Eerst was hij “niet op de hoogte”, daarna was het plots “dat hij niet persoonlijk op de hoogte was, maar z’n kabinet wel”. Minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR) probeert als om z’n verantwoordelijkheid te ontlopen in de steun van België voor Saoedi-Arabië als lid van de vrouwenrechtencommissie van de VN. Maar z’n halve waarheden brengen hem in problemen. En de Saoedi’s zijn niet het enige dossier waarin dat gebeurt…
Voor de goede verstaanders was het duidelijk: premier Charles Michel (MR) en niemand anders gooide gisteren z’n partijgenoot (maar evengoed levenslange rivaal binnen diezelfde MR) Didier Reynders onder de bus. Want het was de premier die ‘preciseerde’ dat het kabinet Reynders “enkele uren voor de stemming op de hoogte was gebracht”. Daarmee kwam er een dikke vingerwijzing naar de minister van Buitenlandse Zaken, die minder dan 24 uur ervoor in hetzelfde parlement gezegd had “dat zijn kabinet helemaal niet op de hoogte was van de houding van België in de VN”.
Minstens een halve waarheid dus van Reynders. De oppositie kon er niet mee lachen: Groen en Ecolo willen Reynders opnieuw aan de tand voelen in de commissie Buitenlandse Zaken. En de PS eist nu al het ontslag van Reynders “omwille van zijn leugens”.
Alles draait rond de stem die België leverde in de VN om Saoedi-Arabië toegang te geven tot de vrouwenrechtencommissie van die VN. Die beslissing leidde tot een storm van verontwaardiging, waarbij de Belgische diplomatie uiteindelijk moest toegeven dat ze mee steun hadden geleverd. Dat de Saoedi’s een vreselijk palmares hebben op vlak van vrouwenrechten (ze mogen geen geld beheren, niet met de auto rijden, hebben geen volle politieke rechten…) speelde geen rol, België wilde zeker zijn dat het een zitje krijgt in de VN-veiligheidsraad in 2019-2020. En dus besliste de ambassadeur, Marc Pecsteen, dat hij zou steun geven aan de Saoedi’s.
Oud-kabinetschef van… diezelfde Reynders
Diezelfde Pecsteen heeft een open lijn met het kabinet: hij was tot vorig jaar de kabinetschef van Reynders. Maar eerst liet Reynders dus verstaan dat Pecsteen helemaal op eigen houtje had beslist de Saoedi’s te steunen.
In de Kamer zat er voor premier Michel niets anders op dan door het stof te gaan: hij “betreurde de Belgische steun aan Saoedi-Arabië”. Maar Michel gaf ook aan dat het kabinet van Reynders wel degelijk op de hoogte was. En dan klinkt een excuus zoals Reynders dat levert, wel heel zwak. Want een ministers is politieke verantwoordelijk voor zijn eigen kabinet. Als dat op de hoogte was, is de minister bij wijze van spreken ook op de hoogte.
Reynders wil nu “de procedure veranderen”, zodat dit soort beslissingen nooit meer door een ambassadeur alleen genomen kunnen worden. Daarmee hoopt hij dat de zaak gesloten wordt. Maar volgende week moet hij dus hoe dan ook op het matje komen in de commissie Buitenlandse Zaken. Daar kan hij zich opnieuw aan een spervuur vragen verwachten.
En daar komt Kazachgate nog…
Zo komen er meer donkere wolken te hangen boven Reynders. Want z’n naam wordt steeds hardnekkiger genoemd in Kazachgate. Dat schandaal draait rond miljardair Patokh Chodiev, een zakenman uit Kazachstan die in juni 2011 plots een minnelijke schikking afsloot met het Brusselse parket-generaal in een rechtszaak wegens witwassen en schriftvervalsing. Chodiev kon dat doen omdat er snel-snel een nieuwe wet in het parlement was gestemd die dergelijke minnelijke schikkingen met het gerecht mogelijk maakte.
Onderzoek in Frankrijk toont aan dat de Franse regering aan België vroeg om Chodiev ’te helpen’. Daarop schoot oud-minister Armand De Decker (MR) in actie en begon de lobbying, die wonderwel werkte. Want plots was er een afkoopwet in het parlement.
De naam van Didier Reynders duikt nu daarin ook op. Reynders ontkende in het parlement al in alle talen. Maar hij moet eind juni terugkeren, want nieuwe documenten uit het Franse gerechtelijk onderzoek tonen aan dat hij wel degelijk op de hoogte was van het plannetje om Chodiev te helpen en een wet op zijn maat te schrijven. Ook in dat dossier komt hij in het nauw.