Het Russische leger functioneert in Oekraïne niet naar behoren. Dat bewijzen de vele verliezen, de lage moraal, het mislukte offensief naar Kiev en de trage opmars in de rest van het land. Het Kremlin houdt de legertop, bestaande uit een serie topgeneraals, dan ook verantwoordelijk. Die generaals worden nu stuk voor stuk vervangen.
Het Institute for the Study of War (ISW), een denkdank die de oorlog in Oekraïne van zeer nabij volgt, bericht over de wissel van de macht in zijn rapport van 21 juni. Concreet worden twee topgeneraals verantwoordelijk gehouden voor de fiasco’s in Oekraïne en zij zouden ondertussen dan ook vervangen zijn.
Eerst is er Alexander Dvornikov, bijgenaamd “de slachter van Syrië”. Die werd begin april aangesteld als de opperbevelhebber voor de invasie van Oekraïne. Daarmee erkende het Kremlin meteen ook dat de aanpak voordien, een blitzkrieg waarbij Kiev in enkele dagen moest vallen, niet heeft gewerkt. Dvornikov, die tevens opperbevelhebber is van het Zuidelijke Militaire District van Rusland en voordien ook de Russische troepen in Syrië coördineerde, zou nu echter eveneens weer aan de kant zijn geschoven.
Al op 17 juni berichtte het onderzoeksmedium Bellingcat dat Dvornikov uit zijn rol zou worden ontzet: hij zo overdreven veel alcohol consumeren en het vertrouwen van zijn manschappen in hun opperbevelhebber zou slinken. Daarnaast is het ook geen geheim dat Rusland relatief veel verliezen lijdt en tegelijk weinig vooruitgang maakt op het terrein. Ook het verlies van enkele schepen, onder meer de kruiser Moskva, zou deels aan Dvornikov worden toegeschreven.
Vervangers
Dit werd op 21 juni meegenomen in het rapport van het ISW, dat meteen ook de vervangers van Dvornikov noemde. Volgens reserveofficier Oleg Marzoev, geciteerd door het ISW, wordt Sergej Soerovikin de nieuwe commandant van het Zuidelijke Militaire District. Hij stichtte binnen Rusland de militaire politie en was nadien ook nog opperbevelhebber van het Oostelijke Militaire District. In maart 2017 werd hij tevens bevelhebber van de Russische troepen in Syrië. Daarna werd hij opperbevelhebber van de luchttroepen: Soerovikin voert het bevel over zowel de raketmacht als de luchtmacht.
Als opperbevelhebber voor de invasie in Oekraïne zou het Kremlin dan weer gekozen hebben voor kolonel-generaal Gennady Zhidko, het hoofd van het Voornaamste Militair-Politiek Directoraat van de Russische Legertroepen, de organisatie die helpt de strategie van het leger te bepalen en toeziet op de loyaliteit van de legertroepen aan de natie.
Zhidko diende eerder zijn land al in verschillende rollen binnen het leger. De laatste jaren was hij kabinetschef van de Russische troepen in Syrië. Dat was onder Valery Gerasimov, die nu de stafchef van het Russische leger is (zeg maar de hoogste in rang na president Poetin en minister van Defensie Sergej Shoigu). Nadien werd Zhidko ook vice-chef van de Generale Staf van het Russische leger, dat alle legertroepen coördineert, en commandant van het Oostelijke Militaire District.
Nog een generaal?
Maar Dvornikovs vervanging is niet de enige verschuiving in de Russische legertop. Ook Andrej Serdjoekov moet vliegen: hij wordt door Poetin, als commandant van de parachutisten, verantwoordelijk gehouden voor het fiasco bij Hostomel. In die voorstad van Kiev moesten parachutisten van de VDV, de elitetroepen van het Russische leger, de luchthaven en thuisbasis van vliegtuigfabrikant Antonov, al aan het begin van de oorlog innemen.
De elitesoldaten stootten echter op meer tegenstand dan verwacht en leden dan ook zware verliezen. Het verlies van de elitetroepen raakt in het vervolg van de oorlog voorlopig nog niet opgevangen: Rusland beschikt vooral over jonge, onervaren soldaten om de strijd voort te zetten. Serdjoekov moest dus weg, maar wie zijn plaats inneemt is nog niet bekend.
Hoewel het ‘maar’ om twee generaals gaat, heeft dit grote gevolgen voor de Russische oorlog. Tegelijk toont het hoe Poetin en de zijnen denken en het legt het wanbeleid binnen de Russische legertop bloot. Al tientallen generaals en hooggeplaatste officieren stierven in de strijd, tientallen anderen, waaronder oppercommandant Gerasimov, raakten gewond. Van de overblijvende officieren worden er dan nog een aantal naar huis gestuurd wegens tegenvallende resultaten. Geen toonbeeld van een fraaie, goed georganiseerde en goed gecaste legerleiding dus.
(mah)