Steve Stevaert (1954-2015), van supernova tot het zwarte gat

Een onwezenlijke ontknoping van een leven dat sowieso leest als een roman. Van bescheiden cafébaas tot machtige sp.a-voorzitter, van trage Limburger tot fenomenaal stemmenkanon: Steve Stevaert was al tijdens z’n carrière ‘bigger than life’. Maar met z’n exit uit de politiek kwamen de moeilijke momenten: een lastige bankcarrière en vooral, een privéleven met gerechtelijke gevolgen. Met z’n heengaan verdwijnt een monument van de Vlaamse socialisten.

Kind van een doodgewone militair en een huisvrouw, uit het doodgewone Rijkhoven, een deelgemeente van de stad Bilzen. Dat is Stevaert, die op punt stond 61 jaar te worden. Geen stamboomsocialist: z’n ouders geloven in een degelijke, christelijke opvoeding. Geen academicus ook, Steve gaat naar de hotelschool in Hasselt.

Ondernemer ook, alweer atypisch voor z’n latere carrière bij de sp.a: in de jaren 70 opent Stevaert zijn eerste café, samen met enkele vrienden. ‘Roodhuis’ is een alternatieve kroeg in Hasselt, en de zaak draait uitstekend. Het ene café wordt al snel een meer: op een paar jaar tijd zal hij een tiental andere jongerencafés uitbaten. Het scenario is telkens hetzelfde: van zodra de zaak goed draait, laat hij ze uitbaten door anderen, maar hij blijft wel zelf de eigenaar.

Politieke zoon van Willy Claes

Het is de sterke man van sp.a-Limburg, Willy Claes, die Stevaert ontdekt en ‘binnenhaalt’ in de politieke stiel. Claes ziet in hem minstens een politieke zoon, en Stevaert klimt snel op de interne ladder van de Vlaamse socialisten. Gemeenteraadslid, provincieraadslid en zelfs gedeputeerde van de provincie Limburg, het komt allemaal in sneltempo. In die laatste functie laat hij zich nationaal opmerken, met de uitspraak “één jointje is zo erg niet”, maar ook met de weigering om een milieuvergunning te geven aan Tessenderlo Chemie.

De geboorte van ‘Steve Stunt’

De échte doorbraak komt er als Stevaert de eerste socialistische burgemeester van Hasselt wordt, na 165 jaar katholiek bestuur. Hij zet daar de eerste stappen van z’n later legendarische ‘gratispolitiek’: gratis busvervoer wordt ingevoerd in Hasselt en hoewel de beslissing in het begin meer politieke tegenwind dan lof oogst, werkt ze wel. Het levert hem bovendien de titel ‘Steve Stunt’ op én maakt hem bekend in het hele land. Opvallend ook, het is zijn voornaam die blijft plakken: Steve. Iedereen spreekt hem zo aan, ook al is het vreemd genoeg niet z’n echte naam; op kiesbrieven blijft al die jaren steeds Robert Stevaert staan, z’n officiële naam.

Blijde intrede in de nationale politiek

In 1995 al wordt hij Vlaams parlementslid. Vanaf september 1998 vervangt hij Luc van den Bossche in Vlaamse regering als viceminister-president. De afbraak van een aantal villa’s die als zware bouwovertreding veroordeeld worden, is z’n meest memorabele wapenfeit in die functie.

Met de verkiezingen van 1999 begint de Paarse periode, de hoogdagen van Steve. Eerst nog als Vlaams viceminister-president en minister van Mobiliteit, Openbare Werken en Energie. Hij schaft het kijk- en luistergeld af, een populaire taksmaatregel van een socialist zowaar.

Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2000 gooit hij hoge ogen: hij haalt een volstrekte meerderheid in Hasselt. Maar Steve stunt eens te meer: hij kan alleen regeren, maar neemt toch de andere partijen mee. Iedereen spreekt plots over Hasselt.

Stevaert neemt in 2003 de fakkel over van Patrick Janssens als voorzitter van de sp.a, om de socialisten, die pas een kartel met Spirit van Bert Anciaux zijn aangegaan, naar de verkiezingen te leiden. Het wordt een onwaarschijnlijke triomf: sp.a/Spirit klimt naar voorhistorische hoogtes en wordt net niet de grootste partij. Stevaert zelf behaalt een monsterscore van meer dan 600.000 voorkeursstemmen. “Steve is God”, kopt De Morgen, een roepnaam die de volgende jaren zal blijven meegaan.

