Voor het eerst sinds het begin van de oorlog lijkt de Russische president Vladimir Poetin bereid om rechtstreeks met zijn Oekraïense ambtsgenoot Volodymyr Zelensky te praten. Zijn onverwachte uitspraak komt op een moment dat de internationale druk op beide landen toeneemt en nieuwe vredesgesprekken op til staan in Londen.

In een televisietoespraak op maandag gaf Poetin aan dat Rusland “openstaat voor vredesinitiatieven” en hoopt dat Oekraïne hetzelfde wil. Het is de eerste keer sinds de grootschalige invasie in februari 2022 dat de Russische president expliciet spreekt over rechtstreekse onderhandelingen met Zelensky.

Volgens Kremlinwoordvoerder Dmitry Peskov ligt de focus van Poetin momenteel op het beschermen van burgerdoelen tijdens het conflict. De Russische president zou gesprekken willen om “het lijden van burgers te beperken”.

“Moskou moet eerst aanvallen op burgerdoelen stoppen”

De Oekraïense president reageerde maandagavond voorzichtig maar duidelijk. In zijn nachtelijke toespraak riep hij Moskou op om een ondubbelzinnig signaal te geven dat het de aanvallen op civiele infrastructuur wil stopzetten. Die oproep kwam er na nieuwe drone-aanvallen op Odessa, waarbij drie mensen gewond raakten en verschillende woongebouwen beschadigd werden.

Zelensky bevestigde ook dat Oekraïne zich voorbereidt op nieuwe vredesbesprekingen die deze week plaatsvinden in Londen. Die gesprekken volgen op eerdere onderhandelingen in Parijs vorige week, waar onder andere vertegenwoordigers van de VS en EU aanwezig waren.

Internationale druk groeit: Trump zet Zelensky en Poetin onder druk

De toenadering van Poetin komt niet uit het niets. Zowel Rusland als Oekraïne ervaren een stijgende internationale druk om tot een oplossing te komen. Vooral de Verenigde Staten lijken een doorslaggevende rol te spelen: voormalig president en huidig presidentskandidaat Donald Trump zou volgens bronnen gedreigd hebben om de Amerikaanse betrokkenheid bij verdere vredesinspanningen stop te zetten als er geen concrete vooruitgang wordt geboekt.

De spanningen liepen vorige week nog op na het mislukken van een tijdelijk “paasbestand” van 30 uur, dat Poetin eenzijdig had aangekondigd. Beide partijen beschuldigden elkaar nadien van schendingen.

Komt er een historische ontmoeting in Londen?

De geplande bijeenkomst op 23 april in Londen zou een nieuw keerpunt kunnen betekenen in het conflict. Volgens diplomatieke bronnen zal daar opnieuw een voorstel van de Amerikaanse delegatie op tafel liggen, met de nadruk op een staakt-het-vuren.

Zelensky heeft al meermaals aangegeven bereid te zijn om Poetin persoonlijk te ontmoeten, zolang dat zou bijdragen aan het beëindigen van de oorlog.