Octopussen worden massaal gegeten: als lokale delicatesse of gewoon in elke diepvries in de supermarkt als calamares. Er zijn dan ook plannen om octopusfarms te droppen langs de internationale kusten. Maar wetenschappers zeggen dat dat niet ethisch verantwoord is en zelfs gevaarlijk voor het milieu.

Octopusfarms: het lijkt een goed idee als je ’t vanuit het standpunt van voedselbedrijven bekijkt: je overbevist er de zee niet mee, je kan netjes je voorraad inschatten en het is goedkoper. Maar wetenschappers waarschuwen nu dat zulke farms opstarten te grote gevolgen heeft voor het milieu om ze te verantwoorden.

Geen octopussen op je bord

Dat klinkt tegenstrijdig: je haalt er de octopussen uiteindelijk niet mee uit hun natuurlijke omgeving. Maar die octopussen moeten wel eten om te groeien: daar zouden massieve hoeveelheden (extra) vis en schaaldieren voor moeten gevangen worden. Dat zet dan weer druk op het huidige visbestand. Dat zegt NYU, de universiteit van New York, tenminste.

Er zijn ook wat ethische bezwaren: volgens de onderzoekers zijn octopussen ook hoogintelligente dieren. Ze farmen alsof het maïskolven zijn, zou volgens hen ook voor massale sterfte zorgen, omdat de beestjes sterke reacties tonen op stress. “Zo’n gesofisticeerd, complex dier zou in de 21ste eeuw geen massaal geproduceerd element van onze voedselketen mogen worden.”

Maar daarnaast is ’t dus vooral een kwestie van vis eet vis: “Octopussen eten vis en schaaldieren en genoeg vis voorzien om hen volwassen te laten worden om ze nadien af te slachten, zet gewoon heel veel druk op de voedselketen. Dat is niet haalbaar. Octopusfarming is ethisch en ecologisch onjuist.”

Slimme dieren

Er zijn driehonderd soorten octopus en veel onder hen gedragen zich eigenlijk best gesofisticeerd. Enkele soorten hebben aantoonbaar tools gebruikt, bijvoorbeeld. Zo hebben studies al octopussen geobserveerd die huisjes bouwen uit kokosnootschil. “Zodra octopussen een probleem hebben opgelost, wordt dat opgeslagen in hun langetermijngeheugen”, staat te lezen in een paper die in Issues in Science and Technology werd gepubliceerd.

Maar we eten dus graag octopus: er wordt elk jaar 350.000 ton van de achtpotigen gevangen en die worden als delicatesse geserveerd van Spanje tot Chili, en van Nieuw-Zeeland tot België. Maar ocotpus vangen is tijds- en arbeidsintensief: meer en meer vissers willen vissen vervangen door kweken. Da’s niet evident, het idee is dat wilde octopussen mogen paren. De bevruchte eitjes worden dan gevangen en groeien op in containers.

Geen geld meer voor research

Lang was het grote probleem dat de beestjes heel specifieke diëten hebben, maar voedselreuzen zoals Nussiu hebben nu soorten ontdekt die veel minder intensief zijn. Aangezien de octopusmarkt vooral gericht is naar mensen die echt wel voldoende eten hebben, bijvoorbeeld de Europeanen, vragen de onderzoekers aan universiteiten om geen research meer te sponsoren. “Want dat soort fondsen kunnen beter naar andere plekken gaan.”