De eerste details over “de tweede tax shift” van de regering zijn gelekt: de vennootschapsbelasting gaat fors dalen van 33,99 procent naar 20 procent. Maar in ruil moeten andere belastingen omhoog: de roerende voorheffing op dividenden zou naar 30 procent gaan. En, de notionele intrestaftrek, vooral voor multinationals, verdwijnt. Let wel: niets is al beslist.
Het is Johan Van Overtveldt (N-VA) menens, zoveel is duidelijk. Uit een interne nota van de minister van Financiën die tot bij de pers raakte blijkt dat de belastingen die bedrijven moeten betalen fors zou dalen, van 33,99 procent vandaag naar nog maar 20 procent. De maatregel zat in de pijplijn, en eigenlijk zijn alle vier de regeringspartijen het erover eens dat het moest gebeuren. Want, onze buurlanden verlaagde de afgelopen jaren hun tarieven al fors: we zijn op dat vlak als land dus eigenlijk niet meer ‘competitief’, zoals dat heet. Maar door meteen zo fors te verlagen, is het veel meer dan een symbolische maatregel: dit gaan ondernemers en bedrijfsleiders écht voelen.
België zat tot nu toe met een beetje een verouderde filosofie over die belastingen voor bedrijven: een hoog tarief, en vervolgens een hele reeks achterpoortjes, aftrekposten en specifieke regeltjes, waardoor de facto bijna niemand dat hoge tarief moest betalen. Meest bekende en beruchte van dat soort maatregelen: de notionele intrestaftrek. Dat was een ingenieus systeem waarbij zeker de grote internationale bedrijven een heel fikse belastingkorting kregen.
Maar rondom ons stond de wereld niet stil: steeds meer Europese landen kiezen voor een veel simpelere aanpak. Gewoon een verlaging van het algemeen tarief, en minder achterpoortjes. Plus, er is de Europese Commissie die ons land op de hielen zit. België zit in het groepje landen dat door die Commissie beschouwd wordt als een soort semi-belastingparadijs voor sommigen, met name multinationals. In ons land, maar ook Nederland, Luxemburg en Ierland, betalen de écht grote jongens nauwelijks enige taks, omdat ze al die achterpoortjes en extra kortingen combineren.
De korte pijn: meteen een forse verlaging van de tax
Europa zegt daar hoe langer hoe meer “neen” op. En dus kiest Van Overtveldt voor de korte pijn: zelfs de notionele intrestaftrek sneuvelt ongenadig in zijn plannen, plus een hele reeks andere uitzonderingen en achterpoortjes. Wat overblijft is één tarief van 20 procent tegen 2020. En KMO’s krijgen het snelt dat lage tarief. Dat wordt ook het enige tarief, kleine bijkomende taksen zoals de algemene crisisbelasting, de ‘fairnesstax’ en een taks op holdings worden geschrapt. De enigen die de dans ontspringen zijn de aftrek op octrooien (om technologisch ontwikkeling te steunen) en de tax shelter voor de audiovisuele sector (om de bloeiende filmindustrie in België niet te raken).
De opdracht van de coalitiepartners voor Van Overtveldt was zeer duidelijk: het moet een echte tax shift zijn. Dat wil zeggen: geen verlaging of een verhoging, maar een verschuiving van de belastingen. Wat er minder binnenkomt met zo’n laag tarief, wordt een deel gecompenseerd met het schrappen van onder meer die notionele intrestaftrek. Multinationals gaan meer betalen. Maar dat is niet genoeg. Belangrijkste hogere belasting wordt de ‘winst’ op aandelen, de roerende voorheffing op dividenden. Die zou stijgen van 27 procent nu naar 30 procent. Geen leuk nieuws dus voor beleggers, want die zien die belasting voor de zoveelste keer stijgen. Een paar jaar geleden stond dat tarief nog op 15 procent.
Is dit genoeg als vermogensbelasting?
Dat de plannen lekken, zowel in De Tijd als Het Laatste Nieuws, is niet verwonderlijk: de onderhandelingsnota van Van Overtveldt circuleert. Maar het gaat een onderhandelingsnota, van een echt akkoord is geen sprake. Maar de regering wil vast eens voelen wat de temperatuur is: hoe de publieke opinie reageert en vooral, wie meteen boos is. En er speelt nog iets anders. Meer taks op dividenden is een verschuiving naar meer lasten op vermogens, iets wat CD&V nog steeds wil. Maar of dat voor de linkervleugel van de christendemocraten genoeg is?
De plannen voor zo’n lager tarief hangen hoe dan ook samen met de grotere oefening van het budget voor 2017 en 2018. En daar is de regering nog helemaal niet uit. Maar de symboliek van zo’n tarief voor bedrijven al ‘maar’ 20 procent is wel duidelijk: ondernemers mogen alvast beginnen dromen.