De Belgische symbolen zijn met het EK alom aanwezig in het straatbeeld en de media. Ervaring en onderzoek leert ons echter dat nationalisme voor voetbalwedstrijden vaak slechts negentig minuten duurt.

Dat het nationalisme weer naar boven komt tijdens het EK mag niet verrassen. De bedoeling van het organiseren van deze tornooien is ook net om verschillende naties tegen elkaar te laten strijden. Vandaar ook alle nationale symbolen, volksliederen en vlaggen die uitvoerig gebruikt worden. Ze zijn echter slechts supporterssymbolen voor een tijdelijke club.

Het voetbalsucces draagt dan ook absoluut niet bij tot het bijeenhouden van België (of omgekeerd wanneer de duivels verliezen). Sport is maar wat het is: entertainment en emoties die we samen beleven. Sport en politiek vallen dus niet te vermengen, ondanks dat velen dit wel proberen.

Vele politieke partijen en zelfs journalisten stellen je echter voor de keuze: je voelt je óf Vlaming óf Belg. Dit zwart-witte denken is veel te simplistisch. Veel hangt af van de context en de gemeenschappelijke vijand. De Vlaamse en Belgische identiteit sluiten elkaar namelijk allesbehalve uit, we combineren deze in België juist probleemloos.

Zien we de Waalse spoorvakbond staken, dan voelen we ons Vlaming. Winnen de Rode Duivels, dan is daar meteen de Belgische vlag. Sinds de aanslagen voelen we ons misschien zelfs westerling omdat we ons afzetten tegen IS. Dat Vlaams-nationalisme en supporteren voor de Rode Duivels complementair kan zijn bewijst onze Vlaamse minister van sport Philippe Muyters (N-VA).

Oeioei! En ik ben maandag nog voor de Rode Duivels gaan supporteren in Lyon ?? https://t.co/HF5cEWB2fW

— Philippe Muyters (@philippemuyters) June 16, 2016

Sport zorgt niet voor nationale eenheid of onafhankelijkheid

Er zijn echter ook vele uitingen van verdelend sportnationalisme. Een eerste voorbeeld hiervan is de sterke Catalaanse identiteit in Spanje. Ongeveer de helft van de Catalanen wil er onafhankelijkheid, de kans dat zij de Spaanse vlag uithangen is zeer klein.

Catalonië heeft geen eigen nationale elftal, dit is anders bij Noord-Ierland. Zij zullen waarschijnlijk hun sportprestaties op het EK gebruiken om zich af te zetten tegen het Verenigd Koninkrijk. Een ander voorbeeld is Kosovo dat in volle strijd is voor onafhankelijkheid. Het oprichten van een nationaal voetbalelftal is daar een belangrijke hefboom is hun erkenning als onafhankelijk land. Binnenkort zien we misschien onze ‘landgenoot’ Januzaj spelen voor dit elftal.

Het voetbal overstijgt het negentig minuten-nationalisme echter niet. De nationalistische opwelling duurt maar de lengte van de wedstrijd. Deze term uit de sociologie is ontstaan in Schotland waar hij zijn natiegenoten ‘90 minute patriots’ noemde. Zij hebben namelijk een eigen Schots voetbalelftal waar ze massaal achterstaan maar bij het streven voor onafhankelijkheid blijkt deze massa veel moeilijker te vinden. Het omgekeerde vindt plaats in België waar het succes van N-VA groot is ondanks de Belgische gouden generatie in het voetbal.

Vele politieke partijen brengen het voetbal tot in het parlement, dat is fout. Niet alleen omdat het geheel niet relevant is voor het politieke debat maar ook omdat het enkel verliezers oplevert. Zowel de kleuters die overal nationale symbolen gaan ophangen als deze die ze dan ook gaan verbieden worden matig geapprecieerd.

Het Orakel van Knack.be: ziet wat u niet wil zien https://t.co/Q4wxdd7csA #vlaparl pic.twitter.com/tAKUdpXArr

— Knack.be (@Knack) June 15, 2016

Laat ons gewoon samen vieren

N-VA staat voor de vraag hoe ze moeten omgaan met deze Belgisch nationalistische opflakkeringen. De schrik dat Belgisch succes zal leiden tot stemgedrag is geheel onnodig. Het feit echter dat sommigen zich nogal krampachtig opstellen tegenover de nationale ploeg kan hun dan weer wel stemmen kosten. De Vlaamse burger zou het niet appreciëren dat Vlaams-nationalisten het feest van heel Vlaanderen en België verpesten.

Zelfs wanneer Vlaanderen haar eigen nationale elftal met Vlaamse Leeuwen zou oprichten, met liefst een betere trainer dan Wilmots, zou dit amper bijdragen aan de Vlaamse onafhankelijkheid. Laat ons dus gewoon samen feest vieren, de symbolen die we hiervoor gebruiken hebben geen enkel belang (Wat impliceert dat men ook met een Vlaamse leeuw zouden mogen supporteren voor de rode duivels, onze geesten zijn hiervoor echter nog niet rijp genoeg vrees ik).