Wie springt mee in de dans: de chicken game van Paul Magnette en Bart De Wever met liberalen en groenen

Morgen komen de groenen op de koffie, de liberalen staan hoe dan ook nog gepland. De vorming van de regering is, andermaal, een zenuwslopende race om te zien wie aan boord wil/kan, deze keer in de ‘bubbel van vijf’. Het is een chicken game: twee auto’s onderweg naar elkaar, en zien wie het eerst van de koers afwijkt. Overigens: op de achtergrond loert alweer een Vivaldi-coalitie, een gerucht dat toch opvallend hardnekkig blijft circuleren.

In het nieuws: De Commissie Binnenlandse Zaken komt om 10 uur samen in de Kamer, over de rellen aan de kust.

De details: De overvolle stranden en de verhitte reacties blijven het nieuws beheersen.

“Er heerst een gevoel van straffeloosheid, men doet maar op. We hebben lang genoeg weggekeken, het probleem wordt nu bij naam genoemd. Nu moeten we even hard reageren als zij. Het gaat om criminele feiten, het gaat om geweld en vandalisme. Die probleemjongeren, die allochtone jongeren, die moeten we confronteren met hardere straffen, hogere boetes en een plaatsverbod”, zo stelde Koen Metsu, het N-VA-Kamerlid die het dossier leidt, even scherp.
Die boetes zouden, net zoals in Nederland, tot 4.000 euro kunnen oplopen. Een plaatsverbod per persoon kan drie maanden tot één jaar lopen.
Verwacht wordt dat niet alleen N-VA, maar zeker ook Vlaams Belang zich fel gaan opstellen in de sessie vanmorgen. Het is meteen uitkijken of de partij van Bart De Wever (N-VA) zich mogelijk wat ‘gematigder’ zal gedragen, nu ze met de PS aan het onderhandelen zijn: in de reacties na de incidenten aan de kust was van die gematigdheid alvast geen sprake.
Opvallend: de communautaire analyse wordt ook gemaakt: “Falende justitie in Brussel, het zadelt ons met problemen op aan onze Vlaamse kust. Nog een extra argument dus voor een Vlaamse justitie en politie, zodat we het ganse veiligheidsbeleid in eigen handen kunnen nemen, versterken en verstrakken”, zo stelt Kamerlid Sander Loones (N-VA).
Wie op het matje geroepen wordt: minister van Binnenlandse Zaken Pieter De Crem (CD&V) en minister van Mobiliteit François Bellot (MR). Zeker die laatste mag zich aan een spervuur van vragen verwachten: de afgelopen dagen communiceerde die, in tegenstelling tot De Crem, nauwelijks over de zaak.
Misschien nog interessanter dan de forse taal straks in de Kamer, is het debat over wat de kustburgemeesters precies mogen en moeten doen. In West-Vlaanderen volgt vandaag een bespreking tussen die burgemeesters en plaatsvervangend gouverneur Anne Martens.
Het plaatsverbod en het afsluiten van de gemeentes komt daar zeker aan bod. Zo sloot de burgemeester van Knokke, Leopold Lippens, z’n grondgebied voor één week af.
- De vraag is vooral of het gelijkheidsbeginsel daar niet geschonden is: heeft niet iedereen in principe het recht om naar de zee te gaan? Is een criterium als ‘eigendom hebben’ daarbij legitiem om de ene wél toegang te geven en de andere niet.
- Een even pertinente vraag: zijn het ‘proportionele’ maatregelen? Is het niet schieten met een kanon op een mug? Maatregelen moeten “in verhouding zijn met het beoogde doel en de gevolgen voor de individuele rechten en vrijheden die ze inperken”.
Maar het plaatsverbod is niet het enige wat in de koker zit van maatregelen. Zo stelt gouverneur Martens voor om extra treinen naar de kust af te schaffen. De kustburgemeesters willen vooral minder overvolle treinen. De discussie over de treinen belooft heftig te worden: bevoegd minister Bellot leek de afgelopen dagen niet van plan om daar van af te wijken.
“Mensen die aan de kust wonen, en voor een essentiële verplaatsing naar het binnenland willen, wat doe je daar dan mee? Je gaat een hele reeks nieuwe problemen creëren. Ik hoop dat men z’n gezond verstand terugvindt en het hoofd koel houdt. Men gooit dingen op één hoop: je kan de NMBS toch niet verantwoordelijk stellen voor het gedrag van reizigers?”, zo reageert Stefan Stynen, voorzitter van TreinTramBus, boos.
Overigens spreekt de Raad van State zich uit over de Antwerpse avondklok vandaag, zo weet De Standaard. Die avondklok geldt nu voor heel de provincie, maar het is maar de vraag of dat overeind kan blijven: niet alle gebieden zijn zo zwaar getroffen.

