Objectiviteit in de journalistiek is een illusie. Ook journalisten zijn mensen en ieder van ons brengt een manier van kijken mee, draagt een zekere bagage met zich mee. Objectiviteit als recensent, een specifieke tak in de journalistiek, is naast onmogelijk ook onwenselijk: in de kunsten gaat het er net in essentie om of iemand je heeft weten te raken met hun werk. The Quiet Girl resoneerde bij ons op zo’n diepe manier en bracht herinneringen naar boven aan onze eigen jeugd dat het onmogelijk is om deze prent objectief te bekijken. Gelukkig dat dat dus ook niet hoeft. De traantjes vloeiden wanneer de aftiteling over het scherm rolde. En uiteindelijk is dat het enige wat telt.

Score: 9/10

Regisseur Colm Bairéad presenteert ons met The Quiet Girl het schijnbaar eenvoudige verhaal van het jonge meisje Cáit – de jonge Catherine Clinch debuteert waanzinnig mooi – die in de zomer van het jaar 1981 door haar familie wordt weggestuurd. Ze brengt de zomer door bij de nicht van haar moeder, Eibhlín (Carrie Crowley), en haar echtgenoot Seán (Andrew Bennett). Voor Cáit zijn het vreemden, maar gedurende haar verblijf bij deze mensen voelt ze gaandeweg wat het is om bij een gezin te mogen horen.

Eerder dit jaar was er al Aftersun en in zekere zin leunt The Quiet Girl daarbij aan. In Aftersun ging het om de verbinding tussen een vader en zijn dochter. The Quiet Girl gaat over wat het doet met kinderen wanneer ze niet gezien worden door hun ouders. Beide films gebruiken het kleine, alledaagse activiteiten en ervaringen, om het grote te vertellen.

Niet goed genoeg

De jonge Cáit heeft nooit het gevoel gehad dat ze bij haar gezin heeft gehoord, of dat er ruimte voor haar was. Door haar ouders wordt haar het gevoel gegeven dat ze te vreemd is, niet goed genoeg, de rare. Het meisje ontvlucht dan ook het huis bij elke gelegenheid die ze ziet en gaat dan ergens in de velden dwalen. Op haar eentje, in stilte, ver weg van het gevoel dat ze krijgt wanneer ze in huis is, in een poging om zich zo klein en onzichtbaar mogelijk te maken.

Wanneer de beslissing valt dat er een kind het huis uit moet om de zwangere moeder te ontlasten is de keuze snel gemaakt en haar vader is maar wat blij wanneer hij Cáit voor de duur van de zomervakantie ergens anders kan achterlaten.

Pas nadat Cáit bij Eibhlín en haar echtgenoot Seán aankomt, gaat het moeizaam. Het meisje voelt zich niet veilig bij die onbekende mensen in een vreemde omgeving. En waar Eibhlín haar best doet om een connectie te maken met het meisje houdt haar man zich eerder afzijdig. Eén van de mooiste elementen in de film is dan ook hoe Cáit en Seán de weg naar elkaar vinden. Het zal uiteindelijk ook de band tussen die twee stille zielen zijn die de film zo pijnlijk mooi maakt.

Een veilige stilte

Bijna heel de film zien we huiselijke taferelen. Mensen die een eenvoudig leven leiden op hun boerderij. Maar tegelijkertijd ook mensen met een groot hart die bereid zijn om een meisje dat thuis niet gezien wordt niet alleen een huis, een maaltijd en een bed te geven, maar vooral ook een thuis te bieden. Die thuis maakt zich voelbaar in kleine en eenvoudige momenten samen: samen eten of televisie kijken, de stal vegen, de aardappelen schillen, kruisbesjes snijden aan de keukentafel om confituur te maken.

Die momenten hullen zich vaak in stilte, alleen het hoogstnoodzakelijke wordt gezegd. Maar de stilte voelt niet ongemakkelijk, het is geen stilte die dient opgevuld dient te worden. Het is een veilige stilte. Dit jaar hebben we nog geen mooiere scènes gezien dan die waarin Cáit en Seán samen, zij aan zij, al zwijgend de stal keren. Op dat moment zijn ze geen twee individuen meer, maar een team.

Wanneer vrienden van het koppel het meisje “stil” noemen, is het Seán die het meteen voor haar opneemt en zegt dat ze precies het hoogstnodige zegt. In haar nummer Voor Alles somt de Nederlandse zangeres Wende op waar ze allemaal al bang voor is geweest. Eén zinnetje uit dat nummer is het volgende: “Voor toekomst, verleden, het stuiterende hier en nu.” In The Quiet Girl leert Cáit dat ze niet meer bang hoeft te zijn van het nu. Dat ze goed is zoals ze is. Dat ze ook gezien kan worden wanneer ze zichzelf is.

Idylle

Hoe verder we in de film afdalen, hoe meer de liefde in het huis voelbaar wordt, maar ook hoe dichter bij het moment waarvan zowel Cáit als het echtpaar weten dat het idyllische leven dat ze samen hebben opgebouwd tot een einde zal komen. Dat vertaalt zich ook in het lichtgebruik: waar op de boerderij alles licht en zonnig is, is het huis waarin het gezin van Cáit woont, vooral heel donker en liefdeloos.

Neem alle factoren samen en je kan niet anders dan besluiten dat Colm Bairéad met zijn eerste prent een waarachtige diepmenselijke prent gemaakt heeft. Een film over liefde, liefdeloosheid, ouderschap, over zien en gezien geworden en over wat het betekent om (g)een thuis te hebben.

Het einde van The Quiet Girl is even klein dan de rest van de film al was, maar het snijdt diep. Want eens je een thuis gekend hebt, doet het nog meer pijn om het achter te moeten laten.  Deze film raakte bij ons enkele van onze meest gevoelige snaren, maar had ook net daardoor een troostend effect, een gevoel van herkenning en van erkenning.

Deze film zorgde bij ons voor de eerste tranen in de donkerte van de filmzaal sinds Close. Het maakt The Quiet Girl voor ons één van de meest waardevolle films die we in lange tijd zagen.

The Quiet Girl speelt nu in de bioscoop.