Hoe overtuig je een wantrouwige bevolking ervan zich te laten vaccineren tegen het coronavirus? Overal ter wereld zitten mensen met vragen over de veiligheid van een nieuw vaccin dat in recordtempo klaar is. Nergens meer dan in Frankrijk. De overheidsaanpak daar kan een leidraad zijn voor de rest van de wereld.

Hoe lastig de Franse overheid het zal krijgen om haar bevolking gevaccineerd te krijgen, blijkt uit de cijfers. Een enquête door Gallup-Welcome Trust bij 140.000 mensen in 140 landen, waar de Financial Times over bericht, liegt er niet om. Maar liefst een derde van de Fransen denkt dat het vaccin niet veilig is. Nergens anders ter wereld ligt dat cijfer zo hoog.

Een andere peiling van Ipsos leert dat de helft van de Fransen niet van plan is om zich te laten inenten. Dat zijn ontstellende cijfers voor een land waar Covid-19 al zeker aan 57.000 mensen het leven kostte en de regering al tweemaal een landelijke lockdown afkondigde.

Voorzichtige taal

De regering van president Emmanuel Macron moet heel omzichtig te werk gaan om de weerstand bij de bevolking weg te nemen. Dat blijkt ook uit de taal die hij hanteert. “We weten nog steeds veel dingen niet over het virus … En uiteraard weten we nog niet alles over de vaccins die eraan komen”, verklaarde Macron een week geleden.

Lees ook: Inwoners van Balkan geloven massaal in complottheorieën over Covid-19

Ook Alain Fischer, de topadviseur van de regering op vlak van het vaccin, gaat bijzonder behoedzaam te werk. Hij werkt met een werkgroep van adviseurs om een uitrolplan voor het vaccin uit te werken. Die werkgroep zal in dialoog gaan met een willekeurig samengestelde groep burgers. De strategie is duidelijk. Fischer wil zo transparant mogelijk zijn om zo vertrouwen te bouwen.

Hoe is het ooit zo ver kunnen komen in het land waar Louis Pasteur in de 19de eeuw de fundamenten legde voor vaccinatie? Tot 2005 vertrouwde liefst 90 procent van de Fransen in vaccins. Maar een onhandige campagne om Fransen te vaccineren tegen de Mexicaanse griep in 2009 heeft diepe wonden geslagen.

Hold-Up

Kort daarna kreeg het vertrouwen van de Fransen in de farmaceutische industrie een nieuwe deuk met een schandaal rond een onveilig diabetesmedicijn. Dat alles creëerde een vruchtbare voedingsbodem voor de vaccinscepsis die stevig de rond doet op sociale media.

Lees ook: Britten komen met ‘vaccinpaspoort’, België houdt het op ‘attest’

Daar komt specifiek in Frankrijk de film Hold-Up bovenop. Die film, gefinancierd via crowdfunding en gemaakt door twee onafhankelijke tv-producenten, beweert een gigantische samenzwering achter de coronapandemie bloot te leggen. Wetenschappers en factcheckers hebben de handen vol om de vele theorieën in de film te weerleggen.

De Franse regering beseft dat de harde hand niet zal werken om deze vaccincampagne te doen slagen. Er komt geen verplichting. Macron hoopt de huisartsen aan boord te krijgen, opdat die de bevolking overtuigen om zich alsnog te laten vaccineren.