Ondertussen bij de virologen: Uiteraard hebben zij al een advies voor de burger klaar.

Op de voorpagina van Het Laatste Nieuws krijgt Marc Van Ranst de megafoon, om deze keer te declareren dat iedereen “weg moet blijven van de kust”. “Onze kust heeft fantastische stranden, en voor kinderen is het een paradijs. Maar niet nu. Blijf er nu weg. Het is er veel te druk. Stel uw bezoek graag uit”, zo schrijft Van Ranst op Twitter, wat dan meteen goed is voor de P1 van de krant.
Eerder sprak Van Ranst zich ook uit over Antwerpen, waar “iedereen weg moest blijven“.
In Het Nieuwsblad blikt men al vooruit op wat nog volgt, met alweer diezelfde Van Ranst. Die kondigt nu al aan wat er op ons afkomt, voor hem: “Ik gok dat een vaccin er pas komt tegen midden 2021. Tot dan moet een beperking op onze sociale contacten blijven, hoe lastig dat ook is. En niet zoals in de maand juli, met een wisselende bubbel van vijftien per gezinslid. Dat was eigenlijk geen restrictie meer. Mensen deden maar op. De bubbel moet kleiner gehouden worden.”
Ondertussen heeft biostatisticus Geert Molenberghs ook nog een straffe uitspraak klaar: “een ‘New York-effect’ voor Antwerpen”, ziet hij deze keer. Daarmee doelt hij op het feit dat in Antwerpen de cijfers misschien wel dalen, maar niet in de rest van het land. Net zoals dat in New York het geval was, ten opzichte van de VS. Dat de term ‘New York’ zo lichtzinnig gehanteerd wordt voor Antwerpen, mag toch wat verbazen: in die stad vielen liefst 32.361 doden, en waren er tot nu toe 426.000 besmettingen.
Overigens topt de groei van het aantal besmettingen weer verder af: het stijgt vandaag nog met 11 procent, tot gemiddeld 587,7 mensen per dag.
De ziekenhuisopnames stijgen wel nog met 21 procent. In absolute cijfers zitten we op 26,7 opnames per dag. En het aantal doden stijgt zelfs met 56 procent. Maar dat heeft alles te maken met het erg lage cijfer tot nu toe. Het aantal doden per dag zit nu op 3,6. Cijfers die toch een en ander in de context blijven plaatsten.

Bij de onderhandelaars: Een meeting met de sherpa’s moet een inhoudelijke clash met de groenen en liberalen voorbereiden.

