De nominaties voor de Emmy Awards vormen elk jaar ook een reminder om sommige series te hervatten of van de kijklijst te plukken. Ooit begonnen we aan Fleishman Is In Trouble, maar drukte verhinderde ons om verder te kijken. De zeven nominaties – waaronder nominaties voor Claire Danes en Lizzy Caplan – die de reeks kreeg, waren voor ons het duwtje dat we nodig hadden om de onder lof bedolven serie een nieuwe start te geven. Dat hebben we ons sindsdien nog geen moment beklaagd: Fleishman Is In Trouble is immers niet zomaar wat entertainment, dit is televisie als hogere kunstvorm.

Score: 10/10

Ook Taffy Brodesser-Akner werd voor een Emmy genomineerd, de journaliste die haar debuutroman zelf tot een serie van acht afleveringen bewerkte. Samenvatten waar de reeks over gaat is best moeilijk omdat het verhaal zo veelzijdig is, maar het startpunt van het verhaal weergeven kunnen we wel. In de eerste aflevering maken we kennis met Toby Fleishman (Jesse Eisenberg), een chirurg en leverspecialist en een vroege veertiger die net uit elkaar is met Rachel (Claire Danes), de moeder van zijn kinderen en ooit de liefde van zijn leven.

Initieel geniet Toby best van zijn nieuwe vrijheid. Hij gaat eindelijk, zoals hij altijd wilde, in een kleiner appartement wonen, hij hernieuwt het contact met Libby (Lizzy Caplan) en Seth (Adam Brody) die ooit zijn beste vrienden waren en hij ontdekt zelfs dat hij goed in de markt ligt bij een heleboel vrouwen. Toby geniet van het nieuwe evenwicht in zijn leven, tot Rachel plots dagenlang niet meer reageert op berichten of telefoons, haar kinderen aan haar lot overlaat en gemaakte afspraken gewoon laat voorbijgaan.

Gekleurde herinneringen

In een mindere serie zou dit het begin kunnen zijn van een halfbakken moordmysterie, maar niet in Fleishman Is In Trouble. Doorheen non-lineair vertelde afleveringen krijgen we een beeld van hoe het leven van Toby en Rachel was, hoe ze verliefd zijn geworden en uit elkaar zijn gegroeid. Daarbij worden we begeleid door de voice-over van Libby en gaat ook het piekergedrag en de fantasie van Toby met ‘m aan de haal.

Geloof ons wanneer we zeggen dat deze reeks niemand onberoerd zal laten. In elk van de afleveringen zitten verschillende momenten die je zullen bijblijven. De eerste keer dat deze serie ons raakte was in de scène waarin Toby het huwelijk vergelijkt met het strategische bordspel Othello: je start met allemaal witte schijfjes, gaandeweg worden een aantal van de witte schijfjes zwart, maar dat deert niet, want de meerderheid is nog wit. Tot je op een dag wakker wordt en alleen nog maar een zwart gekleurd spelbord ziet.

In de volgende afleveringen krijgen we beelden en (gekleurde) herinneringen bij die metafoor: hoe Toby nooit het gevoel kreeg dat Rachel respect had voor hem en zijn baan, hoe zij besliste over het huis dat ze gingen kopen en de school waar de kinderen naartoe zouden gaan, hoe zij hem weghield van zijn vrienden waardoor Toby uiteindelijk van zijn vrienden vervreemdde, maar ook kleinere dingen zoals die keer dat zij wandelen “tijdverspilling” noemde terwijl Toby net intens houdt van lange wandelingen door New York.

Fleishman Is In Trouble gaat ook over herinneringen en hoe je het verleden kan kleuren. Het is Toby zelf die dat aanhaalt. Later, zegt hij, herinner je je alleen maar de eerste ruzie, de naam van de baby waar je ’t niet over eens werd, de meningsverschillen die toen onbeduidend waren en later zeer betekenisvol. Maar evengoed merkt hij jaren na een ruzie dat Rachel al die tijd al gelijk had, zoals wanneer Toby beseft dat hij zijn zoon Solly (Maxim Swinton) best wél naar een kamp stuurt om zijn sociale angst te overwinnen.

