Ook in 2023 was er absoluut geen gebrek aan nieuwe muziek. De 50 beste – volgens ons – singles die uit eigen land kwamen, geven we hier graag mee. De eerste 25 nummers krijgen een korte toelichting mee, onderaan staan alle 50 nummers verzameld in één playlist. dEUS, Pommelien Thijs en Brihang staan drie keer in de lijst, Milow, Kids With Buns, Johannes Is Zijn Naam en Black Box Revelation tweemaal. Het is weer een allegaartje geworden van vaste waarden, bekenden en minder bekenden en verrassingen. 3 uur en 23 minuten luisterplezier: dat noemen ze rustig beginnen aan deze editie van de eindejaarslijstjes.
1. dEUS – How To Replace It
2023 was een uitzonderlijk goed jaar voor fans van dEUS, want na 11 (!) jaar wachten was er eindelijk een nieuw album van de band. Het openingsnummer van dat album diende ook als opener voor de nieuwe setlist tijdens optredens en bleek daar uitermate geschikt voor. Toen dEUS van How To Replace It uiteindelijk dan ook een single maakte – met bijhorende vreemde kreeftenvideoclip die voor een MIA genomineerd is – bleek het nummer niet zo radiovriendelijk te zijn, maar How To Replace It laat horen waar dEUS zo goed in is: het bijna onopgemerkt opbouwen van laagjes tot het nummer tot een grote climax mag komen. Wij hebben het nummer in het afgelopen jaar meer dan één keer op repeat gezet.
2. Echo Beatty – The Silence
Met zijn 6’37” is The Silence van Echo Beatty het langste nummer uit de lijst van dit jaar en net als bij How To Replace It betreft het de openingstrack van een langverwacht album. ‘Vision Glitch’ heette de plaat in dit geval en die liet toch ook zeven jaar op zich wachten. Het nummer, over moeilijke of onbestaande communicatie in relaties, bouwt ook rustig op, tot donderende drums en een woeste gitaarriff de boel mogen komen afbreken.
3. Brihang – Telefoontje
Drie singles trok Brihang in 2023 uit zijn album ‘Droomvoeding’ en alle drie werden ze een succes, maar Telefoontje was van die drie toch degene die ons het meest geraakt heeft. Brihang verwoordt treffend hoe het voelt om te zitten wachten op een telefoontje dat je misschien wel ooit verwacht, maar waarvan je zou willen dat het nooit komt. “Het valt uit het niets/Ze noemen het verlies” rapt Brihang zonder al te veel aan de verbeelding over te laten. We zijn vooral ook benieuwd of Brihang de honderden voicemails al beluisterd heeft die hij dankzij de bijhorende campagne kreeg.
4. Portland – She Really (Really) Means It
Tot we aan dit artikel begonnen hebben we eigenlijk niet geweten van welk nummer She Really (Really) Means It van Portland nu eigenlijk een cover was. Blijkt dat Portland het nummer bracht in de Metejoor-aflevering van het negende seizoen van Liefde Voor Muziek – de aflevering waarin Daan ook op meesterlijke wijze de intro van het album van Metejoor coverde – en dat het een cover is van het nummer Ze Meent Het. Het zal allemaal wel, feit is dat wij elke keer geraakt worden door de samenzang van Jente Pironet en Sarah Pepels in deze versie. Dat deze coverversie uitkwam een maand nadat diezelfde Sarah Pepels Portland verliet nadat ze naar eigen zeggen “tevergeefs grenzen had proberen stellen” vergroot allicht dat gevoel van afscheid en pijn in het nummer alleen maar.
