100 procent puur geperst, zonder concentraat! Zonder additieven! De jongste jaren is de markt van “vers” sinaasappelsap in het versvak geëxplodeerd. De theorie wil dat je appelsiensap koopt dat omzeggens zo gemaakt is alsof je thuis zelf sinaasappels zou persen. Hier is wat je niet wilde weten over “vers, puur natuur” sinaasappelsap: van artificiële smaakmakers, te veel pesticiden tot zelfs het gebruik van rundergelatine en alcohol bij het maken ervan.

1. Er worden veel gevaarlijke, kankerverwekkende pesticiden gebruikt om sinaasappels te telen.

Toen het Government Pesticides Residues Committee in de UK sinaasappels onderzocht, vond het gevaarlijke pesticiden in alle sinaasappels die het testte. Zes daarvan zijn bewezen kankerverwekkers. Van zes andere stoffen die gevonden werden in de appelsienen bestaat een sterk vermoeden dat ze gevaarlijk zijn voor onze hormoonhuishouding.

2. Het gevaarlijke Imazalil werd in alle geteste sinaasappels gevonden. 

Imazalil werd ontwikkeld door het Belgisch bedrijf Janssen Pharmaceutica. Janssen introduceerde de stof in 1969. Het gaat schimmelvorming tegen. Het United Stated Department of Agriculture Pesticide Data Program testte 700 appelsienen uit de hele wereld en ook die bevatten bijna allemaal de stof. Ze vonden tussen 15 en 74 microgram per sinaasappel.

3. Wat betekent dat voor kinderen twee sinaasappels en voor volwassen drie per dag het maximum is.

Want dan zit je althans aan de aanbevolen hoeveelheid van de stof. Of: meer betekent een verhoogde kans op kanker. Imazalil is ook nefast voor het milieu. Het leidt onder meer tot sterfte van vissen in rivieren.

4. En da’s maar één van de twaalf gevaarlijke stoffen.

Carbendazim, dat gebruikt wordt tegen de besmettelijke iepziekte bij sinaasappelbomen zeer besmettelijk iepziekte in de plantages, werd in het merendeel van de onderzochte appelsienen gevonden. Het wordt onder meer verkocht onder de merknaam Eertavas. De Zweden, die onderzoek deden naar de pesticide, drongen erop aan om de stof te verbieden in de EU, maar het Europese Parlement legde dat naast zich neer. Carbendazim veroorzaakt bij dieren onvruchtbaarheid hadden de Zweden ontdekt. 

Carbofuran dan. Bleek ook in heel veel appelsienen te zitten. Een insecticide tegen onder meer bladluizen. Carbofuran is een zeer giftige en potentieel dodelijke stof, zowel voor mensen, zoogdieren, vogels als vissen en andere waterorganismen. In de Europese Unie is carbofuran sedert 13 december 2007 niet meer erkend. Maar slechts een vierde van alle sinaasappels die we consumeren komt uit de EU. Meer dan de helft komt bijvoorbeeld uit Brazilië. En het meeste sap wordt van die Braziliaanse sinaasappels gemaakt. Waar het nog wel toegelaten is.

Methidathion is nog zo’n insecticide die al gebannen is in Europa. Kankerverwekkend, maar ook oorzaak van diarree en maagpijn. In de Engelse test zaten in veel appelsienen niveaus van de stof die hoger waren dan wat voor -14-jarigen als veilig wordt beschouwd.

Fenthion is ook verboden bij ons, maar het werd nog wel gevonden in meer dan de helft van de sinaasappels en in hoeveelheden “that break EU safety limits for those under 14”. In sinaasappels uit Egypte en andere Afrikaanse landen werden Diazinon en Dimethoate gevonden. Dingen die gevaarlijke dingen doen met de hormoonhuishouding van vooral opgroeiende kinderen. Het laatste is ook kankerverwekkend.

Eén in de UK geteste sinaasappel bevatte maar liefst zeven erg gevaarlijke residuen van kankerverwekkende pesticiden.

5. Opletten met dat schijfje in je drankje.

Sinaasappels (maar ook citroenen) worden bespoten met Orthophenylphenaat en Thiabendazool om ze mooi te houden tijdens hun transit. Dat zijn stoffen die niet tot in de vrucht doordringen, maar ze zijn wel moeilijk van de schil te krijgen.

