Sponsoring op sociale media was in ons land lange tijd ongereguleerd. Hierdoor kregen bloggers, vloggers en andere influencers eigenlijk vrij spel om zich te laten sponsoren voor hun foto’s, filmpjes en blogpost. Tot nu, want de FOD Economie heeft een regulering opgesteld die aangeeft dat alle vormen van sponsoring aangeduid moeten worden als zijnde reclame.
Je hebt ze waarschijnlijk wel al een keertje zien passeren. Posts van BV’s of bloggers waarbij een product of merk duidelijk in beeld staat, in de bijhorende caption wordt het merk vaak aangehaald of bedankt, maar dat zal niet meer voldoende zijn.
Sluikreclame
Gesponsorde posts op sociale media kunnen volgens de wetgeving eigenlijk gezien worden als een vorm van sluikreclame. Dit is reclame waarbij niet duidelijk aangegeven wordt dat het reclame is.
Op televisie zijn hierover strenge regels die wij vooral kennen door het productplacementlogo. Wanneer er in een programma tegen betaling of een andere vergoeding (bijvoorbeeld bruikleen, gratis aangeboden, …) producten of merken opgenomen worden. Als dit het geval is, verschijnt in het begin van het programma en op het einde het PP-logo in beeld, dat duidelijk maakt dat het programma product placement bevat. Maar bij sociale media was dit tot nu ongereguleerd.
Wat valt onder reclame?
De FOD Economie heeft vandaag richtlijnen uitgestuurd over reclame op sociale media. De richtlijn start met de duidelijke bepaling dat het verboden is “om reclameboodschappen op sociale media te posten zonder duidelijk aan te geven dat het om reclame gaat”.
Hierbij wordt onder reclame niet enkel betaalde promoties gerekend maar “alle handelingen die bijdragen tot de promotie van de verkoop van een merk, product of dienst én waarvoor u een vergoeding ontvangt. Die vergoeding kan een betaling in geld zijn of enig ander voordeel dat u van een onderneming ontvangt”. Hieronder vallen dus ook producten die je gratis mag testen of met korting ontvangt, maar ook uitnodigingen voor evenementen of reizen.
#reclame
Wanneer een post dus op eender welke manier gesponsord werd, moet je dat duidelijk maken. Dit doe je door het woord ‘reclame’ toe te voegen aan je post. Wanneer het gaat over Instagram of Twitter is dit de hashtag ‘reclame’. Dit moet vóór je eigenlijke post staan. Wanneer je dus een gesponsorde foto op Instagram post, moet je je caption beginnen met #reclame, je mag het dus niet ergens onderaan tussen al je andere hashtags verstoppen.
Ook in Facebookstatussen en blogtitels moet het woord ‘reclame’ vóór de eigenlijke titel staan. Op Snapchat, in Instagram Stories en in Facebook Stories moet het woord ‘reclame’ opgenomen worden en in een duidelijk contrasterend lettertype op de foto of het filmpje geplaatst worden. Het woord moet minstens even groot zijn als de andere tekst in de post.
Voor YouTube zijn er nog extra bepalingen. Ook hier moet het woord ‘reclame’ duidelijk weergegeven worden op het moment dat het product/merk/dienst aangeprezen wordt. Voor minstens 3 seconden en met een regelmaat van 15 seconden. Zaken als “met dank aan” of “in samenwerking met” volstaan dus niet langer en het woord ‘reclame’ of ‘advertentie’ is verplicht.
Extra bepalingen
In verband met kinderen moet er extra opgepast worden. Kinderen (of hun ouders) mogen namelijk niet direct aangespoord worden om iets te kopen. Wanneer je posts gericht zijn tot kinderen is het verboden om boodschappen als “koop nu” of “zo word jij de coolste van de klas” te gebruiken. De FOD Economie ziet alle posts van mensen die meespelen in kinderseries of kinderbands als gericht aan kinderen.
Verder moet de reclame ook eerlijk zijn. De consument mag niet misleid worden en er mogen geen valse verwachtingen gecreëerd worden.
Boetes tot 400.000 euro
Wie de regels overtreedt, loopt het risico op verschillende straffen. Allereerst kunnen overtreders een waarschuwing krijgen, een proces-verbaal of een vordering tot staking. Verder kunnen ook geldboetes uitgeschreven worden die gaan van 208 tot 400.000 euro.