5. Bazart & Pommelien Thijs – Hou Mij Vast
Dit is het meest recente nummer uit de lijst, we zouden het zelfs nog kraakvers durven noemen. Hou Mij Vast werd uitgebracht op 22 december, beleefde een dag later zijn live première in het Sportpaleis op het Echo Festival van Bazart en nestelde zich in geen tijd in ons hoofd. Hou Mij Vast voldoet aan alle voorwaarden waardoor je kan spreken van een goed duet: de stemmen van Mathieu Terryn en Pommelien Thijs blenden mooi en zowel apart als samen klinkt het goed. Hou Mij Vast is compact (2 minuten 33), maar nergens oppervlakkig, het nummer is aanstekelijk, maar ook tekstueel mooi. Voor zinnen als “Aan het einde van de wereld/staan we samen aan de rand” of “Raak me kwijt in het geheel/Vallen samen weer in stukken/Maar je hield van elk deel” mogen ze ons altijd wakker maken.
6. dEUS – 1989
Begin januari kwam dEUS wel zeer nostalgisch uit de hoek. De titel van het nummer 1989 verwees naar het oprichtingsjaar van dEUS en dat gaf al veel weg over de inhoud van het nummer. Tom Barman mijmert over een tijd die vervlogen is, toen er nog meer kon en er nog meer mogelijkheden open lagen. Tom Barman klinkt hier op zijn meest Cohen-achtig, de gitaren zijn subtiel en de bijdrage van Lies Lorquet van Mintzkov (die ook al meezong op Eternal Woman) zeer gepast.
7. Mondingo – The Past
dEUS kent iedereen, Mondingo nog niet echt. Mondingo heet eigenlijk Domien Cnockaert en hij is naast songwriter, producer en multi-instrumentalist ook de medeoprichter van de opnamestudio Durbuy Music die zich midden in de natuur bevindt. Eerder speelde Domien al bij Charlotte Adigéry, Emma Bale en Hooverphonic, maar in 2023 werd het tijd voor een eigen project. Mondingo levert dansbare muziek af, maar doet dat nooit zonder ook een vleugje melancholie in zijn tracks te stoppen. Als je je nummer The Past noemt, zit dat natuurlijk vanzelf al vervat in het geheel.
8. Het Zesde Metaal – Het Langste Jaar
Begin augustus stierf Tom Pintens na een strijd tegen een slepende ziekte. Pintens was sinds 2012 lid van de vaste bezetting van Het Zesde Metaal. Dit nummer was al af toen Pintens overleed – ze speelden het ook op zijn begrafenis – en werd geschreven naar aanleiding van het overlijden van een familielid, maar niemand zal ontkennen dat daar na het overlijden van hun bandlid nog een extra laag betekenis aan toegevoegd werd. Pintens nam de track ook nog mee op en zijn aanwezigheid is dus op meer dan één manier te horen. Het Langste Jaar doet ons steeds denken aan Something In The Way van Nirvana, wat een compliment is. Als dit het niveau wordt voor het album dat in 2024 volgt, dan bereiden wij ons voor een meesterwerkje.
9. Raymond Van Het Groenewoud – Verlaten Gebouw
Raymond Van Het Groenewoud hebben we het allerliefst als hij zijn liedjes klein houdt. Dat doet hij ook in Verlaten Gebouw, het vierde nummer dat zijn 16e (!) album ‘Egoïst’ vooraf ging. Raymond mijmert in het nummer over waar de wereld van voorheen naartoe is, in prachtige beelden en zinnen. “Waar wordt er nog gekaart, waar wordt er nog gerookt?/Op zondagnamiddag, open haardvuur gestookt?/Verhitte discussies, over politiek/De liefde voor boeken, dans en muziek/Nu staan we hier buiten, verdwaast in de kou/Verloren verleden, verlaten gebouw”.
10. Isbells – A Little Bit Longer
Isbells bracht dit jaar met ‘Basegemiti’ een mooie plaat uit die je zeker nog zal zien terugkeren in onze albumlijst. Eén van de singles daaruit is deze A Little Bit Longer, een nummer waarvoor de zoon van Gaëtan Vandewoude de inspiratiebron vormde. Het nummer gaat over het ontwikkelen van een sterke band tussen vader en zoon. We horen Isbells op zijn best. Met eenvoudige percussie, warme pianoklanken, subtiele gitaarklanken en Gaëtan die met zijn melancholische warme stem het nummer mooi inkleurt. In het refrein krijgt Vandewoude ondersteuning van Chantal Acda op backings.
