Misschien heeft u tijdens de lockdown nog eens tijd gehad om een bordspel te spelen met vrienden of familie. U zal alvast niet de enige zijn. Het wereldwijde marktaandeel van bordspellen is vorig jaar meer gegroeid dan alle andere soorten speelgoed tezamen. De gigantische markt is koortsachtig op zoek naar manieren om de enorme vraag bij te benen.

De lockdown bracht bij veel mensen de drang naar een algemene digitale ‘detox’ boven. Eindelijk hadden we nog eens de kans om rustig onze gedachten te ordenen en onze tijd te vullen met andere activiteiten. Misschien hadden we weer tijd voor zaken die we al lang niet meer in onze agenda gepland kregen. En hoewel het aantal uur dat we onze smartphone ter hand namen misschien niet daalde, investeerden we duidelijk meer tijd in andere zaken. Bordspellen met vrienden of familie spelen was er een van.

Speelgoedwinkels werden dan ook overrompeld door een enorme vraag naar bordspellen. Niet enkel kinderen en jongeren waren daar verantwoordelijk voor. Opvallend veel volwassen mensen hadden opeens zin in een potje klassiek tijdverdrijf. Het globale marktaandeel van bordspellen kende een duizelingwekkende stijging tot maar liefst 12,4 miljard euro. Dat astronomisch bedrag betekent dat de aangroei van de spelletjes groter was dan de rest van de volledige speelgoedmarkt dat jaar. Wees dus maar zeker dat er vorig jaar menige dobbelstenen over Belgische keukentafels gerold zijn.

De renaissance van het gezelschapsspel

Bijna over de hele wereld werden bordspellen populairder tijdens de lockdown. Traditioneel bevinden de grootste markten zich in Noord-Amerika, het noorden van Europa en Azië. Ook de kleinere markten zoals het zuiden van Europa kenden vorig jaar een mooie groei. Zelfs vaste waarden in de speelgoedwereld zoals de Deense Lego werden wereldwijd verpulverd door bordspellen.

Ravensburger, de bekende Duitse speelgoedmaker, zag hun winst vorig jaar omhooggaan met 20 procent. Ze verkochten dan ook maar liefst 22 procent meer bordspellen. De heropleving van de traditionele spellen beperkte zich niet alleen tot pionnen en dobbelstenen. Kaartspellen die door het leven gaan als quasigezelschapsspellen kenden ook een recordjaar in 2020. Hasbro, de Amerikaanse spelfabrikant die Wizards of the Coast bezit, kon dit jaar uitpakken met de hoogste verkoopcijfers ooit van haar bekende kaartspel ‘Magic: The Gathering’.

Nog een goed voorbeeld: onlangs werd schaken collectief herontdekt dankzij de Netflix-serie ‘The Queen’s Gambit’. Het was zelfs even moeilijk om een schaakset te bemachtigen.

Sociale wezens

Op dit moment zijn puzzels en klassieke bordspellen echter de onbetwiste primus op de markt. Legpuzzels voor volwassenen gingen vorig jaar twee keer zo veel over de toonbank dan in 2019. Bordspellen voor één persoon werden 20 procent meer verkocht. De absolute winnaars zijn echter de klassieke bordspellen die met twee of meer personen kunnen gespeeld worden.

Joeri Vandeput, oprichter van de Leuvense spellenwinkel en esportscafé The Hub Game Lounge, kan dit beamen. “Er zijn een aantal bordspellen die ons als sociale wezens prikkelen tijdens de lockdown. Enkele van die spellen die momenteel goed scoren zijn vaste waarden zoals ‘Catan’ en ‘Ticket to Ride’, maar ook evengoed nieuwere bordspellen zoals ‘De crew’. Allemaal spellen die ontworpen zijn voor meerdere mensen”, zegt Vandeput.

Levertijden lopen op

De ontwikkelaars van bordspellen hebben moeite om te volgen met de toegenomen vraag. Bijna 80 procent van de plastieken stukjes in speeldozen worden geproduceerd in China. Voor puzzels en simpele bordspellen zijn producenten minder afhankelijk van de Chinese machine.

Door de pandemie en onverwachte stijging van de vraag duurt het steeds langer om de extra stukken aan te leveren, wat dan weer resulteert in vertragingen bij de speelgoedwinkels. De Duitse speelgoedfabrikant Ludo Fact levert bordspellen aan 120 verdelers in etappes van 6 tot 8 weken. Aan het einde van vorig jaar liep die wachttijd op naar 12 tot 16 weken.

Vandeput observeerde in België dezelfde trend. “We verkopen ongetwijfeld meer bordspellen dan voor de pandemie. Ik schat dat de verkoop met zeker 20 procent omhoogging. Er komen mensen van alle leeftijden bordspellen ophalen. Gelukkig hebben we hier nog niet zo veel tekorten, maar het wordt wel steeds moeilijk om bepaalde producten te bestellen”, besluit Vandeput.

Het is niet duidelijk of spelfanaten de bordspellen na de pandemie opnieuw zullen opbergen of niet. Als producenten investeren in een hoger productietempo kan dit hen zuur opbreken. Maar indien deze klassieke spelvorm erin slaagt om permanent in onze vrije tijd te nestelen, kan het gouden tijdperk wel nog even duren.