Het gonst in de wandelgangen van geruchten rond paars-groen. Daarbij droomt de PS ervan de Vlaamse liberalen te verleiden.

Wat gebeurt er precies? De twee preformateurs, Geert Bourgeois (N-VA) en Rudy Demotte (PS) werken officieel nog steeds aan een pad richting paars-geel: een coalitie waarvan de PS en N-VA de as gaan vormen. Compleet stil staan die onderhandelingen niet: er zijn een pak van informele contacten, zo is in de wandelgangen te horen. Daarbij wordt wel degelijk dieper gepraat, tussen de topmensen. Alleen: niemand laat op dit moment in z’n kaarten kijken. De top van N-VA en PS zijn er op dit moment zeer beducht voor om enig lek te creëren, ze houden hun kaarten tegen de borst.

Het alternatief: Tegelijk met dat besnuffelen van elkaar in functie van paars-geel, is de PS toch bezig met een andere piste: paars-groen. De Franstalige socialisten zijn langzaam maar zeker het terrein aan het aftasten, aan het voelen of er, als er straks een impasse zou ontstaan rond paars-geel, toch nog opties mogelijk zijn. Daarbij ligt één andere coalitie voor de hand: paars-groen. Gisteren verklaarde Kristof Calvo met zoveel woorden dat hij met de groenen wel bereid is om heel serieus voor zo’n coalitie te gaan: “Er zijn twee legitieme opties die kunnen: de confederale optie, met PS en N-VA, of een paars-groene regering. Die coalitie is even legitiem.”

Wat er verteld wordt achter de schermen: Wie wil dit scenario?

• De sleutel voor zo’n coalitie van liberalen, socialisten en groenen ligt niet bij de PS, MR of Ecolo, die al in Wallonië samen regeren. Het is niet moeilijk zich in te beelden dat die partijen elkaar gevonden hebben en dat federaal gaan kunnen overdoen.
• Aan Vlaamse kant is ook de sp.a duidelijk meer voorstander van een dergelijke formule, dan een coalitie mét N-VA. “Als wij moeten kiezen, dan weten we het wel. Waarom zouden wij met N-VA willen?”, zo is bij de Vlaamse socialisten te horen.
• Groen laat al openlijk in haar kaarten kijken: zij willen wel. Maar tegelijk stelde dat gesprek met de preformateurs niet veel voor: niet meteen verwonderlijk, Geert Bourgeois (N-VA) gaat niet mee paars-groen in de steigers zetten.

De sleutel: Die ligt bij de Vlaamse liberalen. Het is Open Vld dat moet durven mee springen in een dergelijke coalitie. En voorlopig wringt dat nog: de Vlaamse liberalen, zeker de donkere vleugel van de partij, staan absoluut niet te springen voor een coalitie met én PS én Ecolo, twee “uiterst linkse partijen” in hun ogen. Bovendien heeft zo’n coalitie geen meerderheid aan Vlaamse kant: “Dat gaat een moordkuil worden voor ons”, zo is de analyse aan de top. Maar ze zien de bui wel hangen natuurlijk: als PS en N-VA elkaar niet kunnen vinden, is de kans zeer groot dat het toch op paars-groen moet uitdraaien.

Tussen de regels: Er komen van bij de PS wel degelijk wat signalen in de richting van de Open Vld. En daarbij valt de naam van de kamervoorzitter: Patrick Dewael. Die was ooit één van de boegbeelden van paars-groen en later paars, onder de leiding van z’n buddy Guy Verhofstadt (Open Vld). De PS kent hem dus goed, ze weten dat ze met hem kunnen werken. Bovendien verzamelde Dewael als kamervoorzitter een meerderheid achter zich in juli, die dicht ligt tegen een paars-groene coalitie: de liberalen, de socialisten én groenen steunden hem in een zoektocht naar een kamervoorzitter, tegen onder meer de N-VA, Vlaams Belang en de communisten in. “Als het is met de ‘Open Vld van Patrick Dewael’, dan zijn ze duidelijk geïnteresseerd om zaken te doen”, zo duidt een toponderhandelaar.

De grote vraag? Die is niet of Patrick Dewael er ‘goesting’ in zou hebben: de Kamervoorzitter is dan wel al 64 jaar, maar hij blijft meespelen aan de top van zijn partij en bezit een groot politiek instinct en een enorm netwerk. Plus, hij heeft duidelijk nog wel zin om op het hoogste niveau te spelen, daar zijn alle waarnemers het roerend over eens. Maar de vraag is of de rest van zijn partij zit te wachten op een comeback van de Limburger, zeker als die de PS én Ecolo in zijn kielzog meebrengt. Dan moeten andere persoonlijke ambities opzij, en vooral: dan moet de top van Open Vld bereid zijn in paars-groene scenario’s mee te gaan, terwijl Vlaanderen iets heel anders koos.

Waarom dit gebeurt: De PS heeft een achterban die de N-VA bijzonder moeilijk kan slikken. De weg voorbereiden voor Open Vld, ook al niet evident voor de Franstalige socialisten is dan net iets minder dan de ‘pest en cholera’ van de Vlaams-nationalisten. Plus: als de PS dan toch echt aan het onderhandelen is met de N-VA van Bart De Wever, dan is het niet slecht om een alternatief scenario aan te blazen. Kwestie van je onderhandelingspartner aan te geven dat ze heus niet de enige kandidaat zijn.

Om rekening mee te houden? Wie weet duikt de kamervoorzitter straks toch op als opdrachthouder van de koning, als achter het rookgordijn van Bourgeois en Demotte de mislukking volgt om paars-geel te maken.