6. Eenmaal geoogst worden de sinaasappels geperst en ontpulpt.

Dat ontpulpen neemt meteen een heel groot deel van de smaak van appelsienen weg. Dat komt omdat in de pulp de meeste flavonoïden zitten, die voor een groot stuk zorgen voor de smaak. Plus: met het weggooien van de flavonoïden, gooi je ook voor een groot stuk het effect van de vitamine C in appelsienen weg. Want ze zijn in het menselijk lichaam essentieel voor de stofwisseling van vitamine C.

7. Daarna wordt het sap “ontlucht” of “ontgast” en alle smaak verdwijnt.

Om het simpel te zeggen: de zuurstof wordt uit het sap getrokken. Opdat het niet kan oxideren in de immense tanks waar het sap tot een jaar lang bewaard blijft voor het verwerkt wordt. Met dat proces verdwijnt omzeggens alle smaak. 

8. Wat je hebt is dus een smaakloze, oranje massa. En die moet weer smaak krijgen. Artificieel.

Door het toevoegen van wat in de industrie een “flavor pack” of “smaakpakket” heet. Dat is een mengsel van in een laboratorium gemaakte smaakstoffen die proberen zo goed mogelijk de smaak (en geur) van een echte sinaasappel te benaderen. De appelsiensmaak die je dus ervaart bij het drinken van zo’n glas “vers sinaasappelsap zonder additieven en niet uit concentraat” is volledig artificieel en komt uit een labo. 

Het verklaart ook waarom dat appelsiensap altijd precies hetzelfde smaakt, wat met echt vers sap nooit het geval is.

9. En die smaak is manipuleerbaar.

De twee grootste producenten, Minute Maid (van Coca Cola) en Tropicana (van Pepsi), lieten hun flavor packs zo samenstellen dat ze een “snoepsmaak” hebben, die vermoedelijk aanzet tot grotere consumptie. De flavor packs worden door dezelfde bedrijven gemaakt overigens die werken voor de parfumindustrie. 

10. Maar waarom staat dat niet op de doos of fles?

Omdat dat wettelijk niet moet. De makers van de flavor packs hebben daarvoor een legaal achterdeurtje gevonden. Ze beginnen bij het ontwerpen van hun smaak met afvalproducten of bijproducten van echte appelsienen. Ze trekken bijvoorbeeld olie uit de schil van appelsienen. Die bijproducten worden vervolgens opgebroken in hun chemische verbindingen. Die dan weer in de mix gedraaid worden bij het maken van het smaakpakketje. 

Maar, lezen we in Squeezed van Yale-professor Alissa Hamilton: “Those in the industry will tell you that the flavor packs, whether made for reconstituted or pasteurized orange juice, resemble nothing found in nature.” 

11. Ergens onderweg wordt ook opnieuw vitamine C toegevoegd.

Dat verdwenen was in de hierboven omschreven handelingen. Uiteraard: artificieel.

12. Die vitamine C, da’s trouwens een beetje een scam op zich.

Het meeste “vers en niet uit concentraat” appelsiensap dat verkocht wordt, bevat tussen 75 en 90 mg vitamine C. Een gewone portie broccoli bij je warm eten bevat 100 mg vitamine C. Meer dan genoeg om de dag door te komen. Bovendien is bewezen dat voor wie er een fatsoenlijk dieet op nahoudt met genoeg groenten, supplementen van vitamine C totaal zinloos zijn. 

13. En dan is er fructose.

Eén glas “vers en niet uit concentraat en zonder toegevoegde suikers”-appelsiensap bevat nog altijd 25 gram fructose. Er zijn steeds meer studies die stellen dat langdurige hoge inname van fructose, meestal als gevolg van consumptie van al dan niet “verborgen” suikers, leidt tot metaboolsyndroom, insulineresistentie,obesitas, leververvetting, diabetes en cardiovasculaire aandoeningen (waaronder hypertensie, hartinfarct, dyslipidemie). 

14. En het milieu.

Om een liter sinaasappelsap te maken is 900 liter water en twee liter benzine nodig.

15. Er wordt zelfs rundvlees en alcohol gebruikt.

Een soort gelatine die gemaakt wordt van runderbeenderen wordt door nogal wat fabrikanten van fruitsap gebruikt om “cloudiness” in het sap tegen te gaan. De alcohol wordt gebruikt in het proces wanneer de smaakstoffen, de flavor packs van hierboven, aan het sap worden toegevoegd. Hij helpt blijkbaar om de smaak makkelijker in de vloeistof te verspreiden.

Dat kwam deze week aan het licht in Australië. Heinz, eigenaar van het merk dat het sap op de markt brengt, het populairste in dat land, heeft dat toegegeven nadat een hindoe zich vragen had gesteld.