J.K. Rowling, de bedenkster van Harry Potter, heeft een heel persoonlijk essay gepubliceerd op haar website. Dat deed ze omdat ze zich middenin een discussie over transfobie bevindt. In het epistel vertelt ze voor het eerst dat ze vroeger het slachtoffer was van huiselijk geweld en seksueel misbruik. En die littekens zullen nooit meer verdwijnen, “hoe geliefd je ook bent, en hoeveel geld je ook verdient”.

De voorbije dagen was Harry Potter-schrijfster J.K. Rowling het middelpunt van een discussie over transfobie. De schrijfster had op sociale media uitspraken gedaan waarmee ze zich niet bepaald populair maakte bij de LGBTQ-gemeenschap.

‘Stilte’ doorbroken

Toen ze zich op diezelfde sociale media probeerde te verdedigen, maakte ze het eigenlijk alleen maar erger. Heel wat (bekende) mensen reageerden toen, en ze namen het niet voor haar op. Ook Daniel Radcliffe, die voor een groot deel z’n carrière aan Rowling te danken heeft, ging niet akkoord.

J.K. Rowling bleef even stil, maar die stilte heeft ze nu doorbroken. En hoe. De schrijfster uitte zich zoals ze dat het beste kan: met woorden. Ze publiceerde een heus essay op haar website, waarin te lezen staat hoe het komt dat ze op die manier over genderidentiteit denkt.

Interesse

“Dit is geen gemakkelijk stuk om te schrijven”, begint J.K. Rowling haar verhaal. “De redenen daarvoor zullen snel duidelijk worden, maar ik weet dat het tijd is om mezelf te verduidelijken over een onderwerp dat omgeven is door giftigheid. Ik schrijf dit zonder de behoefte om aan die giftigheid bij te dragen.”

De Harry Potter-schrijfster vertelt ook dat ze al jaren geïnteresseerd is in “trans-zaken”. “Langs de ene kant is die interesse professioneel. Ik schrijf een crimiserie, die zich vandaag de dag afspeelt. M’n fictieve vrouwelijke detective is op de leeftijd om daarin geïnteresseerd te zijn, en daardoor beïnvloed te worden.”

Onbedoelde like

Langs de andere kant, heeft haar interesse ook een persoonlijk kantje. De hele heisa rond haar transfobie is volgens de schrijfster ontstaan door één simpele, onbedoelde like.

“Toen ik me in genderidentiteit en transgender-zaken begon te verdiepen, begon ik ook screenshots te nemen van commentaren die ik interessant vond, als een manier om mezelf eraan te herinneren wat ik later zou kunnen opzoeken”, legt Rowling uit.

“Maar plots was ik verstrooid en heb ik per ongeluk de reactie geliked in plaats van er een screenshot van te nemen. Die ene like werd gezien als bewijsmateriaal voor mijn verkeerde gedachten, en toen begon de blijvende pesterijen.”

Waarom?

“Dus waarom doe ik dit? Waarom spreek ik me uit? Waarom ga niet gewoon in stilte verder met m’n research en houd ik m’n hoofd naar beneden? Wel, ik heb vijf redenen waarom ik bezorgd ben om het nieuwe trans-activisme, en ik vind vind dat ik die moet uitleggen.”

Goede doelen

Ten eerste, heeft Rowling een liefdadigheidsorganisatie in Schotland, die zich inzet voor mensen met een sociale achterstand. De focus ligt vooral op vrouwen en kinderen. “De organisatie ondersteunt onder andere projecten voor vrouwelijke gevangenen en voor overlevers van huiselijk en seksueel geweld”, vertelt de schrijfster.

Rowling hemelt zichzelf nog een beetje verder op. “Ik geef ook financiële steun aan medisch onderzoek naar MS, een ziekte die zich heel anders gedraagt bij mannen en vrouwen.” Dan komt ze ook nog to the point: “Het is duidelijk voor mij dat het nieuwe transactivisme een belangrijke impact heeft (of zal hebben) op verschillende van de goede doelen die ik steun.”