Het is de tijd van de gouden sp.a-generatie: Patrick Janssens, Frank Vandenbroucke, Johan Vande Lanotte en Steve Stevaert, de vier leiders, worden omgedoopt tot de ‘Teletubbies’.

Een jaar later is het al een pak minder: bij de Vlaamse verkiezingen van 2004 is Yves Leterme met zijn kartel tussen CD&V en N-VA alweer de nieuwste sensatie, de Paarse droom ligt aan diggelen. Aan de linkerkant heeft Steve dan al z’n tanden stukgebeten op Groen: hij probeerde met man en macht om de ecologisten in te lijven, maar Vera Dua en co verzetten zich heftig en blijven uiteindelijk nipt leefbaar als aparte, groene partij.

Gouverneur

In 2005 neemt Stevaert totaal onverwacht afscheid van de nationale politiek. Het vat is af, hij wil rust en keert terug naar zijn geliefde Limburg, als eerste socialistische gouverneur van die provincie. Een jaar later verklaart hij zelf dat dreigende hartproblemen hem daartoe dwongen.

Stevaert bouwt aan Limburg zoals hij bouwde aan z’n sp.a: hij maakt van zijn provincie een sterk merk en zoekt ‘expansie’, hij haalt de banden met Nederlands Limburg aan.

Ook z’n privéleven lijkt rustiger te worden: in 2006 vond Stevaert eindelijk de tijd om te trouwen met Marleen Beys, met wie hij al 30 jaar samenwoonde.

Stevaert kiest voor een carrière in de privé, hij wordt bankier. Tussen 2007 en 2008 is Stevaert ook een tijdje voorzitter van de raad van bestuur van Ethias. Achteraf gezien een bijzonder ongelukkige periode, want de financiële crisis breekt uit en de verzekeraar komt in bijzonder woelig vaarwater. Bovendien krijgt Stevaert kritiek op z’n duurbetaalde mandaat. Als reactie kondigt Steve aan voortaan al z’n inkomsten uit het mandaat aan goede werken te geven.

In 2009 neemt hij ook ontslag als gouverneur, waarna hij bij verschillende energiebedrijven in de raad van bestuur ging zetelen.

Getty Images

De donkere jaren

Maar vanaf dan komt er een moeilijkere periode voor Stevaert. Schandalen in de Hasseltse politiezone, een dubieuze aankoop van de Pukkelpopweide door de stad Hasselt en banden met de afvalindustrie: altijd weer duikt de naam van Stevaert op.

Niet dat het hem nog echt deert: hij is weg uit de politiek. Al knipt hij de band met sp.a nooit helemaal door: zo bemiddelt hij actief tussen Bruno Tobback, de sp.a-voorzitter, en diens ‘uitdager’ John Crombez, als afgelopen zomer de oorlog uitbreekt tussen beiden.

Privé zijn er wel moeilijke momenten: zijn jongere broer stapt uit het leven, kort daarna overlijdt ook zijn vader.

Ook op andere vlakken gaat het lastig. Een ex-vriendin zou hem afgeperst hebben met een sekstape en eist 666.000 euro om die niet vrij te geven. Als Stevaert uiteindelijk naar de politie stapt, begint de juridische veldslag. De vrouw ontkent eerst dat ze hem gechanteerd heeft en doet er dan zelfs nog een schepje bovenop: ze dient klacht in tegen Stevaert wegens laster en aanzetten tot ontucht, omdat hij haar een prostituee zou genoemd hebben. Het onderzoek wordt uiteindelijk stopgezet, omdat de sekstape niet eens wordt teruggevonden.

Verkrachtingszaak

Gisteren kreeg Stevaert te horen dat hij voor de strafrechter moest verschijnen voor een verkrachtingszaak. Naar eigen zeggen vernam hij dat via een journalist van De Tijd. Vanmorgen werd duidelijk dat Stevaert vermist was, nadat zijn fiets en jas gevonden werden aan het Albertkanaal. Een rijk leven eindigt op een dramatische manier.

Meer
Lees meer...