Terwijl cannabis wanneer je het bekijkt vanuit globaal perspectief wellicht op een pad is beland dat onvermijdelijk gaat leiden tot gereglementeerde legalisering, is dat voor MDMA voorlopig nog onbespreekbaar. Hoewel … Steeds meer wetenschappers pleiten ervoor om ook MDMA uit de illegaliteit te halen. Niet alleen omdat het criminaliseren ervan niet werkt, maar vooral omdat het volgens hen een veiliger en gezonder alternatief is voor antidepressiva en omdat het een ideaal geneesmiddel kan zijn tegen verslavingen zoals aan alcohol of zelfs roken.

“MDMA is niet illegaal omdat het gevaarlijk is, maar het is wel gevaarlijk omdat het illegaal is.” Dat staat in de beginselverklaring van EmmaSofia, een Noorse non-profit die via crowdfunding momenteel middelen aan het vergaren is (het doel is 30.000 euro) om een programma op te starten om mensen te behandelen die verslaafd zijn aan heroïne, tabak en alcohol met … MDMA (Ecstasy dus). Ook mensen die aan Parkinson lijden zouden door MDMA geholpen kunnen worden.

EmmaSofia is een idee van Teri Krebs, een Amerikaanse neurowetenschapster en Pål-Ørjan Johansen, haar Noorse echtgenoot, een klinisch psychiater. Ze zijn ook de auteurs van een studie, gepubliceerd in Nature, in het Journal of Psychopharmacology en nu in het Lancet Psychiatry Journal, waaruit blijkt dat het gebruik van psychedelische drugs en paddenstoelen de kans op het ontwikkelen van mentale problemen bij de gebruikers niet verhoogt.

Ze analyseerden daarvoor de gegevens van 135.000 patiënten, van wie er 19.000 psychedelische drugs hadden gebruikt. Alcohol daarentegen bleek de grootste veroorzaker van gezondheidsproblemen. Het bleek ook, in tegenstelling tot psychedelische drugs, die niet verslavend zijn, bijzonder verslavend te zijn. “Over 30 million US adults have tried psychedelics and there just is not much evidence of health problems”, zegt Johansen.

“As safe as riding a bike”

Volgens Krebs en Johansen zijn dingen zoals MDMA en paddenstoelen “as safe as riding a bike or playing soccer”. Bovendien noemen ze het verbieden ervan “inconsistent met de mensenrechten”. Krebs en Johansen geven toe dat psychedelische drugs tijdelijk verwarring en emotionele beroering kunnen veroorzaken, maar “hospitalizations and serious injuries are extremely rare. Overall psychedelics are not particularly dangerous when compared with other common activities.”

Er zijn steeds meer studies die bewijzen dat MDMA en psilocybine (dat in paddenstoelen zit) zelfs erg doeltreffende middelen zijn om verslavingen te behandelen. Alcohol en roken op kop. Ben Sessa, een psychiater, begon dat al meer dan tien jaar geleden te verkondigen, maar niemand wilde hem horen. Ondertussen geven de resultaten van onderzoek hem steeds meer gelijk.

EmmaSofia krijgt overigens steun van steeds meer academici. Onder hen bijvoorbeeld David Nutt, de professor die tot voor kort de Britse regering adviseerde over drugsbeleid.

Per toeval ontdekt

Psychedelische drugs worden al minstens 5.700 jaar door mensen gebruikt, van voor het ontstaan van georganiseerde religie. Dat laatste is belangrijk: het is vanuit motieven van de grote godsdiensten dat psychedelische drugs in de ban zijn geslagen.

MDMA werd per toeval ontdekt toen de farmaceutische firma Merck onderzoek deed naar een nieuw middel dat bloedstolling moest bevorderen. In 1927 al werden de bijzondere farmaceutische eigenschappen van MDMA ontdekt. De effecten van MDMA zijn onder meer een gevoel van euforie, vergezeld van een ontspannen gevoel, empathie en energie. In de jaren vijftig experimenteerde het Amerikaanse leger ermee. In de jaren zeventig kwam het middel in zwang in de psychiatrie en psychotherapie, waar het gebruikt werd ter ondersteuning van de behandeling van depressieve en neurotische patiënten, en in relatietherapie.

Gebruik is één ding, misbruik een ander

Begin jaren tachtig werd de stof ook populair onder jongeren die het voor recreatieve doeleinden gebruikten op acid- en rave party’s. Deze toenemende populariteit, in combinatie met publicaties over vermeende neurotoxiciteit van een aan MDMA gerelateerde stof (MDA), leidden ertoe dat het therapeutische gebruik ervan werd afgeraden en zelfs verboden in de meeste landen. Er zijn echter geen aanwijzingen dat MDMA zelf echt schadelijk is, ook niet bij langetermijngebruik.

Gebruik is één ding, misbruik een ander. Doordat MDMA de eetlust en de slaapbehoefte onderdrukt, terwijl het gevoel van dorst toeneemt, zelfs wanneer het lichaam geen watertekort heeft, kan dat leiden tot consumptie van te grote hoeveelheden water, leidend tot verlaagde natriumconcentraties in het bloed (hyponatriëmie), en uiteindelijk hersenoedeem en zelfs de dood. Tevens gaat de lichaamstemperatuur omhoog; afhankelijk van verschillende omstandigheden zoals buitentemperatuur en de mate van activiteit van de gebruiker gaat het dan om een paar tienden tot één of twee graden Celsius.

Terminale patiënten

Desalniettemin staat MDMA bijzonder laag in de ranking van 20 gevaarlijkste drugs: 18de. En, argumenteren de voorstanders van legalisering, door het te verbieden gooi je het kind met het badwater weg. Zo blijkt immers dat MDMA een bijzonder goed middel en zinvolle drug is bij terminale patiënten. En dat het een veiliger en gezonder alternatief is voor de nu meest gangbare antidepressiva, waarvan er sowieso massaal veel geslikt worden.