11. Black Box Revelation – Heads Or Tails
Black Box Revelation blijft erg degelijke platen afleveren, maar de grote revolutie is nu ook wel voorbij. En zo komt het dat ‘Poetic Rivals’ vooral vertrouwd aandoend klinkende nummers aflevert. Wat een tikje verrassend is, is dat er in Heads Or Tails een vrouwenstem weerklinkt – de dochter van Amerikaanse vrienden van Jan Paternoster blijkbaar – en dat Paternoster in de tekst van dit nummer ook het perspectief van een vrouw aanneemt. Het nummer draait rond een affaire en het dilemma dat daarrond hangt: doen we verder, of niet? Wordt het kop of munt?
12. Iskander Moon – Saturday Silence
Dit nummer, we hebben het proefondervindelijk getest, wordt nog met elke luisterbeurt beter. Een nummer dat erg gewoontjes klinkt de eerste keer, blijkt na een tijdje toch uiterst aanstekelijk en meezingbaar. Voor wie zich afvraagt welke naam er schuilgaat achter de artiestennaam Iskander Moon: het blijkt gewoon Iskander Moens te zijn. De jonge twintiger komt uit Zelzate en deed al ervaring op als producer, songwriter en sessiemuzikant voor onder andere Mooneye, IBE en Camille. Tegelijkertijd werkte hij aan eigen muziek waarvan Saturday Silence, meteen een schot in de roos, de eerste eigen single is. Het schrijfproces voor Saturday Silence was een nachtelijke sessie, zittend aan de piano, toen het nummer er in één keer plots was. Daarover gaat dit nummer ook: de stilte die op avonden heerst waardoor er ruimte komt voor andere dingen en de stille ochtendlijke momenten na magische nachten.
13. The Bony King Of Nowhere – Are You Still Alive
Ons hart maakt altijd een sprongetje als The Bony King Of Nowhere weer van zich laat horen en ook deze keer blijkt dat niet onterecht. 2024 brengt een nieuw album van het project van Bram Vanparys en in de eerste single maakt hij zich druk over de onechtheid van de sociale media. We mogen ons er niet zwak tonen, zo stelt hij, en we doen alles om te verbergen dat het niet goed met ons gaat. In tekst wordt dat: “Never weak/Everything goes well/And no alarms/Everything to keep the dream alive”. Laten we Are You Still Alive dus een pleidooi voor kwetsbaarheid en authenticiteit noemen.
14. Johannes Is Zijn Naam – Party Boy
The Van Jets zijn niet meer, maar hun frontman Johannes Verschaeve maakte in 2023 muziek als Johannes Is Zijn Naam. Dat resulteerde ook in een album, en een aantal singles waarvan Party Boy misschien wel de meest minimalistische en daardoor ook meest opvallende is. Net als The Bony King Of Nowhere hierboven staat Johannes in Party Boy stil bij het vluchten van problemen, alleen zoekt de party boy uit het nummer dat dan niet op sociale media maar wel op feestjes. Zelf is Johannes Verschaeve alleszins wel heel open en eerlijk over zijn gevoelsleven: tijdens de zomervakantie kondigde de zanger en muzikant een pauze aan. In een interview op Radio 1 en een artikel op VRT MAX getuigde hij over de impact van een depressie en hoe ook daarrond de tijden voor muzikanten aan het veranderen zijn: “Ik vind het geweldig dat het nu algemeen aanvaard is om hierover te praten”, zo vertelde hij. “Tien jaar geleden zouden mensen het niet vatten als ik concerten zou uitstellen, nu is er wel begrip voor.”
15. GLINTS – All In
GLINTS liet zijn album ‘THE DARK!’ dan weer vooraf gaan door de single All In die net als de eerdere single Roma (uit 2022) gaat voor grootsheid. De titel verwijst naar het pokerspel en het durven nemen van risico’s. Jan Maarschalk Lemmens zingt in het nummer over hoe hij van bescheiden komaf komt en hoe hij nu all in gaat voor zijn passie: de muziek. Het nummer werd geproducet door zijn vriend en huisgenoot Yong Yello en valt op door de aanwezigheid van blazers. Samen maken Yong Yello en GLINTS deel uit van het kunstenaarscollectief Abattoir Anvers.