De ‘bubbel van vijf’, het groepje van PS, N-VA, sp.a, CD&V en cdH, gaat maar door. Een nieuwe meeting met de sherpa’s moest de teksten verdiepen, en een aantal zaken uitklaren onder de vijf. Dat is nodig ter voorbereiding van nieuwe vergaderingen met de groenen, die al luid en duidelijk aangekondigd zijn, en met de liberalen, die er onvermijdelijk ook aankomen.
Het is duidelijk dat Paul Magnette (PS) en Bart De Wever (N-VA), de preformateurs, begonnen zijn aan een chicken game, met de twee overblijvende blokken die onderhandelen, de liberalen en de groenen: het is een nerveus spelletje om te zien wie het eerst met de ogen knippert, wie het eerst ‘plooit’ en akkoord gaat om aan te sluiten bij de ‘vijf’.
“Dat kan wel even duren. De echte deadline is helemaal niet volgende week, als de twee weer bij de koning moeten. Het is september, als alles weer opstart in de Kamer, en premier Sophie Wilmès (MR) haar vertrouwen moet gaan vragen”, zo zegt een insider.
Een constatering daarbij: de groenen zijn niet van plan, om zoals eerder in de onderhandelingen die nu al één jaar aanslepen, zich zomaar zelf aan de kant te parkeren. Ecolo, dat lang weigerde om met N-VA te onderhandelen, wil nu wel degelijk komen om ten gronde te praten.
De Franstalige groenen hebben deze keer écht iets te winnen: een exit van de MR uit de Waalse regering, een ernstige optie die Magnette en De Wever kunnen bieden aan Jean-Marc Nollet (Ecolo), is pure winst voor Ecolo.
- Het zou de status van Ecolo verhogen tot nummer twee in de Waalse regering.
- Het aantal groene ministers neemt toe in die regering.
- Het cdH maakt er een ideologisch linksere coalitie van.
- De alliantie tussen PS en Ecolo wordt hechter, op lange termijn.
Verschillende signalen van bij de Franstalige groenen maken ook duidelijk dat, ondanks de diepe twijfels over sommige elementen van de deal tussen PS en N-VA, zeker communautair, het toch ernstige gesprekken worden. De vorige keer duurden ze vier uur, al verliep dat niet altijd even efficiënt.
Die dynamiek is wel van belang. Ook al zijn en blijven de liberalen op papier de preferente gesprekspartner, er is een groene hond in het kegelspel. Al blijft de vraag of die echt meer doet dan alleen kwispelen.

De essentie: Hetzelfde herhaalt zich altijd: Vivaldi of paars-geel?

Het zou kunnen verbazen, maar na één jaar keren dezelfde fenomenen telkens terug. Want bezig aan een stevige comeback: de gedachte van Vivaldi.
Vanuit de MR, die zich stevig in het defensief voelen, en hun banden met de PS dreigen te verliezen, is de afgelopen dagen toch één duidelijk signaal gekomen: de mogelijkheid van opnieuw richting Vivaldi te gaan.
Contacten op het hoogste niveau tussen liberalen en socialisten lijken de PS niet meteen onder de indruk te brengen: de koers van Magnette staat vol op z’n alliantie met N-VA. Maar het feit dat het signaal komt, zegt wel iets over hoe de MR erin zit.
Voor de schermen blijven Egbert Lachaert (Open Vld) en Georges-Louis Bouchez (MR) immers herhalen dat voor hen paars-geel de enige oplossing is: een coalitie dus van de vijf, aangevuld met beide liberale partijen. Dat is ook waar Lachaert voluit op inzet: hij was diegene die destijds paars-groen tegenhield, samen met diezelfde Bouchez.
Maar dat Vivaldi nu herleeft, of in afgezwakte versie zelfs mogelijk paars-groen, is natuurlijk een methode om ook op de groenen in te spelen: als zij het alternatief ruiken van een coalitie zonder de N-VA, en hun oude droom kunnen realiseren, zullen ze het niet laten. Nog dit weekend refereerde Kristof Calvo (Groen) in De Morgen met enige nostalgie naar die paars-groene periode van Guy Verhofstadt (Open Vld).
Met andere woorden: alles hangt aan alles, in deze chicken game. En N-VA en PS zijn dus heus niet de enige die aan de groenen trekken.

Interessant om te lezen: Paul Magnette (PS) openhartig in Het Laatste Nieuws. Kan dat toeval zijn, net nu?

