‘Paars-groen is dood, leve paars-geel?’ Niet echt. Informateurs Joachim Coens (CD&V) en Georges-Louis Bouchez (MR) proberen PS en N-VA bijeen te brengen, maar evident is dat allerminst.

Wat gebeurt er precies? De informateurs Coens en Bouchez proberen uit alle macht om PS en N-VA dichter bijeen te brengen. Daarvoor zijn een aantal meetings gepland, waarbij delegaties van PS met aan het hoofd Paul Magnette worden samen gebracht met die van de N-VA, met aan het hoofd Bart De Wever.

De context: Zondag verklapte Paul Magnette (PS) in een interview bij RTL dat hij met De Wever had samengezeten, zaterdagavond. Dat kwam hem op een reprimande te staan van de informateurs, die een fel communiqué over “discretie” rondstuurden en zowel Magnette als De Wever aanmaanden om de verklaringen in de media achterwege te laten. Want ook De Wever haalde zondag in De Zevende Dag opnieuw fors uit.

De details: Er lekt niet gigantisch veel uit de gesprekken. Maar wat er naar buiten komen, is interessant.

• Naast de delegaties van PS en N-VA zaten enkel de informateurs erbij. Koen Geens (CD&V) en Sophie Wilmès (MR) waren in Bastogne voor de herdenking van de ‘Battle of the Bulge’.
• Bij de PS is er vertrouwen in Joachim Coens, de banden met CD&V zijn belangrijk voor de Franstalige socialisten. Dat kan niet meteen over Bouchez gezegd worden.
• Want tussen Magnette en Bouchez ging het gisteren wel behoorlijk heftig, zo bevestigen verschillende bronnen. Stemverheffingen waren deel van de vergadering.
• De Wever kwam naar de meeting met een eigen budgettair kader, om de nota van Magnette te counteren. De twee liggen bijzonder stevig uiteen:
  • Magnette pleitte in z’n nota voor extra sociale uitgaven, tussen de 5 tot 8 miljard euro extra. Die wil hij financieren door extra belastingen die hij wil ’terugnemen’ van bedrijven en ‘de rijken’.
  • De Wever wil geen enkele nieuwe belasting, en kwam met een pakket hervormingen in de arbeidsmarkt dat de PS deed duizelen: werkloosheidsuitkeringen in tijd beperken, brugpensioen afschaffen en combineren van werken en uitkering krijgen.
• Bouchez duwde daarop door, want ook hij is niet bepaald een fan van de nota-Magnette. “Die is budgettair en fiscaal evengoed een ramp voor liberale kiezers”, zo becommentarieert een bron. Maar die boodschap van de MR-voorzitter landde dus niet goed bij Magnette.
• “Bouchez en Magnette zijn niet echt op weg naar een mooie vriendschap“, zo stelt een waarnemer. “Magnette bijt zich vast in paars-groen, verzet zich als een stier die bijna in de stal zat en er nu weer uitgetrokken moet worden”, laat een betrokkene optekenen.

De grote vraag? Kan het nog lukken voor paars-geel? PS en N-VA zitten samen op expliciete vraag van de informateurs. Bij de PS én N-VA herhalen ze telkens “dat ze beleefde mensen zijn, die komen opdagen op elke vergadering waarop ze uitgenodigd worden”. Zowel MR als CD&V sturen erop aan om beiden bijeen te brengen, het lijkt geen toneeltje, maar een oprechte poging van twee centrumpartijen om een centrum-coalitie op de been te brengen, eerder dan een links paars-groen kabinet. Maar dat botst op sterke weerstand van de PS, die al dagen in de modus zit van “paars-groen of nieuwe verkiezingen“.

In de wandelgangen: Vanmorgen ging Rudy Demotte (PS) dan nog eens door op datzelfde standpunt van de PS, door heel duidelijk op de RTBF te zeggen “dat een coalitie tussen N-VA en PS ‘onmogelijk’, ‘impossible‘ is”. Het zou wel eens kunnen dat de vergadering van gisteren één en ander te maken heeft met de felle uithaal van Demotte vandaag. “We hebben maanden onder Johan Vande Lanotte (PS) en Didier Reynders (MR) geprobeerd. Paars-geel, met de huidige voorstellen die voorliggen, dat gaat niet voor ons. Er zijn alternatieven, paars-groen aangevuld met de christendemocraten, die zeer geloofwaardig zijn”, zo stelde Demotte in De Ochtend, waarbij hij meteen z’n interview van de RTBF wat afzwakte. Opvallend ook, hij noemde Magnette “een gematigd man”, kwestie van een knipoog naar de N-VA uit te delen.

Om rekening mee te houden? De peiling. Vlaams Belang stijgt daar naar ongekende hoogten, terwijl Open Vld helemaal in de vernieling werd gereden maar ook CD&V en N-VA zware klappen kregen.

• Bij N-VA viel expliciet het grote contrast op tussen de kopstukken, die blijven scoren, en de partij zelf, die wegglijdt. Het bevestigt de these dat de partij ministers nodig heeft, die besturen, de zaak in handen pakken. Een oppositie in de schaduw van Vlaams Belang is niet echt appetijtelijk.
• Bij Open Vld werd de peiling grotendeels genegeerd op het partijbureau. De liberalen focusten op Bart De Wever, die opnieuw naar hun voorzitter Gwendolyn Rutten uithaalde afgelopen weekend. Maar de partij likt nog steeds de wonden na een verscheurende episode waarin de ene helft van de partij (paars-groenen) kwam te staan tegen de andere (paars-gelen). Daarbij kan het alle kanten op, zelfs oppositie werd niet uitgesloten.
• Ook bij CD&V blijkbaar geen reden tot paniek, ondanks een nieuwe dip. Enkel Eric Van Rompuy (CD&V) nam het woord over de ramppeiling, voor de rest enkel gelatenheid. “Ach, voor Coens kan het niet beter zijn: starten op een zo laag mogelijk niveau”, zo stelt een kopstuk een beetje cynisch.

The big picture? Het blijft aartsmoeilijk liggen. Maar de kaarten zijn wel flink herschud, na de periode Magnette.

• Paars-groen in ‘kleine’ versie is mislukt: met 76 zetels starten, gebeurt niet meer. En wil men CD&V en MR erbij, dan gaat dat nog erg veel tijd en toegevingen kosten.
• De N-VA heeft zichzelf terug in het spel gebracht, door heel expliciet te solliciteren naar een opdracht. De manier waarop De Wever zondag z’n verhaal zette in De Zevende Dag, maakte ook indruk op de andere Vlaamse partijen: communicatief blijft hij een pletwals.
• Het ‘aanbod‘ van N-VA aan CD&V en Open Vld, ‘om hen altijd mee te nemen’ in een federale coalitie, is nu plots ook een politiek feit.
• Na de opdracht van Bouchez en Coens blijft dus de schaduw van De Wever hangen boven de regeringsvorming.
• De PS vecht daar (voorlopig) tegen als een duivel in een wijwatervat. Maar dat dreigt de MR en CD&V alleen maar verder richting De Wever te drijven.

De essentie: We zitten midden in een overgangsperiode, waarin plots de kaarten opnieuw geschud worden. Zenuwachtigheid troef dus bij velen en incidentjes tussen voorzitters van PS en MR als gevolg.