De reden? “Het is ervoor aan het zorgen dat de wettelijke definitie van geslacht veranderd wordt in gender.”

Vrije meningsuiting

Reden twee en drie hangen een beetje samen. Rowling heeft een verleden als leerkracht, en is dus altijd al geïnteresseerd geweest in leren en aanleren, én beschermen. Daarnaast hecht ze heel wat belang aan het recht op vrije meningsuiting.

Onomkeerbaar veranderd

De vierde reden is waar dingen echt heel persoonlijk worden. “Ik ben bezorgd dat plots veel meer jonge vrouwen zullen willen veranderen van geslacht, en dat ook (nu al) steeds meer mensen zo’n verandering zullen willen ongedaan maken.”

“Ze hebben namelijk spijt van de stappen die ze hebben genomen, die in sommige gevallen hun lichamen onomkeerbaar hebben veranderd, en zelfs hun vruchtbaarheid hebben weggenomen. Sommigen zeiden dat ze wilden veranderen van geslacht, omdat ze zich aangetrokken voelden door hetzelfde geslacht, en dat die verandering deels gestimuleerd werd door homofobie, zowel in de maatschappij als in hun eigen families.”

Geslachtsloos

De bedenker van Harry Potter gaat nog een stapje verder met persoonlijke informatie. Ze vertelt dat ze zich in haar tienerjaren “mentaal geslachtsloos” voelde. “Gezien in de jaren ’80 niet de realistische mogelijkheid had om een man te worden, waren het boeken en muziek die m’n mentale gezondheid weer op punt moesten krijgen.”

Ze moesten ook andere meisjes helpen, die door een soort seksuele controle en oordelen hun eigen lichamen zijn gaan haten. “Gelukkig voor mij heb ik m’n eigen soort ‘anders-zijn’ gevonden, en ben ik m’n ‘vrouw-zijn’ anders gaan bekijken”, schrijft Rowling.

“Dat werd weerspiegeld in het werk van schrijfsters en muzikantes, die me verzekerden dat het – ondanks alles wat de seksistische wereld de mensen met vrouwelijke lichamen wil opleggen – helemaal oké is om in je hoofd niet roze, met ruches en volgzaam te zijn. Dat het oké is om verward te zijn, donker, tegelijk seksueel en niet-seksueel, en onzeker over wat of wie je bent.”

Traumatisch om te herinneren

“Ik ben al meer dan twintig jaar een publiek persoon, en heb nooit in het openbaar gepraat over het feit dat ik het slachtoffer was van huiselijk geweld en seksueel misbruik. Da’s niet omdat ik me schaam dat die dingen mij zijn overkomen, maar omdat ze traumatisch zijn om op terug te kijken en te herinneren.”

“Ik voel me ook heel beschermend tegenover m’n dochter uit m’n eerste huwelijk. Ik wilde niet de enige verteller zijn van een verhaal dat ook van haar is. Maar recent heb ik haar gevraagd hoe ze zich zou voelen als ik met dat deel van m’n leven naar buiten zou stappen, en ze heeft me aangemoedigd om dat te doen.”

Geen sympathie nodig

“Ik vertel die dingen niet nu om sympathie te krijgen, maar uit solidariteit met de gigantische hoeveelheid vrouwen die een verleden hebben zoals het mijne, die dwepers genoemd worden, omdat ze bezorgd zijn over single-sex spaces.“

“Ik ben er met veel moeite in geslaagd om uit m’n eerste huwelijk te vluchten, maar nu ben ik getrouwd met een oprecht goede en principiële man, veilig en zeker op manieren waarvan ik nooit had durven dromen. Maar de littekens van geweld en seksueel misbruik verdwijnen niet, hoe geliefd je ook bent, en hoeveel geld je ook verdient.”

“Mijn blijvende schrikachtigheid is een mop geworden in de familie, en zelfs ik weet dat het grappig is. Maar ik hoop dat m’n dochters nooit dezelfde redenen zullen hebben om plotse luide geluiden te haten, of om mensen achter me te vinden, wanneer ik die niet dichter heb horen komen.”