De PS-voorzitter toont in het lang en breed z’n privéleven en z’n persoonlijkheid, in een van de populairste kranten in het Noorden. Een mens zou haast denken dat misschien toch het pad geëffend wordt naar De Zestien, het premierschap dat ooit voor partijgenoot Elio Di Rupo (PS) was weggelegd?
In het mystieke huwelijk tussen PS en N-VA blijft dat een stukje van de puzzel dat zo mogelijk nog mystieker is dan de rest: wie bezet straks het premierschap? Het is een onderwerp dat beiden, De Wever en Magnette, angstvallig proberen te vermijden: “Nu niet aan de orde”, klinkt het steevast.
Maar uiteraard is het een onderwerp dat niet zonder belang is. Ook binnen de bubbel van vijf vraagt men zich toch af wie straks de hand aan de ploeg slaat, en de leiding neemt. De consensus onder de andere voorzitters is wel duidelijk: “Of De Wever, of Magnette”.
Hoe dan ook: vandaag dus diepere zielenroerselen van Magnette, met een paar interessante quotes:
- Over z’n liefde voor de natuur en z’n bos, dat hij aan het planten is: “Een man moet in zijn leven één boom planten, een boek schrijven en een kind maken, zegt men. Ik heb al vier kinderen gemaakt, een twintigtal boeken geschreven en zal honderden bomen planten. Check.”
- Over z’n slaapprobleem: “Ik kan meestal drie uur goed doorslapen. Maar dan word ik wakker en ben twee, soms drie uur op. Dan ga ik lezen, studeren. Soms bak ik een brood. En slaap daarna meestal nog eens twee uur. Zo wordt mijn slaapprobleem toch nog nuttig. Ik heb genoeg dokters gesproken: blijven liggen, heeft geen zin. Mijn slaapritme is totáál vernietigd sinds ik kinderen heb. En dat komt dus nooit meer terug, blijkbaar. Zoals bij arbeiders met nachtshiften. Maar goed. Ik ben kampioen in powernaps. Ogen dicht, vijftien minuten. Hop. En ik ben opnieuw fris om te onderhandelen.”
- Over onderhandelen: “Ik heb meditatie geprobeerd. Om het hoofd leeg te maken, de concentratie weer aan te scherpen, om kalm te blijven. Heel goed werkt het niet. Of toch. Er bestaat een techniek die ‘de meditatie van de welwillendheid’ heet. Je moet naar iemand kijken, tegen wie je dreigt uit te varen, en in jezelf herhalen ‘Ik hou van jou, ik hou van jou …’ Ook al is het je ergste vijand.” Bij wie hij het al eens heeft toegepast? (onmiddellijk) “Charles Michel! Bij de onderhandelingen tijdens mijn laatste zomer op het Waalse Gewest. Het helpt. Een beetje.”
- Over z’n liefde voor Vlaanderen: “Ik zeg het ook in mijn partij: vrienden, elke dag de Vlaamse kranten lezen, ook om te weten wat daar leeft. Hyperenerverend, vind ik, als ik merk dat men geen idéé heeft. Ik ben een Zuid-Vlaming, zeg ik soms. (lacht) Neen, ernstig, ik heb bewondering voor Vlaanderen. In kunst, cultuur, culinair, wetenschap, noem maar op: jullie hebben écht alle troeven.”
“De dag waarop de PS plots in een versnelling is geschoten, en met N-VA is gaan praten? De dag dat de peilingen uitkwamen en Magnette plots geklopt werd door onze Sophie Wilmès (MR). Let maar op, de Zestien is een groot deel van de puzzel hoor“, zo is alvast op de Gulden Vlieslaan, het MR-hoofdkwartier, te noteren.

Opvallend: Hij spreekt, hij spreekt: Georges-Louis Bouchez komt met een Nederlandstalige primeur.