Het beste van Woody Allen

In een andere scène zegt Toby tegen Rachel “Hoe kan iemand ooit niet van jou houden?” Hoewel de scène an sich mooi is, – het is een flashback uit de periode waarin Rachel en Toby verliefd op elkaar werden – toch hangt er een schaduw omheen omdat je als kijker weet hoe de twee nu tegenover elkaar staan en welk lot deze liefde beschoren is. Net zoals iedereen wel eens gedaan heeft na een lelijke breuk, zoekt Toby naar het moment waarop hun kaartenhuisje begon in te storten en vraagt hij zich af hoe zijn leven geworden is wat het vandaag is. Op die momenten moesten we denken aan het beste werk van Woody Allen, genre Annie Hall (1977) Hannah And Her Sisters (1986) of Husbands And Wives (1992), waarin meestal Allen zichzelf ervan overtuigt dat zijn leven, en bij uitbreiding de wereld, om zeep is.

Maar Fleishman Is In Trouble schetst ook een breder perspectief dan dat van Toby alleen. We krijgen te zien hoe Rachel een traumatische bevalling doormaakte, waarvan we de volle impact pas veel later beseffen, en hoe ze zich nadien op haar werk stortte. We merken ook op hoe de drie beste vrienden naar elkanders leven kijken en denken dat dan van de ander beter is. Libby voelt zich gefaald als journaliste en auteur en voelt zich gevangen in haar leven als huismoeder. In een andere scène maakt ze zich druk over “mom’s night out”.  “Waarom moet het zo heten”, fulmineert ze. “Moeten we toegeven dat we gevangen zitten? Moeten we vrijgelaten worden?” Ook zij overdenkt haar leven: hoe is zij op dit punt in haar leven terecht gekomen? Waar is het dromen van een leven vol avontuur naartoe? En wat zou Toby wel van haar denken? In de hartverscheurende zesde aflevering blijft ze stilstaan bij haar jeugdige potentieel en bij wie ze ooit was.

Toby op zijn beurt kijkt vol bewondering naar het ongebonden leven dat zijn vriend Seth leidt. Een leven waarin elke dag en elke nacht grootse avonturen en verrassingen in zich draagt. Seth, op zijn beurt, mist een beetje rust, een opgebouwd leven en een schouder om op uit te huilen.

De noodzaak van een staking

Claire Danes en Lizzy Caplan verdienen hun Emmynominaties zeker, beide behoren tot onze favoriete actrices, maar het is toch vreemd dat Jesse Eisenberg geen nominatie heeft gekregen. In zijn personage Toby weerklinkt de ratelende neuroot die we hem al eerder hebben zien spelen, maar tegelijkertijd is Eisenberg hier weemoediger en idealistischer dan we ‘m ooit gezien hebben. Hij is tevreden met zijn job en met zijn loon, maar in de Upper East Side lijkt iedereen meer te verdienen dan hij en lijkt hij met zijn loon van 300.000 dollar per jaar de sukkelaar te zijn. Er worden hem jobs aangeboden die minder ethisch zijn waar hij meer geld mee zou kunnen verdienen die Toby consequent weigert, en hij probeert zijn kinderen bij te brengen dat er iets bestaat als “genoeg hebben” in een maatschappij waarin de meeste mensen hunkeren naar steeds meer.

De rijkdom die in Fleishman Is In Trouble zit, is waanzinnig. Over elke zin kan je doordenken en filosoferen en na afloop van de reeks wilden we er meteen opnieuw aan beginnen. Het is bijna niet te geloven hoe goed het Taffy Brodesser-Akner gelukt is om haar eigen debuutroman naar een televisiereeks te vertalen. Deze reeks is zo goed geschreven dat we ze na afloop eigenlijk gewoon nog een keer wilden starten.

Tegelijkertijd zei ook zij eerder in een interview in The Sunday Times – dat vertaald werd door Humo – dat ze, ondanks het schrijven van een bestseller en een succesvolle televisiereeks, elke maand moeite heeft om de huur te betalen. Fleishman Is In Trouble is dus meteen ook het beste bewijs van de noodzaak van een staking voor betere voorwaarden en garanties voor scenaristen en acteurs.  

Fleishman Is In Trouble is te bekijken via Disney+.