16. Annabel Lee – High Anxiety
In een muziekjaar duiken is vooral fijn als je naast terugblikken ook hier en daar een ontdekking kan doen. Annabel Lee was voor ons in het afgelopen jaar één van die ontdekkingen. High Anxiety heeft op moment van schrijven net de 10.000 streams overschreden en kan dus nog wel een duwtje in de rug gebruiken. De band uit Brussel houdt van de sound van de jaren 90 en heeft uit het uitstekende album ‘Drift’ de single High Anxiety getrokken. Wie ook aan Dinosaur Jr. heeft moeten denken: wij hadden het ook! Daarnaast is het ook belangrijk dat er over thematieken als deze- hoe angst alles kan overnemen – ook gezongen kan worden.
17. Whispering Sons – The Talker
Ook Whispering Sons heeft een sound die bij het verleden aanleunt, al zitten zij natuurlijk eerder in de jaren 80. De single The Talker laat wel een andere kant van de band horen en had een aantal luisterbeurten nodig voor we eraan gewend waren. Whispering Sons klinkt op deze single voor het eerst springerig, en dat is geen adjectief dat we ooit gedacht hadden te gebruiken bij deze band. Nu die gewenning er is krijgen we er geen genoeg en doet het nummer uitkijken naar ‘The Great Calm’ het album dat in februari zal volgen.
18. Black Box Revelation – Margarita
Eerder schreven we al dat we zo gewend zijn aan de sound van Black Box Revelation dat ze ons nog maar moeilijk kunnen verrassen. Tot Jan Paternoster en Dries Van Dijck dan plots met een liefdesballad afkomen, natuurlijk. De tekst van Margarita klinkt even verliefd als verleidelijk en zou over een vrouw, een drankje of een pizza kunnen gaan. Wie zal het zeggen? De track werd gelost als vierde single net voor de release van de plaat ‘Poetic Rivals’ en werd zo goed als helemaal over het hoofd gezien door de radio. Jammer.
19. Isaac Roux – Bloodbuzz Ohio
In 2017 was Louis De Roo een opgemerkte aanwezigheid in The Voice Van Vlaanderen, in 2022 won hij de publieksprijs op Humo’s Rock Rally en in 2023 was hij één van de drie winnaars van De Nieuwe Lichting: om maar te zeggen dat Louis, die zich tegenwoordig Isaac Roux noemt, al wat wedstrijdervaring heeft. Tijdens die Nieuwe Lichting vroeg Studio Brussel om een cover, Isaac Roux kwam toen aandraven met Bloodbuzz Ohio van The National. Wie zo’n grote klassieker durft te coveren en ook nog met een versie de studio uitkomt die schaamteloos naast het origineel kan staan, die heeft een flinke portie talent in de aanbieding.
20. Mr. Paul & The Lowriders – Shimmer And Shine
Ook dit jaar nam Lange Polle de moeilijke beslissing om na twintig jaar bij Triggerfinger te stoppen bij de band. Een dik half jaar later ligt er een album van zijn eigen muzikale project, Mr. Paul & The Lowriders. De single die die plaat vooraf ging was opmerkelijk mooi, jazzy en meanderend. Volgens Mr. Paul zelf gaat Shimmer And Shine over “de onweerstaanbare drang je hart te volgen. Een soms lange en eenzame reis zonder zekerheid dat het eindstation alle opofferingen waard zal zijn.” Tijs Vanneste en Neeka zijn de stemmen die je hoort, Frank Deruytter speelt de saxsolo in, de bas, gitaar en toetsen waren voor Mr. Paul zelf.