De flamboyante voorzitter van de Franstalige liberalen, die het tegenwoordig zwaar te verduren krijgt omdat “iedereen hem beu is“, zoals Bart De Wever (N-VA) het plastisch omschreef, komt zowaar met een charmeoffensief.
De MR is tegenwoordig vastgekleefd aan de Open Vld, en beide presenteren zich als “één en ondeelbaar” ten opzichte van ‘de vijf’. Daarbij roeren de liberalen ook meer de Belgicistische trom: ze willen net België federaal “versterken”.
Dat pleidooi klonk altijd een beetje hol, van een voorzitter die zelf geen Nederlands spreekt. Maar Bouchez werkt er al langer aan: hij oefent veel, en komt dus nu voor het eerst “uit de kast” met z’n Nederlands.
“Je eerste keer vergeet je nooit. Boodschap in het Nederlands. Met ondertitels, om zeker te zijn. Het is tijd voor een sterke regering, die de gevolgen van de coronacrisis volop kan aanpakken. Economisch en sociaal maakt MR het verschil, ook voor Vlaanderen”, zo tweet hij.
“De MR is al meer dan twintig jaar een loyale en stabiele partner in de federale regering, onafgebroken“, zo onderlijnt Bouchez dat hij wel degelijk ‘betrouwbaar’ is. “Sinds vele jaren werken we samen met alle democratische partijen, van links over centrum tot rechts. Het is nu tijd voor een sterke regering met een meerderheid in het parlement. En tot het einde van de rit”, zo stelt Bouchez. Dat laatste is een sneer naar PS en N-VA, die maar twee jaar willen regeren.
Overigens is de MR-voorzitter flink bezig z’n offensief naar Vlaanderen op vlak van communicatie uit te breiden. De Nederlandstalige woordvoerder van de PS, die aan de Gulden Vlieslaan een grote invloed op de Vlaamse pers wordt toegedicht, steekt de ogen uit. Dus komt Bouchez binnenkort met een eigen naam, “iemand uit Vlaanderen”, die het Noorden van het land zal moeten bewerken met zijn boodschap.

Pijnlijk om te lezen: Een artikel in The New York Times over België zindert na.

Misschien wel de meest gerenommeerde krant van de wereld, The New York Times, laat haar licht schijnen over België, en meer bepaald de aanpak van de coronacrisis.
Het verslag leest als een striemende aanklacht. “When COVID hit, many elderly were left to die“, liegt de titel er niet om. Dat België opvalt, omdat het een zo hoog aantal doden per inwoners heeft, wisten we al langer. Maar de NYT zoomt in op de aanpak achter die cijfers.
De taal is behoorlijk bombastisch: “Van alle foute aanpakken die regeringen tijdens de coronapandemie hanteerden, zijn er weinig die zo’n onmiddellijke en vernietigende impact hadden dan de mislukking om rusthuizen te beschermen. Tienduizenden ouderen stierven, niet alleen door het virus, maar ook omdat al meerdere tientallen jaren die rusthuizen de waarschuwingen negeerden en kwetsbaar bleken.”
Het gebrek aan materiaal in België wordt uitgebreid aangetoond. Een anekdote van een Brussels rusthuis, waar men materiaal gebruikte van verkleedfeestjes voor Halloween, is schrijnend.
“Weinig landen belichamen de dodelijke en vruchteloze reactie op de pandemie beter dan België, waar de overheid bewoners van rusthuizen uitsloot van testen tot duizenden dood waren”, staat te lezen in de krant.

Om te volgen: Politici die coronabonussen opstrijken.

Grote ophef in Italië, nu La Repubblica onthult dat vijf parlementsleden in volle coronacrisis de bonus voor zelfstandigen, een steunmaatregel van de overheid, opstreken omdat ze ook nog een activiteit hebben als zelfstandige.
Nochtans verdienen parlementsleden goed in het Zuid-Europese land, tot 13.000 euro netto. Dat is ruim meer dan het dubbel van wat een gemiddeld parlementslid in België verdient.
De parlementsleden, die niets illegaals deden, maar zo wel nog eens bonussen opstreken, werden begraven onder een berg van kritiek. Onder meer Luigi Di Maio, de kopman van de Vijfsterrenbeweging, eiste het ontslag van de vijf parlementsleden. Ook Matteo Salvini, de kopman van het extreemrechtse Lega, reageerde woest. Ook al zijn drie van de vijf parlementsleden van die Lega, en is er eentje van de Vijfsterrenbeweging bij.
Het verhaal zet de zaken op scherp: parlementsleden zijn uiteraard, ook in België, als een van de weinige beroepsgroepen helemaal financieel ongeschonden door de crisis gekomen qua looninkomsten.