Vandaag herdenkt Rusland de overwinning van de Sovjet-Unie op nazi-Duitsland. De overwinning wordt jaarlijks gevierd aan de hand van een grote militaire parade op het Rode Plein in Moskou. Dit jaar werd gedacht dat Rusland een nieuwe fase in de Oekraïne-oorlog zou aankondigen: een echte oorlogsverklaring.

Hoewel het momenteel in Oekraïne al meer dan twee maanden oorlog is, blijft Rusland de aanval als een “speciale militaire operatie” bestempelen. Met een echte oorlogsverklaring zou Rusland de bevolking kunnen mobiliseren om deel te nemen aan de strijd. Velen dachten dat, met de 9 mei-parade, Poetin de mobilisering hoe dan ook zou aankondigen.

Geen oorlogsverklaring

Zover komt het echter niet. In zijn speech op het Rode Plein in Moskou repte Poetin met geen woord over een oorlogsverklaring of mobilisering. Hij focuste vooral op hoe het Russische volk keer op keer wordt aangevallen en zich koste wat kost moet verdedigen. “Ook nu vechten onze mensen voor onze veiligheid in de Donbas”, klonk het.

Verder steekt Poetin de schuld voor de oorlog, zoals wel verwacht werd, op het Westen. “In december riep Rusland het Westen op om een open dialoog te voeren over elkaars veiligheid. De NAVO wou niet naar ons luisteren, wat betekent dat ze andere plannen hadden. En die zagen we. Ze bereidden een operatie voor in de Donbas, om onze historische landen, inclusief de Krim, binnen te vallen. Kiev maakte zelf bekend dat het nucleaire wapens wou verkrijgen. Het NAVO-blok begon met het uitrollen van het leger in landen die aan de onze grenzen.”

Aanwezig: tanks en ministers

Naast de speech van Poetin zelf, kende de parade een normale gang van zaken. Verschillende militaire brigades, 131 eenheden, paradeerden het plein op en neer, onder het toeziend oog van de legertop, veteranen en zo’n 11.000 toeschouwers. De parade was ook het moment om enkele state-of-the-art militaire snufjes te tonen, zoals de splinternieuwe T-14 Armata tanks, die momenteel nog in de testfase zit.

Ook aanwezig op de parade: minister van Defensie, Sergej Shoigu. Volgens geruchten ging het al langere tijd niet goed met Shoigu’s gezondheid: De Morgen berichtte eind maart al dat Shoigu kampte met hartproblemen, geruchten die halverwege april werden aangesterkt door Leonid Nevzlin. De voormalige oligarch, die Rusland ontvluchtte voor een gevangenisstraf, hintte dat Shoigu een hartaanval kreeg, die misschien niet natuurlijk was.

Ook werd gedacht dat Poetin hem verantwoordelijk hield voor de militaire mislukkingen in Oekraïne. Shoigu, die een van de trouwste volgelingen en een jeugdvriend van de president is, zou voor miljoenen euro’s geld hebben scheefgeslagen dat voor het leger was bedoeld. Zijn aanwezigheid op de parade was toch wat de verrassing van de dag. Ook leek zijn relatie met Poetin niet bekoeld: beide heren wandelden rustig palaverend over het Rode Plein, geflankeerd door Poetins beveiligingsdienst.

Afwezig: vliegtuigen en generaals

De militaire parade was echter niet zo spectaculair als Rusland zelf wilde. Door de bewolking boven Moskou werd de luchtmacht niet van stal gehaald. Nochtans hadden de Russische piloten al duchtig geoefend op hun manoeuvres: enkele vliegtuigen zouden zelfs in de vorm van de letter Z, het Russische equivalent van een hakenkruis, een vlucht boven het Rode Plein maken.

Daarnaast zou Poetin ook een Ilyushin II-80, bijgenaamd “Doomsday Plane“, hebben willen laten uitvliegen. Dit vliegtuig moet in het geval van een nucleaire oorlog worden gebruikt als vliegend commandocentrum voor de president.

Een andere opvallende afwezige: Valeri Gerasimov, de stafchef van het Russische leger. Gerasimov raakte twee weken terug gewond aan het front, waar hij de leiding had over het volledige Russische offensief. Eerst werd gedacht dat Gerasimov overleden was, maar nadien werd bevestigd dat hij met lichte verwondingen naar Moskou was overgebracht.

Zijn afwezigheid op de parade doet vermoeden dat zijn blessures toch ernstiger zijn dan wordt meegedeeld door Rusland. Zijn afwezigheid op het defilé werd opgevangen door Oleg Sulyakov, de opperbevelhebber van de Russische landmacht.

(mah)