21. Milow & Candy Dulfer – Oscar (extended version)
In april van het jaar 2021 overleed Oscar Kraal, drummer van Van Dik Hout en op dat moment ook al acht jaar drummer bij Milow na een ongelijke strijd tegen alvleeskanker. De ziekte en dood van zijn drummer en vriend noemde Milow zelf een opdoffer van jewelste. Vlak voor de dood van Kraal nodigde Milow hem uit in de studio voor een lange versie van Oscar, het nummer dat zijn eigen eerbetoon is. De akoestische versie van dat nummer staat op ‘Nice To Meet You’ uit 2022, maar een nieuwere en langere versie, inclusief de saxofoon van Candy Dulfer, staat op de ep die bij de film Great To Know You hoort en voelt nog veel meer als een eerbetoon aan de mens, de drummer en aan de euforie die (live)muziek kan opwekken.
22. Brihang – Tussenin
Er is een hoog en laag, een voor en na en een Zuid en een Noord. Al van de eerste zin is de boodschap van Brihang duidelijk: er is wit en zwart, maar er is vooral veel grijs. Er is een links en een rechts, maar daartussen zit ook een midden. In Tussenin begint Brihang met het rustig brengen van zijn boodschap, tot nog maar enkele pianotoetsen overblijven, maar richting het einde van het nummer gaat hij intenser rappen en wordt ook de boodschap intenser: er zijn zo veel keuzes, maar sommige mensen hébben die keuzes niet in de strijd die hun leven is. Amper 3’16” duurt het nummer, maar in die tijd heeft Brihang ons een wijzer mens gemaakt.
23. dEUS – Love Breaks Down
dEUS kan prachtig georchestreerd lawaai maken, dEUS kan ook zeer mooie zachte nummers maken. Dat doen ze al sinds het begin, ook al lijken veel mensen dat te vergeten. Op ‘Suds & Soda’ stond ook Right As Rain, op ‘In A Bar, Under The Sea’ stonden Serpentine en Wake Me Up Before I Sleep. En zo is er op elke plaat wel een liedje te vinden waarop Tom Barman zich op zijn breekbaarst toont. Volgens Barman is de meest directe song op ‘How To Replace It’ die verwijst naar de moeilijke periode die Barman achter de rug heeft Dream Is A Giver. Kan zijn, maar een song als Love Breaks Down kan je ook niet schrijven zonder dat je met een gebroken hart kampt. Het nummer toont trouwens ook weer over wat voor getalenteerde muzikanten dEUS beschikt: Klaas Janzoons heeft zich hier achter de piano geposteerd en het is Mauro die de strijkers voor zijn rekening neemt.
24. Johannes Is Zijn Naam – Apparaat
Johannes Verschaeve heeft een visie met Johannes Is Zijn Naam. Die had hij ook al bij The Van Jets, maar nu kan hij zichzelf nog meer tonen. Hij heeft gekozen in het Nederlands, en dat werkt. Hoe hij de woorden neerzet in de single Apparaat heeft iets vreemds, en toch past het. De sound is een sound die enkel Johannes zou kunnen neerzetten. Johannes Verschaeve heeft na één album als Johannes Is Zijn Naam een herkenbaar geluid. Dat mag zeker een prestatie genoemd worden.
25. Pommelien Thijs – Hypothetisch
Voor wie er nog aan moest twijfelen: 2023 was het jaar van Pommelien Thijs. Er was haar hoofdrol in Knokke Off, dat onlangs vernieuwd werd voor een tweede seizoen, 6 weken op nummer 1 in de Ultratop (Erop Of Eronder), een uitstekend debuutalbum (‘Per Ongeluk’) en maar liefst negen nominaties voor de MIA’s, waarvan ze er zonder twijfel minstens een handvol zal winnen. Wie naar een optreden wilde van Pommelien moest of zeer snel zijn voor tickets (De Roma) of moest rekening houden met grote massa’s en extra veiligheidsmaatregelen (Gentse Feesten en anderen). De vibe van Pommelien Thijs is dan ook aanstekelijk en die weet ze ook over te brengen in haar muziek. Hypothetisch – inclusief tempowisseling – vonden wij haar leukste single van 2023.