen make-up mogen dragen en rastafari beschouwen homoseksualiteit in de praktijk ook als een zonde tegen god.

91 procent van Jamaicanen tegen homo’s

Jamaica is misschien ook wel het meest homofobe land ter wereld. Je vliegt er nog steeds tien jaar de cel in voor seks met een geslachtsgenoot. En de laatste keer, twee jaar geleden, dat iemand voorstelde om de discriminatie tegen holebi’s uit de wet te halen of minstens te milderen, bleek een absurde 91 procent van de Jamaicaanse bevolking daar faliekant tegen.

Het wordt vaak ontkend of stukgerelativeerd, maar de realiteit is dat in de Jamaicaanse reggae en dancehall-scene gay bashing een vast ingrediënt is in de teksten. En niet alleen mannen doen daar aan mee, ook vrouwelijke artiesten bashen lekker mee. Queen Ifrica, die al eerder op Reggae Geel stond, zei onlangs nog doodleuk dat anti-gay lyrics “er gewoon bijhoren”. En: “I use them to get applause and cheers from the audience.”

De meeste artiesten die het buiten Jamaica schoppen, zijn wel zo slim om die attitude niet te etaleren in de rest van wereld en uit hun repertoire te houden van het moment dat ze ook buiten het eiland succesvol worden. Maar met de regelmaat van de klok krijgen we hier in Europa wel weer te maken met een artiest die het niet kan laten.

Chi-chi man

Misschien ken je Boom Bye Bye van Buju Banton wel, een dancehall classic. “It’s like boom bye bye / Inna batty boy head / Rude boy nah promote no nasty man / Dem haffi dead.” Dat is Jamaicaans patois. Banton zingt hier doodleuk dat je homoseksuelen maar beter een kogel in het hoofd kan schieten. Of T.O.K., waar ook al veel spel rond is geweest. Die zingen in hun grootste (en enige) hit: “chi-chi man fi dead and that’s a fact“. Chi-chi man, is, je raadt het, een Jamaicaans woord voor homo. Vybz Kartel en Beenie Man: kunnen het ook niet laten.

We willen het daarmee niet goedpraten, maar wel een beetje plaatsen. Twee weken geleden werd de actiegroep Equal Rights and Justice Collective opgericht met als doel Sizzla van het podium op Reggae Geel te bannen. Sizzla is de topact op de eerste dag van de komende editie van het reggaefestival.

Sizzla slaat nog wel meer onzin uit. Op Reggae Sumfest in Jamaica riep hij “Burn all white people in Jamaica.” En hij heeft het voortdurend over black supremacy. Wat homohaat betreft, verdedigt hij zich met religie: “We live by the principle of the Almighty and in our Bible that we read, in the Hebrew Bible, we totally abandon homosexuals.“

No hate reggae charter

Vier jaar geleden besliste Feest In Het Park de artiest te schrappen van de affiche na gelijkaardig protest in verschillende Europese landen. Sizzla schrapte toen zijn volledige Europese tournee.

Na die feiten werd een “No hate reggae charter” ondertekend door de Belgische holebi- en transgenderorganisaties en de organisatoren van reggae-concerten. Daarin is opgenomen dat homofobe artiesten opnieuw mogen optreden in ons land, zolang ze geen nieuwe homohaat prediken, eender waar ter wereld.

“Het is overduidelijk dat Sizzla zich daar tijdens concerten niet aan heeft gehouden. Dat blijkt uit verschillende opnames van optredens na 2012 op het internet. Daarom is dit een schending van het charter“, laat Jeroen Borghs van Cavaria weten.

Niet goed genoeg

Maandag reageerde Reggae Geel op de commotie die er is ontstaan. “Voor de komst van Sizzla zijn we met hem de dialoog aangegaan over onze intolerantie tegenover onverdraagzaamheid en hebben we (op zijn initiatief zelfs) contractueel vastgelegd dat hij op ons festival zijn extrem(istisch)e uitlatingen achterwege zal laten.”

De organisatie zegt bewust Sizzla te hebben gekozen als één van de headlines, omdat zij vinden dat hij kwalitatieve muziek brengt. Toch benadrukken ze dat Reggae Geel altijd voor tolerantie en verdraagzaamheid heeft gepleit en dat ook zal blijven doen.

Cavaria neemt geen genoegen daarmee. Cavaria betreurt dat Reggae Geel de aanbevelingen van het charter naast zich neergelegd heeft en zelf in dialoog is gegaan met de gecontesteerde artiest. “Wij zijn net als Reggae Geel voorstanders van dialoog, maar een podium geven aan iemand die elders holebi- en transfobie zaait, is voor ons een stap te ver”, besluit Borghs.

Cavaria dreigde er eerder al mee de sponsors van het festival onder druk te zetten. Uiteindelijk beslisten ze vandaag bij Reggae Geel dan toch om het optreden niet te laten doorgaan. Of er een nieuwe topact komt, is nog niet duidelijk.