De nieuwe federale regering werkt aan haar budgettair plaatje. Opvallend daarbij: het heilige huisje van diesel als goedkope brandstof gaat sneuvelen. Daarmee slaat de Zweedse ploeg twee vliegen in één klap: meer inkomsten, maar vooral ook een noodzakelijke groene stap. In ons land rijden proportioneel veel meer dieselwagens, die fijn stof en andere spuien. Europa vraagt al langer dat de prijs met benzine gelijkgeschakeld wordt.
Het is de periode van ideeën opgooien om het financieel plaatje te doen kloppen. Niets ligt definitief vast, maar het kader waarin de federale onderhandelaars werken, wordt steeds strakker. Vandaar dat formateurs Kris Peeters (CD&V) en Charles Michel (MR) spraken van “normen” vastleggen voor de besparingen. Die zouden dan voor vijf jaar vastliggen.
Diesel als logische oplossing
Maar een andere onderdeel van de puzzel, de belastingverhogingen, daarover bleef het ijzig stil op de persconferentie maandag. Meer zelfs, tijdens het korte persmoment van alle onderhandelaars vroeg VTM aan Bart De Wever (N-VA) of die accijnsverhogingen in petto had. “Dat staat niet in mijn kaftje”, had De Wever fel geantwoord. “Het is niet omdat het niet in mijn kaftje staat, dat het er niet gaat komen. Een onderhandeling bestaat er net in de standpunten van iedereen te verenigen”, suste De Wever gisterenavond op Terzake.
Accijnzen verhogen zijn een logische stap. Sowieso wil de regering een verschuiving van de fiscale druk op arbeid naar taksen op consumptie. Hogere dieselaccijnzen, die De Tijd vandaag aankondigt, zijn dan een dubbelslag: een belastingverhoging waar deze ploeg zeker van is dat ze er de komende jaren ook inkomsten uit heeft, want de consument schakelt niet op een-twee-drie over op benzine. En een maatregel met een positief milieu-effect: we gebruiken veel meer diesel dan goed is voor het milieu. Fijn stof en andere uitstoot zouden fel teruggedrongen kunnen worden met een wagenpark dat meer op benzine draait.
Het stond niet in De Wever zijn kaftje, wel in de partijprogramma’s
Terwijl het onduidelijk blijft wat er nu in detail in het financiële plaatje zit, hebben we natuurlijk wel een behoorlijk idee van wat dat zou kunnen zijn. De Vlaamse partijen gaven voor de verkiezingen allemaal behoorlijk gedetailleerde plannen van wat ze financieel van plan zijn. En ook N-VA had in haar plannen wel degelijk een paar belastingverhogingen in petto.
N-VA voorzag aan nieuwe belastingen: ecofiscaliteit en indirecte belastingen (btw en accijnzen). Daarin past dus perfect een verhoging van de dieselprijs. Overigens kreeg Electrabel ook een nieuwe, heftige belasting aan haar broek. In ruil mocht ze de kerncentrales langer openhouden. Afwachtend of dat in de huidige context stand houdt.
Ook CD&V had soortgelijke plannen (zie hiernaast, CD&V staat links, Open Vld rechts). Daar rekende de christendemocraten overigens veel forser op die “ecofiscaliteit en indirecte belastingen” dan N-VA. CD&V mikte op 3 miljard. Dat er dus iets gebeurt in de ecofiscaliteit, is allerminst een verrassing. Maar dat de Zweedse coalitie op termijn diesel even duur als benzine gaat maken, is wel meteen fors.
Opvallend en goed om aan te herinneren, CD&V rekende ook op nog eens 300 miljoen extra accijnzen op tabak. Als er dus op dat vlak nog iets komt, hoeft niemand verbaasd te zijn.
En ook pro memorie: Open Vld rekende in haar plannen op geen enkele belastingverhoging. Enkele 500 miljoen euro per jaar in fraudebestrijding was voorzien. Dat blijkt achteraf toch utopisch geweest.
